Dolarını boz kampanyası işe yarar mı?

15 Temmuz darbe girişiminin ardından ABD’nin faiz artımını beklentileriyle birlikte çok sert yükselen dolar ekonominin bir numaralı gündem maddesi.

Vatandaş 15 Temmuz’dan bu yana 19 milyar dolarlık döviz satışı yapmasına rağmen iç ve dış gelişmelerin etkisiyle dolar yukarı doğru eğilimini sürdürdü.

Son günlerde ise Twitter’da #BozDoları kampanyası yapılıyor. Uzmanlara göre kampanya Türk Lirası’nı dolar karşısında güçlendirmek adına iyi niyetli fakat şu an çare olmaktan uzak.

Işık FX Başanalisti Gizmen Nalbantlı Türk Lirası’nın Trump’ın başkanlığından sonra en çok değer kaybeden para biriminin Türk Lirası olduğuna dikkat çekti.

Nalbantlı, “Dün sosyal medyada başlatılan “Dolarını boz Türkiye'ye sahip çık” kampanyası medyada büyük yer tuttu. Hafta sonu Başbakan Yıldırım'ın döviz kuru ve OHAL konusunda yaptığı açıklamalar Türk Lirasının değer kazanmasını sağlamış ve kur haftaya düşüş ile başlamıştı. Yıldırım, kamunun döviz cinsi alacaklarını Türk lirası üzerinden tahsil ederek döviz talebini azaltmak istediklerini açıkladı. Yapılmak istenen hamle efektif döviz talebini azaltabilir. Ancak bu küresel olarak değer kazanan dolara karşı ne kadar etkili olabilir?” dedi."

15 Temmuz’un ardından bankaların döviz hesaplarında 19.3 milyar dolar satış yapıldığına dikkat çeken Nalbantlı, “Geçtiğimiz dönemlerdeki DTH hesaplarını incelediğimizde kurda yükseliş olduğunda dövizden çıkma, döviz ucuzladığında ise tekrar DTH miktarlarında artış görüyorduk. 11 Kasım itibariyle döviz tevdiat hesapları 171.8 milyar dolardır. 15 Temmuz’da ise DTH’ler 191.1 milyar dolardı. Bazı vatandaşlar TL'ye sahip çıkmak için bazıları ise dolar değer kazanması ile 19.3 milyar dolar satış yapmış. Kurda ise geldiğimiz nokta ortada. Yani döviz satarak kurdaki yükselişi engellemek mümkün değil. ABD'de faizlerin yükselmesi ve FED'in faiz artırım kararlarını sürdürmesi, doların önümüzdeki yılda yükseliş trendine devam edeceğini gösteriyor” ifadelerini kullandı.

Döviz satışının kurun yukarı yönünü sınırlamasında pek etkili olmadığnı vurgulayan Nalbantlı, “Gelişmekte olan ülke para birimlerine baktığımızda, Trump'ın Başkanlığından en çok etkilenen para birimi olan Meksika Peso'sundan bile daha çok değer kaybetmiş durumdayız. Kasım ayında TL , %10.55 ile en çok değer kaybeden para birimi olurken, onu %9 ise Peso, %6.8 ile Brezilya Real'i, %6.4 ile Malezya Ringgit'i ve %2.86 Güney Afrika Rand'ı izledi. Buda demek oluyor ki TL'deki değer kaybı sadece doların küresel yükselişinden değil. Onun için politik tansiyonun düşmesi ve risklerin azaltılması için adımlar atılması ve TL'ye bu şekilde güç kazandırılması gerekiyor” diye konuştu.

‘İYİ NİYETLİ BİR KAMPANYA’

Kapital FX Araştırma Uzmanı Enver Erkan ise vatandaşın #BozDoları kampanyasını iyi niyetli bulduğunu belirtti. Erkan, “Son günlerde sosyal medyadaki “dövizini bozdur” kampanyası, niyet olarak iyi şekilde de nitelendirilebilir. Sonuçta Türkiye'nin dolarizasyona dönmemesi de oldukça önemlidir. Ülke olarak neredeyse her türlü fiyatın, en başta kiraların, USD'ye endekslendiği bir dönemi de geçirdik sonuçta ve bu dönem 10-15 yıl geride kaldı” dedi.

Yastık altındaki dolarların tutarının 150 milyar dolar olduğunun tahmin elindiğini belirten Erkan, ” Hane halklarının yastık altında tuttuğu USD miktarı tam olarak bilinmiyor, tahmini olarak 150 milyar USD olarak tahmin ediliyor. Ancak şu noktayı es geçmemek gerekiyor: Türkiye yüksek cari açık veren bir ülke. Sürekli olarak USD girişine ihtiyaç duyan bir ülkeyiz. Bugünkü durumda siyasi ve jeopolitik risklerin bu kadar büyümüş olduğu bir ortamda doğrudan yatırım girişi sağlamakta zorlanıyoruz, portföy girişi sağlamakta zorlanıyoruz ve fonların pozisyon ayarlamalarında Türk varlıklarının ağırlığı sürekli olarak azalıyor. Fed'in de faiz artıracağı bir ortamda Türkiye kendi lokal durumu nedeniyle sıcak para girişi sağlayamamakta, ayrıca not indirimleri sonrasında portföy çıkışları da hız kazanmıştır. Yabancının bakış açısını düzeltemeyip, sürekli para girişini sağlayamadığımız sürece döviz bozdurmanın bir etkisi olamaz” şeklinde konuştu.

Erkan sözlerini şöyle noktaladı: Temel faktörleri düzeltebildiğimiz zaman zaten dolarizasyon eğilimi de kendiliğinden ortadan kalkacaktır. Halen daha döviz tevdiat hesaplarında (DTH) artış eğilimi görülmektedir ve toplam mevduat içerisinde DTH payının daha da artması olasıdır. Kurun günlük bazda gerilemiş olası USD'nin küresel bazdaki hareketinden ileri gelmektedir. USD'deki küresel bazda güçlenmeden en çok etkilenen para birimleri arasında yer almış olan TRY'nin, USD uzun pozisyonlardaki kar realizasyonundan da en iyi etkilenen para birimlerinden biri olduğu görülmektedir.

Sözcü