Dünya ekonomisi 70’li yıllara geri mi dönüyor?

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

Dünya ekonomisi bir yandan enflasyonla mücadele ederken bir yandan da resesyon korkusu yaşıyor. Ekonomik çıkmazın yanı sıra savaşlarla da çalkalanan dünya ekonomisi ve siyaseti, 1970’lere dönüş sinyali veriyor.

MarketWatch’tan Clive McKeef’in haberine göre, İtalya’da düzenlenen Ambrosetti Forumu'nda konuşan Tarihçi Niall Ferguson da benzer bir uyarıda bulunuyor. Dünyanın 1970’lere benzer bir siyasi ve ekonomik çalkantı dönemine girdiğine dikkat çeken Ferguson, senaryonun daha da kötü olabileceğinin altını çiziyor.

Daha büyük, daha yıkıcı ve daha kalıcı

Finansgundem.com’un derlediği bilgilere göre, Ferguson, dünyanın 70’li yılların konjonktürüne dönmek için ihtiyaç duyduğu olumsuz katalizörlere zaten sahip olduğunu belirtiyor. OPEC petrol ambargosu, Orta Doğu’daki savaş ve yüksek enflasyon ile kategorize edilen 1970’li yılların kaotik atmosferinin tetiklenmesi, Ferguson’a göre an meselesi. Ancak Ferguson, bugünkü durumun, son şokların da etkisiyle daha büyük, daha yıkıcı ve daha kalıcı olabileceğini söylüyor.

Stanford Üniversitesi, Hoover Enstitüsü Kıdemli Üyesi de olan Ferguson, “1970'lere has malzemeler zaten yerli yerinde duruyor” diyor. Son zamları 1970'lerin yüksek enflasyonuna benzeten Ferguson, “Geçen yıl para ve maliye politikasında yapılan ve bugünkü enflasyonu tetikleyen hatalar, 60'lı yıllara çok benziyor” şeklinde konuşuyor.

Ukrayna Savaşı, enerji piyasalarını daha kötü etkileyebilir

İsrail ile Mısır ve Suriye liderliğindeki Arap devletleri koalisyonu arasındaki 1973 Arap-İsrail Savaşı'na, (Yom Kippur Savaşı olarak da bilinir) atıfta bulunan Ferguson, bugün yaşanan Ukrayna Savaşı’nda olduğu gibi, 1973 Arap-İsrail Savaşı’nın da Sovyetler Birliği ve ABD gibi süper güçlerin katılımıyla daha geniş bir enerji krizine yol açmış olduğunu hatırlatıyor. Aradaki tek farkın, 1973 yılında gerçekleşen savaşın sadece 20 gün sürmesi olduğunu belirten Ferguson, Rusya'nın sebepsiz yere Ukrayna'yı işgalinin ise altıncı ayına girildiğini ve bunun da enerji piyasalarına yansımasının çok daha kötü olabileceğini gösterdiğini aktarıyor.

Süper güçler bugün çok daha katı

Politikacılar ve merkez bankası yetkililerinin, enflasyonla mücadele etmek için faiz oranlarını yükselterek ve Rusya'nın enerji ithalatına olan bağımlılığı azaltarak koronavirüs pandemisinin ve Ukrayna savaşının kötü etkilerini hafifletmeye çalıştıklarını belirten Ferguson, yine de, mevcut krizlerin sona erdiğine dair hiçbir kanıt olmadığını söylüyor.

Bugün için, “Neden 1970'ler kadar kötü olmasın?” diye soran Ferguson, “Yola şöyle çıkalım: 2020'lerin aslında 1970'lerden daha kötü olma olasılığını düşünelim. Bunu doğrulayan nedenler bulmak zor olmayacaktır: 1970’li yıllara kıyasla daha düşük verimlilik artışı, daha yüksek devlet borcu seviyeleri ve 50 yıl öncesine kıyasla daha az elverişli bir demografik yapı” şeklinde konuşuyor.

Ferguson, “En azından 1970'li yıllarda süper güçler arasında bir gevşeme yaşardınız. Bugün ise Washington ve Pekin arasında bir gevşeme görünmüyor” diyor. Ferguson, Tayvan merkezli son gerginliğe atıfta bulunarak, bugün gelinen noktada, gerginliğin giderek tırmandığının altını çiziyor.

1970'li yıllarda süper güçler arasında bir gevşeme yaşardınız. Bugün ise Washington ve Pekin arasında bir gevşeme görünmüyor

Felaketler bir anda gelme eğilimindedir

Ferguson, “İnsanlar, küresel şokların bir dereceye kadar düzen veya öngörülebilirlikle gerçekleştiğine inanmayı severler ancak bu büyük bir yanılgıdan ibarettir. Aslında, felaketler, bir çan eğrisi gibi tarih boyunca eşit bir şekilde yayılmak yerine, doğrusal olmayan şekilde ve bir anda meydana gelme eğilimindedir” diyor.

Ferguson, “Milyonlarca insanı öldüren ve ekonomiye büyük zarar veren bir vebayla, ya da çok sık görmediğimiz bir şeyle, yani tüm dünyaya yayılan büyük bir küresel pandemi ile felaketler silsilesine başlıyorsunuz. Sonra büyük bir para ve maliye politikası şoku yaşıyorsunuz. Sonra da buna jeopolitik şoku yani savaşı ekliyorsunuz. Bu yanlış hesaplama, insanların aşırı iyimser olmasına ve nihayetinde büyük krizlerle başa çıkmak için hazırlıksız yakalanmalarına yol açıyor” diyor.

Gelecekle ilgili oldukça karamsar olduğunu ifade eden Ferguson, iyimserler için ise “Onların kafasında dünya bir tür ortalamalar topluluğudur ve gerçekten kötü sonuçların yaşanması pek muhtemel değildir. Ancak bu, insanları biraz fazla iyimser olmaya yönlendirse de gerçekçilikten uzak bir yaklaşımdır” diyor.

Dünya ekonomisi için büyük tehlike

Carstens: Dünya ekonomisinin güçlü bir Çin'e ihtiyacı var

Dünya ekonomisi stagflasyonda

Dünya ekonomisinde riskler dengelenmiyor

Pandemi krizi dünya ekonomisi için fırsat olabilir