Dönmez: Fiyatlar böyle giderse gazda indirim devam edebilir

Elektrik ve doğalgazdaki indirimin gelecek yılki döviz kuru ve petrol fiyatlarındaki projeksiyonlara göre oluştuğunu söyleyen Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, “6 ay sonra bu fiyatlar böyle giderse doğalgaz fiyatlarına indirim yönünde yansıyabilir diyebiliriz. Burada gazın kendi cinsinden fiyatını konuşuyoruz, ama elektrikte ve doğalgaz tarafında ayrıca dağıtım giderleri, diğer yatırımlar ve işletme giderleri var” dedi. Türkiye’de hane başı gaz tüketiminin ortalama bin metreküp, konut abone sayısının da 15 milyon olduğunu belirten Dönmez, doğalgaz fiyatları tespit edilirken petrole bağımlı bir formül uygulandığını vurgulayarak, “Son 6-9 aydaki petrol fiyatlarının ortalaması formülün içerisinde önemli bir ağırlık. Bugün, petrol fiyatları değiştiğinde en geç bir hafta içerisinde akaryakıt pompalarına yansıyor. Doğalgaz fiyatlarına yansıması 6-7 ayı buluyor, elektrik fiyatlarına yansıması da artı bir ay sonrayı buluyor, böyle zincirleme bir etkisi var. Yani fiyatların değişimini pompada bir hafta sonra görüyorsunuz, doğalgaz fiyatlarında 6-7 ay sonra etkisini görüyorsunuz, doğalgaz fiyatlarına gelen fiyat değişimi de elektrik santralleri üzerinden elektrik piyasasını domine ediyor, orada da 1 aylık bir etkisi var, çünkü orada bir enerji borsası var” diye konuştu.

'DAĞITIM BEDELİ AB’NİN ALTINDA'

Bakan Dönmez, son dönemde vatandaşların en çok tartıştığı elektrik faturalarındaki fahiş dağıtım bedelleriyle ilgili olarak da önemli açıklamalarda bulundu. Elektrik faturalarındaki dağıtım bedeli payının Türkiye’de Avrupa’dan daha düşük olduğuna dikkat çeken Dönmez, “Bizde ortalama yüzde 29, Avrupa’da ise yüzde 35… Hatta yüzde 45-50 olan ülkeler de var” dedi. Dönmez, vatandaşların faturadaki dağıtım giderini “faturayı dağıtma veya sayacı okuma bedeli” gibi düşündüğünü söyleyerek, şöyle konuştu: “İşin aslı öyle değil. Bu dağıtım gideri hem iletimdeki giderleri kapsıyor, hem dağıtım faaliyetlerini, hem de yatırım-işletme giderlerini kapsıyor. Düşünün, toplam 1 milyon 200 bin kilometrelik bir şebeke ağı var. Bunun işletmesinden ve yapımından gelen bir maliyet var. Şebeke gittikçe yaşlandı, şehirlerde nüfus arttı. Elektrik dağıtım şirketlerinin yaptığı yatırımlar kamu dönemindekine göre reel olarak 2-2.5 kat artmış durumda. Dolayısıyla orada yazılan bedel buralara harcanıyor.” Dönmez, kayıp-kaçakta Türkiye ortalamasının yüzde 14’e düştüğünün altını çizdi.

'NÜFUSUN YÜZDE 70’İ GAZA ERİŞTİ'

Şu anda doğalgazın 81 il, 474 ilçeye ulaştığını belirten Enerji Bakanı Dönmez, “2000’li yıllarda 6 il, 51 ilçede doğalgaz vardı. Şu anda 50 milyon kişi doğalgaz kullanıyor, bu da nüfusun yüzde 62’si. Henüz dönüşüm yapmamış, abone olmamışları da katarsak, aşağı yukarı 60 milyon kişinin doğalgaza erişim imkanı var. Onlarla birlikte, nüfusun yüzde 70’inin doğalgazı kullandığını ya da erişme imkanı olduğunu söyleyebiliriz. Hedefimiz, 2023’te 600 ilçeye doğalgaz vermek” dedi. Dönmez, Türkiye’nin penetrasyon oranında Avrupa genelinde ilk üçte olduğunu da vurguladı.

