Düşen petrol fiyatları yatırımları vurdu

Petrol fiyatları, bir kez daha gerileme eğilimine girerek, şubat ayından bu yana en düşük seviyelerini gördü. Dün Brent petrolün varil fiyatı yaklaşık 52 dolardan işlem görüyordu. Fiyatların nasıl seyredeceğine dair muhtelif tahminler ortada dolaşırken; geçtiğimiz yıl başlayan fiyatlardaki bu tarihi düşüş, dünyanın en büyük petrol şirketlerini de sarstı.

BP, Total, Exxon gibi petrol devlerinin hemen hemen tümü harcamalarını kısma kararı aldı. Öngörüler, bu yıl nihai yatırım kararı verilen arama ve üretim proje sayısının bir elin parmaklarını geçmeyeceği yönünde... Danışmanlık şirketi Wood Mackenzie’nin yayınladığı rapora göre, 2014’te petrol fiyatlarında yaşanan gerileme ve şirketlerin yatırım bütçelerinde yaptığı kısıntılar, daha 2015’in yarısı bitmeden 20 milyar varil petrole eşdeğer 46 büyük projenin ertelenmesine neden oldu. Bu da toplamda 200 milyar doları aşkın yeni yatırım projesinin rafa kaldırılması anlamına geliyor.

YARISI DERİN DENİZDE

Düşen petrol fiyatlarına paralel olarak büyük üretim planlarını erteleyen dev şirketler arasında BP, Shell, Chevron, Statoil ve Woodside Petroleum bulunuyor. Wood Mackenzie’nin raporu, en çok da teknik olarak riskli, başlangıç maliyeti yüksek ve düşük getirili projelerin etkilendiğini gösteriyor. Ertelenen 20 milyar varil petrole eşdeğer projenin yarısından fazlasını derin denizlerdeki, yaklaşık yüzde 30’unu ise Kanada petrol kumu yataklarındaki projeler oluşturuyor. Söz konusu hacim ise Meksika’nın kanıtlanmış olan toplam ham petrol rezervinden daha fazlasına denk geliyor. Rafa kaldırılan projelerden bazılarının petrol fiyatları 100 dolarken bile anlamlı bir ilerleme kaydedemediği vurgulanan raporda, fiyatların yarı yarıya düştüğü bu dönemde önceliklerin yeniden belirlendiği ifade ediliyor. Ekonomik ve teknik açıdan risk taşıyan projelere verilen örnekler arasında, BP’nin Meksika Körfezi’ndeki Mad Dog Faz 2 yatırımı ve Woodside Petroleum’un 40 milyar doları bulacağı düşünülen Avustralya’daki yüzen sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) yatırımı da bulunuyor. Raporda, ertelenen projelerin birçoğunun 2019 ila 2023 yılları arasında başlamasının hedeflendiği kaydediliyor. Ancak petrol devlerinin gelecekteki sermaye taahhütlerini kesmeye devam etmesi durumunda, bu tarihlerin daha da ertelenebileceği vurgulanıyor.

En çok Kanada kumunu vurdu

ERTELENEN projelerden en çok etkilenen ülkenin Kanada olduğu görülüyor. Kanada’da yaklaşık 5.6 milyar varil rezervin geliştirilmesi rafa kaldırılırken, bunun hemen hemen tamamını petrol kumu yatakları oluşturuyor. Kanada’yı Avustralya, Endonezya, Norveç, Nijerya, Angola gibi bölgeler takip ediyor. Kıbrıs açıklarındaki 843 milyon varil petrole eşdeğer yatırım da askıya alınanlar arasında yer alıyor. Son altı ayda bazı dev projelerde nihai yatırım kararlarının ertelendiği belirtilen Wood Mackenzie çalışmasında, kaynak bakımından ise derin deniz ve Kanada petrol kumunun ağırlıkta olduğu kaydediliyor. Raporda, “Bu projelerden birçoğunun daha da ertelenme riski olduğuna inanıyoruz” ifadeleri yer alıyor.

BP’den rekor zarar

İNGİLİZ petrol devi BP, Meksika Körfezi’nde 2010 yılında yaşanan petrol sızıntısının ortaya çıkardığı tazminatlar ve düşük petrol fiyatlarının yarattığı baskının etkisiyle ikinci çeyrekte rekor zarar etti. BP, ikinci çeyreği net 5.82 milyar dolar zararla kapattı. Geçen yılın aynı döneminde ise 3.37 milyar dolar kar etmişti. Tek seferlik kalemler dışarıda bırakıldığında ise 2. çeyrekte net 1.3 milyar dolar kar oluştu. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 3 milyar 635 milyon dolar seviyesindeydi. Şirketin Üst Yöneticisi (CEO) Bob Dudley, BP’nin zor şartlara çabuk tepki veren bir şirket olduğunu belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu: “Piyasadaki zor şartlar devam ediyor. BP bu şartlara çabuk tepki verdi, vermeye de devam edecek. Bizim işimiz verimliliği arttırmak ve maliyetleri azaltmak. Son birkaç haftada petrol fiyatları devam eden arz fazlalığı ve İran anlaşmasının etkileriyle yeniden düşmeye başladı. Bu yüzden, BP’yi daha düşük fiyatlara göre hazırlamanın doğru bir karar olduğunu düşünüyorum.”