Dolardaki yükselişi kim frenledi

ABD doları, günlerdir TL karşısında rekor üstüne rekor kırarak 4 liraya merdiven dayamıştı. İç ve küresel gelişmelerle dolar yükselirken Merkez Bankası da tedbir almamakla suçlanıyordu. Ancak dünkü gelişmeler bu gidişatı birden tersine çevirdi. Şebnem Turhan, Hürriyet'teki haber analizinde, doların frenlenmesini sağlayan gelişmeleri değerlendirdi. İşte o haber:

Merkez Bankası dün ilk kez piyasaya tepki verdi ve dolardaki yükselişi tersine çevirdi. Merkez Bankası, önceki gün 3.94 lirayı aşan dolardaki yükselişe karşı her gün düzenlediği haftalık repo ihalesini yapmayarak tedbir aldı. ‘Parasal sıkılaştırma’ olarak algılanan Merkez’in hamlesi öncesi 3.92 lira olan dolar 3.80 liraya kadar geriledi. Peki Merkez Bankası’nın hamlesi ne anlama geliyor? Piyasaya bugün ihaleyle yüzde 8 faizle 7 milyar lira vermeyi öngören Merkez Bankası bunu yapmadı. Ve bankaları borçlanma için “geç likidite penceresine” yani yüzde 10 faize yöneltti. Bu hamle doları 3.80 liraya kadar indirmeyi başardı.

Ama 27 Ocak’ta Türkiye’nin tek yatırım yapılabilir notuna ilişkin açıklama yapacak kredi kuruluşu Fitch’ten, not düşürme ihtimalinin kuvvetli olduğunu belirtince dolar yeniden 3.84 liraya çıktı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ‘Merkez Bankamız gereken önlemleri alacak güçtedir’ sözlerinin ardından ise dolar 3.76 liraya kadar geriledi. Türk Lirası bir günde yüzde 2.5 değer kazanmayı başardı. Kamu bankalarının da yoğun dolar satışı dikkat çekti. Dolarda bankalararası piyasada son işlemler 3.7926 liradan yapıldı. Analistler, dolarda düşüş için 3.80 liranın altına inilmesi gerektiğini en önemli seviyenin ise 3.75 lira olacağını vurguluyor. Borsa İstanbul da dün hızlı yükseldi. Özellikle bankalara yoğunlaşan alımlarla Borsa İstanbul günü yüzde 4.15 yükselişle 80 bin 891 puandan tamamladı.

SPEKÜLATİF HAREKET

Finans Yatırım Başekonomisti Burak Kanlı, döviz kurlarında yaşananların bir spekülatif atak olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Piyasanın doğasıdır, imkan bulursa spekülasyon yapar ve bir varlığın değerini olması gerektiğinin üzerine ya da altına indirir. Kaleyi boş bırakırsanız bu ataklar olur. Merkez Bankası’nın hafta başında attığı adımlar etkili adımlar değildi. İlk defa bugün anlamlı bir adım attı ve likidite sıkılaştırmasına gitti. Aslında bu adım, defakto olarak faizi yukarı çekmek anlamına geliyor. Merkez Bankası politika faizini artırana kadar TL bu tip spekülatif hareketlere açık olacak. 24 Ocak toplantısında da 100 baz puan ve üstünde miktarda faiz artırırsa kurda spekülatif pozisyon alanların pozisyonlarını kapattığını ve kurun tekrar 3.50 liraya doğru ve hatta bunun da aşağısına geldiğini görebiliriz.”

DNG Danışmanlık’tan Stratejist Fatih Keresteci de, doların 4.00 liraya yaklaşıp TL’deki erimenin ekonomik ve finansal istikrar üzerindeki etkileri belirginleşince Merkez Bankası’nın devreye girdiğini belirterek, “Önce çarşamba günü bir dizi önlem açıkladı. Dün ise TL borçlanma maliyetini yukarı çekecek adımlar attı. Merkez’in geç likidite penceresini kullanacak olması örtülü faiz artırımı anlamına geliyor. Repo ihalesi iptalleri ile ortalama fonlama maliyetini 1 puanın üzerinde artırma imkanı belirdi. Bir de şu an yüzde 10 olan bu oranı yukarı çekebileceği hissini yaratırsa daha da etki yapar. Aslında, örtülü bir şekilde ve biraz da mevcut altyapıyı zorlayarak koridor sistemine geri dönülmüş oluyor. TL’de bir miktar olumlu etki olur ama tüm sorunları gidermesi de beklenmemeli. Dolarda bu adımlarla birkaç gün içinde 3.65’e düşüş olabilir” dedi..