Petrol fiyatlarının 50 dolarda seyretmesi halinde enerji ithalatının 40 milyar dolar seviyesinde olacağını belirten Dön mez, “Eğer, 2019’da petrol fiyatları bu seviyelerde olursa, muhtemelen petrol ve gaz ithalatımız 40’ın altında olabilir” dedi.

'JAPONLAR NÜKLEER İÇİN FİZİBİLİTE SUNDU'

Akkuyu Nükleer Santrali’nde ilk ünitenin 2023’te devreye alınacağını hatırlatan Dönmez, “Sinop’ta Japon hükümetiyle bir anlaşma var, onlar fizibilitelerini Türk tarafına sundular. Fizibilite değerlendirme çalışmaları devam ediyor, sonrasında yol haritasına göre devam edecek. Üçüncü santralle ilgili de Trakya lokasyonu üzerinde çalışıyoruz, orada da Çinliler ile müzakereler devam ediyor. Biliyorsunuz 50 yıldır bu memlekette nükleer tartışıldı. Artık bir hayali daha gerçekleştirme imkanı doğdu. Tünelin ucunda ışık gözüktü” dedi. Bakan Dönmez, Japonlar’ın nükleer projeden çekildiğine yönelik iddiaları da yalanladı.

'İKİNCİ GEMİ MALEZYA’DAN GELİYOR'

Fatih gemisinin Alanya-1 kuyusunda çalışmalara ekimde başladığını söyleyen Bakan Dönmez, “150 günlük bir programımız vardı, şu anda 60 günü dolmuş oldu. 2-2.5 ay içerisinde netice almayı ümit ediyoruz” dedi. İkinci geminin de Malezya’dan Türkiye’ye doğru yola çıktığını belirten Enerji Bakanı, şöyle konuştu: “Şubat ortası gibi inşallah Akdeniz’de olacak. Şimdi lokasyon belirliyoruz, her iki gemiyle de Akdeniz ve Karadeniz’de sondaj yapacağız. Her iki geminin de ortalama yılda 2 sondaj yapma imkanı var. Mersin açıklarında başlattığımız sığ deniz operasyonumuz da sürüyor. Oradan Adana- Karataş mevkiine geçecek. Geçen arkadaşlar sordu. İngiltere 1970’de Kuzey Denizi’nde ilk petrolü, gazı 150’inci kuyuda bulmuştu. Tabi o günkü teknoloji, sismik veri, gemi belki bugünkü kadar gelişmiş değildi. Biz sabırsız milletiz inşallah o kadar beklemeden varsa bulacağız.”

'TÜRKİYE’NİN YÜZDE 80’İNİN RÖNTGENİ ÇEKİLDİ'

İki uçağın Türkiye’nin yüzde 80’inin havadan jeofizik haritasını görüntülediğini söyleyen Dönmez, “Bir yerde röntgen çekiyoruz. Sonra o emarelere göre sondaj yapıyoruz” dedi. Geçen yıl Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü’nün (MTA) 1 milyon m etre sondaj yaptığını, bu yıl 1.5 milyonu bulacağını anlatan Dönmez, “Bunlar tarihi rekorlar…” dedi. 2017-2018’de 3.3 milyar ton kömür rezervi, 1.5 milyar ton tenardit ve diğer maden varlıklarına rastlandığını söyleyen Dönmez, “Sırf son 2 yılda keşfedilen yeni madenlerin toplamı değeri 100 milyar doların üstünde... Bu ekonomik değerler ortalama 20-25 yılda ekonomiye kazandırılmış olur” diye konuştu.

MTA’nın yurtdışı faaliyetleri için MTA International’i kurduklarını hatırlatan Bakan Dönmez, şunları söyledi: “Maden arama-işletme faaliyetleri için, ilk ruhsatı Sudan’da aldı, orada altın arayacak. Özbekistan’da bir-iki ruhsatı var. Somali’yle ilgili görüşmeler devam ediyor.”

BORDA TARİHİ REKOR KIRILDI

Ocakta Eti Maden’in bordan ürettiği yeni temizlik ürününün lansmanını yapacağını açıklayan Dönmez, bu yıl bor ihracatının 2 milyon 420 bin ton ve 1 milyar dolara çıkarak tarihi rekor kırdığını vurguladı. Bakan Dönmez, Eti Maden’in savunma sanayinde kullanılacak uç ürün üretimine geçeceğini de söyledi.