Dolarda yükseliş eğilimi devam edecek mi?

Borsa İstanbul’da ilk çeyrek bilançoları açıklandı ve şirketlerin son görünümü ortaya çıktı. Kamuyla paylaşılan bilançolara göre yıllık cirosu 500 milyon TL’nin üzerinde olan ve gerek yıllık gerekse çeyrek bazda satış ve karını yüzde 40’ın üzerinde artan sadece 13 borsa şirketi bulunuyor. Listede yer alan firmalar: Tekfen Holding, Aselsan, TAV Havalimanları, Kordsa Teknik Tekstil, Anadolu Cam, Sasa Polyester, İpek Doğal Enerji, Koza Madencilik, Koza Altın, Vakko Tekstil, Ege Endüstri, Alkim Kimya ve Hektaş.

Beş ayrıntı

1 - Borsada işlem gören 13 bankadan 11’i bilançosunu açıkladı. Bunlardan üçü karını artırırken dokuzunun karı düştü. Dokuz bankanın karı ise yüzde 13,6 azaldı. Bununla birlikte zarar eden olmadı.

2 - En yüksek zararı Türk Hava Yolları açıkladı. Şirket geçtiğimiz yılın ilk çeyreğinde 314 milyon TL zarar açıklarken bu yılın ilk çeyreğindeki zarar 1 milyar 253 milyon TL’ye çıktı.

3 - Bankalardan en yüksek karı 1 milyar 753 milyon TL ile Garanti Bankası, hizmet sektöründen ise 1 milyar 224 milyon TL ile Turkcell açıkladı. Holdinglerden Sabancı Holding 1 milyar 57 milyon TL net kar elde etti. Sanayide en yüksek karı 996 milyon TL ile Erdemir gerçekleştirdi.

4 - BIST 30 Endeksi’nde en yüksek kar artışına Koza Madencilik ulaştı. Şirketin 2018 yıllının üç aylık döneminde 20 milyon olan karı bu yılın ilk çeyreğinde 156 milyon TL’ye çıktı. Artış yüzde 675 oranında gerçekleşti.

5 - Borsa 30’da sadece Doğan Holding zarardan kara geçti. Pegasus ve THYnin zararı arttı.

Karar mekanizmaları

Belirsizlik altında karar verebilmek oldukça zordur. Muhakeme gücünün körleştiği noktalar, yatırımcılar açısından hareketsizliğin yaşandığı dönemlerdir. Belirsizliğin getirdiği böylesi bir ortam, karar verme mekanizmalarını da ister istemez kilitlemekte. Bu durumlarda pozisyonları değiştirmek anlamlı olmasa da yatırımcılar gözlerinin önünde cereyan eden ve duygularına dokunan gelişmeler karşısında ölçüsüz reaksiyonlarda bulunabiliyor. Duyarsızlığın yerini aşırı sert dalgalanmalar alabilmekte. Endeksin 94 binlerin altına kaymasıyla benzer bir durum oldu. Yatırımcıların önlerini görmede zorlanmaları karar vermede tereddüt oluşmasına yol açıyor. Sürecin devam etmesi sert hareketlere neden olabilecektir. 

Borsada agresif hareketin sonuçları

Yatırımcıların reaksiyonlarının biraz daha agresifleştiği bir sürece girildiğini söylemek bu noktada pek de yanlış olmayacaktır. Şüphesiz bu durum beraberinde belli sonuçları da getirmekte:

1 - BIST 100 Endeksi 88 bin 533 seviyesine geriledi. Ağustos kur şoku sırasında en düşük kapanış 87.143 seviyesinde oluşmuştu.

2 - Piyasa Değeri/Defter Değeri 1,08 oldu. İşlem gören şirketlerin piyasa değeri özsermaye seviyesine gerilemiş durumda.

3 - Hisselerin fiyat/kazanç ortalaması 8,18 seviyesine geriledi. Gelişmekte olan ülkeler ile makas açıldı.

4 - Endeks dolar bazında 14.457 seviyesine geriledi. Son 10 yılın en düşük seviyeleri geçtiğimiz ağustos ayında 12.830 ile test edildi. Borsada dolar bazında son 10 yılın en düşük seviyelerine  yakın bir seyir söz konusu. BIST 100 Endeksi en son Ağustos 2018’de Brunson krizi sırasında mevcut seviyeleri test etmişti.

5 - Yabancıların borsadaki payı yüzde 64 seviyesinde. Şirketlerin halka açık kısım içindeki payı yüzde 62-65 bandında gidip geliyor. En kötü şartlarda dahi yüzde 62’nin altına kayması beklenmemeli.

Yabancıların borsadaki payı ağustos kur krizinde yüzde 62’lere gerilerken şimdi hala yüzde 64’lerde. Bu oranda bir puanlık azalma bile BIST’te kayıpları artıracaktır.

Yabancının gözü BIST’te

Yabancı yatırımcının gözü Borsa İstanbul’da. Öyle ki yabancı fon yöneticileri her gelişmeyi kendi sosyal medya hesaplarından değerlendiriyor. Bunun nedeni, Borsa İstanbul’un, dünyanın en likit yedinci borsası olması. Toplam işlem hacmi 2018 yıl sonu itibariyle GSYH’nin yüzde 58’ini oluşturuyor. Şu anda piyasalarda çıkışı tetikleyen yabancı alımları gözlenmiyor. Yabancıların beklemede olduğu dikkat çekiyor.

‘Risk’ için bakılan 4 nokta

- Türkiye’nin beş yıllık kredi risk primi 472,14 seviyesinde bulunuyor. Son bir haftada yüzde 11, son bir ayda yüzde 17 artış yaşandı. CDS yüksek seyrini koruduğu sürece piyasaların dalgalı seyri sürecek.

- Son altı haftada, yurtdışı yerleşikler 404 milyon dolar hisse senedi ve 1.5 milyar dolar tahvil sattı. Haftalık verilere göre yabancılar çıkış eğiliminde. 

- Gösterge faiz oranı 24,36 seviyesinde. Dolar/TL kuru ise 5,98. Kurda ve faizde yüksek seviyelerin tekrar test edilmesi bu seviyelerin kalıcılığını sorgulatacaktır. 

- 5 Mayıs ile biten haftada, yurtiçi yerleşiklerin Döviz Tevdiat Hesapları (DTH) 1,2 milyar dolar azaldı. DTH’lar 179,2 milyar dolara geriledi. DTH’ların çözülmesi olumlu ve kurdaki gerileme için önemli. Bir çözülme olmakla birlikte henüz yüksek seyir korunuyor.

Dolarda çıkış tamam mı?

Dolar kuru geçtiğimiz hafta 6,23 TL seviyesine kadar yükselerek direnç seviyesi olan 6,42 ve 6,50’ye doğru yöneldi. 

Kurdaki yükseliş eğilimi momentum güçlü olduğu için devam ediyor. Ancak kritik direnç seviyelerine yaklaşıldıkça satışlar artıyor. Bu nedenle hareket marjı daralabilir. Kur hareketlerinin tarihsel seyirdeki dinamiklerine göre ABD ile gerilim tırmanmadıkça ağustos zirvesini aşması beklenmemeli.