Döviz cinsi kredilerde 6 yıllık rekor

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) aralık ve ocak aylarında peş peşe faiz indirimi yapmasına rağmen döviz cinsi kredi kullanabilen şirketlerin talebi artmaya devam ediyor. Yabancı para kredilere getirilen aylık yüzde 1 büyüme sınırına rağmen yükseliş hız kesmiyor. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, 14 Şubat ile sona eren haftada bankacılık sektöründeki yabancı para krediler 174,9 milyar dolara ulaşarak toplam ticari krediler içindeki payını yüzde 49,7’ye çıkardı.

Yabancı para kredilerinde 6 yıllık rekor

Yabancı para krediler 20 Eylül 2019’dan bu yana en yüksek seviyeye ulaştı. Yılbaşından bu yana yabancı para kredilerde büyüme ise yüzde 4,3 olarak hesaplandı. Aylık olarak yüzde 1 olan büyüme sınırına rağmen ocakta yabancı para krediler aylık yüzde 1,7, şubatta ise yüzde 2,7 büyüme gösterdi. Yabancı para krediler geçen yılın ilk aylarına kadar uzun bir dönem kurdaki sert hareketlerin ve düşük TL ticari kredi faizlerinin etkisiyle yatay bir seyir izliyordu. Merkez Bankası’nın Haziran 2023’ten itibaren başladığı sıkı para politikasıyla yükselen TL kredi faizleri ve reel değerli TL politikası şirketlerin döviz cinsi kredilere yönelik ilgisini artırdı. Geçen yılın mayıs ayında Merkez Bankası’nın yabancı para kredilere yönelik ilk kısıtlaması devreye girerken bu yılın başında sıkılaştırma artırıldı ve aylık büyüme limiti yüzde 1’e düşürüldü.

Yabancı para kredi büyümesi TL’yi solladı.

Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın haberine göre, tüm bu sınırlamalara karşılık hem şirketlerin hem de bankaları yabancı para kredi iştahı kesilmiyor. BDDK verilerine göre 14 Şubat ile biten hafta itibariyle yabancı para kredi hacmi 174 milyar 900 milyon dolara yükseldi. Böylece geçen yıl sonundan bu yana yabancı para kredilerde büyüme yüzde 4,3 olurken bankacıların hesaplamalarına göre yabancı para kredilerde yıllıklandırılmış büyüme yüzde 41,6 oldu. Aynı dönemde TL cinsi krediler yüzde 3,3 büyüme gösterirken yıllıklandırılmış olarak büyüme yüzde 27,4 seviyesinde kaldı. Yabancı para kredilerde büyüme azalan TL ticari kredi faizlerine rağmen sürdü. Merkez Bankası verilerine göre geçen yılsonundan 14 Şubat ile biten haftaya kadar TL cinsi ticari kredi faizi 5 puan düşerek yüzde 50,6’ya geriledi.

TL cinsi kredinin payı 7 puan düştü

Yabancı para kredileri sadece ticari müşteriler kullanabiliyor. Ticari kredi hacmi içinde yabancı para kredinin payı giderek artıyor. Son bir yılda yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı yaklaşık 7 puan artarak yüzde 42,8’den yüzde 49,7’ye yükseldi. TL cinsi ticari kredilerin payı aynı dönemde yüzde 57,2’den yüzde 50,3’e geriledi. Döviz cinsi borçlanma şirketlere düşen TL kredi faizlerine rağmen daha uygun gelmeye devam ediyor. Ancak bu durum hem şirketlerin hem de ekonominin döviz pozisyonuna olumsuz etkide bulunuyor. Merkez Bankası yabancı para kredi büyümesini sınırlayabilmek için limitler getirdi. İlki Mayıs 2024’te devreye giren aylık büyüme sınırı o dönemde aylık yüzde 6’yı aşan artışların ardından devreye alınmıştı. Aylık yüzde 2 büyüme sınırı ile başlayan kısıtlamalar ardından temmuzda yüzde 1,5’e indirildi, bu yılın başında ise yüzde 1’e kadar düşürüldü. Merkez Bankası bu değişikliği, kredi büyümesi ve kompozisyonunun dezenflasyon patikası ile uyumlu seyrini temin etmek amacıyla yaptığını açıkladı. Merkez Bankası’nın sınırı yüzde 1’e çekmesine rağmen BDDK verilerinden yapılan hesaplamalara göre ocak ayında yabancı para kredi büyümesi yüzde 1,7 oldu şubat ayının ilk haftasında ise büyüme yüzde 2,7’ye kadar yükseldi.

Kamu mevduat bankalarında 7 haftada %5,7 yükseliş

BDDK verilerine göre kamu mevduat bankalarında yabancı para kredi hacmi 61 milyar 226 milyon dolar yükseldi. Yılbaşından bu yana kamu mevduat bankalarında yabancı para kredi büyümesi ise yüzde 5,7’ye çıkarak toplam sektördeki büyümenin üzerinde gerçekleşti. Aylık olarak bakıldığında ise kamu mevduat bankalarında yabancı para krediler ocakta yüzde 2,33, şubatta ise yüzde 3,25 büyüdü. Kamu mevduat bankalarında yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı da yüzde 42,5’e çıktı, son bir yılda paydaki artış 8.1 puan olarak hesaplandı.

Yabancı mevduat bankalarında şubat hızlı başladı

Yabancı mevduat bankalarında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu verilerine göre yılbaşından bu yana yabancı para krediler yüzde 3,35 büyüdü ve 33 milyar 407 milyon dolara yükseldi. Yabancı mevduat bankalarında yabancı para krediler aylıklandırıldığında ocak ayında sadece yüzde 0,92 büyüme gösterirken şubatta ise hızlandı ve yüzde 2,1 büyüme seviyesini yakaladı. Yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı yabancı mevduat bankalarında yüzde 53,76’ya çıktı son 1 yılda bu paydaki değişiklik ise 2.3 puan artış yönünde gerçekleşti.

Yerli mevduat bankalarında aylık büyüme %1,95

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu haftalık verilerine göre yerli özel mevduat bankalarında yabancı para krediler geçen yılsonuna göre yüzde 3,26 büyüdü ve 42 milyar 176 milyon dolara çıktı. BDDK verileri aylıklandırıldığında aylık büyüme yabancı para kredilerde yerli özel mevduat bankalarında ocak ayında yüzde 1,74 olurken şubatta bu oran yüzde 1,95’e yükseldi. Yabancı para kredilerin toplam ticari krediler içindeki payı BDDK verilerine göre yerli özel mevduat bankalarında geçen yılın aynı dönemine göre 6.23 puan artışla yüzde 51,65’e yükseldi.

Konut kredisi faizi yüzde 1'in altına inecek mi?

Özel kredi yatırımcılarının serveti 61 milyar doları aştı

KOBİ'lerin batık kredi miktarı 95 milyar liraya ulaştı

Vatandaş kredi kartına yükleniyor: Yüzde 69'luk artış