Dünyaya yüzen Türk elektriği

Pakistan’da alıkonulmasıyla gündeme gelen yüzen santrallar, aslında dünyada türünün tek örneği. Gittiği ülkelerde, elektrik şebekesinde bağlanıp, kesintisiz şekilde elektrik verebilen gemilerden dünyanın farklı bölgelerinde altı adet bulunuyor. Ancak gemilere olan talep öyle yoğun ki, sadece bu konu için Türkiye’ye görüşmeye gelen Bakanlar bile var. Merve ERDİL
KARADENİZ Holding’in yüzen enerji santrali, bir süre önce Pakistan’daki el koyma olayıyla gündeme geldi. Lakin yaşanan tatsız olay, şirketin bu sektördeki hızını kesmedi. Dünyadaki artan elektrik talebi göz önüne alındığında, müthiş bir pazar olduğunu ifade eden şirket yetkilileri, mevcut altı gemilerine ek beş gemi daha inşa ettiklerini belirtiyor. En küçüğü 110 MW gücünde olan gemi üzerindeki santraller, gittikleri ülkelerde şebekeye bağlanıp, elektrik sağlıyorlar.
ORTADOĞU’NUN FAVORİSİ
Dünyada gemi üzerinde jeneratör projeleri bulunduğunu, ancak kendi modellerinin türünün tek örneği olduğunu söyleyen Karadeniz Holding Ticari Operasyonlar Grup Başkanı Nuray Atacık, “powership” adını verdikleri gemilere özellikle Ortadoğu’dan yoğun ilgi olduğunu vurguladı. Bu bölgedeki hemen hemen her ülkeden talep aldıklarını söyleyen Atacık, şunu söyledi: “Şu anda yedi ülkeyle görüşme halindeyiz, iki-üç ülkeyle de anlaşmak üzereyiz. Son olarak Lübnan’a 205 MW’lık Fatmagül Sultan enerji gemisini gönderdik. Haziran’da bir gemi daha göndereceğiz. Burada üç yıllığına 270 MW kurulu güç için 400 milyon dolar değerinde bir kontrat imzaladık.”
BİR KARAKAYA BARAJI
Altı geminin toplam kurulu gücü bugün bin MW düzeyinde. Beş gemi daha eklendiğinde, kurulu güç bin 800 MW’a çıkacak. Bu da Karakaya Barajı’nın kurulu gücüne denk geliyor. Gemilerin bugün işletmede olduğu ülkelere bakıldığında, Irak, Lübnan, Pakistan gibi elektrik talebi hızla artan yerler olduğu dikkat çekiyor. Yüzen santrali cazip kılan bir unsur da 90 güne kadar teslim edilebilmesi. Atacık, yüzen jeneratör projeleriyle en büyük farklarının ise süreklilik ve sabit yakıt tüketimi olduğunu vurguladı. Atacık, ülkelere “Şu kadar elektriği, şu kadar yakıt yakarak, şu kadar maliyetle teslim edeceğiz” dediklerini kaydetti.
Adım adım ‘powership’
· Yüzen santrallar Tuzla’daki Sedef Tersanesinde Türk mühendislerce inşa ediliyor.
· 100 ila 300 MW kurulu gücündeki yüzen santral gemisi, 90 gün içinde teslim edilebiliyor.
· Santral, hem baz yük, hem pik saatlerde kullanıma uygun şekilde çalışabiliyor.
· Yakıt olarak doğalgaz veya fuel oil ile kullanılabiliyor. Yakıt teminini anlaşma yapılan ülke sağlıyor. Yakıt, tankerler, boru hattı veya deniz yoluyla gemiye verilebiliyor.
· Gemilerdeki ana teknik ekip Türkiye’den gidiyor. Şu an 6 gemide 350 Türk çalışıyor.
· Denizde gel-git yaşandığında kımıldamaması için geminin üzerinde 12-18 bağlama noktası bulunuyor. Gemi, gittiği yere özel bir bağlama yöntemi ile kara santrali gibi bağlanıyor. Bu modelin geliştirilmesinde Türklerin yanısıra Hollandalı ve Japon mühendislerle uzun süre çalışılmış.
· Gemi üzerinde yüksek gerilim şalt sahası, yakıt deposu ve personel yaşam mahali yer alıyor.