Dolarda böylesi 40 yılda bir olur

2008’den bu yana en iyi yılını geçiren dolarda ralli tam gaz sürüyor. Euro/dolar paritesi Almanya’daki enfl asyon verisinin Avrupa’da gevşeme baskısını artıracağı ve Hong Kong’daki gösterilerin Avrupa hisselerini vurmasının etkisiyle dün 1.27 altında kalmaya devam etti. TL ise dolarda küresel bazda görülen güçlenme eğiliminin devam etmesi ile düştü. Eylül ayı başında 2,1560 seviyelerinde olan parite, bir ayda yüzde 6’lık yükselişle 2,30’luk psikolojik sınıra dayandı. Gösterge tahvilin faizi yüzde 9.83 olurken borsa gün içindeki kayıplarını telafi ederek artıda kapandı.

Dünya'dan Evrim Küçük'ün haberine göre, dünya piyasalarında dolar rüzgarı esiyor. Sanayileşmiş ülkeler içinde ekonomisi en iyi performansı gösteren ABD’de yakında faizlerin artacağı spekülasyonuyla güçlenen dolar, 40 yıldan bu yana ilk kez arkaya arkaya 11 hafta yükseldi. Doların başlıca paralar karşısında seyrini gösteren endeks 85.68 ile 2010’dan bu yana en yüksek seviyeye geldi.

Geçtiğimiz hafta 1.27 seviyesinin altına inen euro/dolar paritesi bu hafta buranın hemen altındaki hareket devam ediyor. Dünkü işlemlerde parite, Hong Kong’daki gösterilerin de etkisiyle 1.2660 seviyesine geriledi. Uzmanlara göre bu hafta ABD’den gelecek veriler pariteye yön verecek. Analistler, verilerin para piyasalarında volatiliteyi artıracağını tahmin ediyor. 1.2660 desteğine doğru geri çekilmeler görülen parite bu seviyenin altında kalırsa, uzmanlara göre kısa vadede 1.2550-1.2600 aralığı önemli destek bölgesi olarak dikkat çekiyor. Ancak perşembe günü yapılacak olan Avrupa Merkez Bankası (ECB) para politikası kurulu toplantısı ve cuma günü açıklanacak olan ABD tarım dışı istihdam verisi paritede sert fiyat hareketlerinin görülmesine neden olabilir.

ABD verisi gözleniyor

Tarım dışı istihdam değişimi için 215 binlik bir beklenti var. Yani geçtiğimiz ay 200 bin altına yaşanan sarkmanın geçici olması bekleniyor. İşsizlik oranının ise yüzde 6.1 seviyesinde sabit kalması öngörülüyor. Beklentiden daha güçlü rakamlar dolarda rallinin tam gaz devamını getirebilir. Özellikle ECB Başkanı Mario Draghi’nin geçtiğimiz hafta yaptığı, enfl asyonu yüzde 2’ye ulaşıncaya kadar parasal genişlemenin devam edeceğine dair açıklamalar euronun dolar karşısında kritik bir destek seviyesi olarak görülen 1.2550-1.2600 aralığını kırmasına neden olabilir. Bu aşamadan sonra uzmanlara parite 1.2480’e kadar inebilir.

Ralli durmayacak

BofA Merrill Lynch analistleri, ‘Dolar rallisi durma sinyalleri vermiyor. Doların çıkışı sürecek’ yorumunda bulundu. Diğer finans kuruluşları da bu görüşü paylaşıyor. Fransız BNP Paribas’ın kıdemli döviz stratejisti Phyllis Papadavid, bir televizyor röportajında, euronun dolar karşısında bu yılın sonunda 1.25’e inmesini beklediklerini söyledi. Papadavid, paritenin 2015 sonunda ise 1.18’e ineceği öngörüsünde bulundu.

Japon Nomura da güçlü paritenin zayıfl amasını bekleyenlerden. Nomura, gelecek haziran ayına kadar euronun dolar karşısında yüzde 5 gerileyeceği tahmininde bulundu. Nomura, Avrupa ortak parasının, ECB’nin genişlemeci politikalarının etkisiyle 2015 ortasında 1.20 dolar düzeyine gerileyeceğini öngördü. Nomura analisti Yunosuke Ikeda, “İnsanlar euroda düşüş bekliyor ancak bu, 2012’deki kadar sert olmayacak. Bu kez konu ABD ve Avrupa merkez bankalarının para politikalarındaki farklılık, bir kriz değil” değerlendirmesinde bulundu. İngiliz Barclays analistleri de, “Euro ciddi bir darbeye karşı kırılgan. Euro Bölgesi’nde ekonomik görünümün bozulması ve ECB´- nin buna agresif tepkisi ile euroda çok yıllar sürecek bir düşüş trendi bekliyoruz” dedi. Barclays 12 aylık euro/dolar tahminini 1.25´ten 1.10’a indirmişti. Değer kaybının büyük bir kısmının altı ay içinde gerçetkleşmesi bekleniyor.

Gelişen piyasalarda ralli rüzgarı esiyor dolar/TL, 2,28’in üzerinde

Londra’daki Bank of New York Mellon’dan stratejist Neil Mellor, “Genelde dolar bir dizi uzun vadeli seviyeyi kırdığı için fazla bir dirençle karşılaşmadan daha da ileri gideceğini düşünüyoruz. Euroya karşı yılın en düşük seviyesini 1,20 dolar olarak görüyoruz ancak gidişata bakılırsa bu noktaya daha önce de varabiliriz” yorumunu yaptı.

Dolar/TL dolarda küresel bazda görülen güçlenme eğiliminin devam etmesi ile TCMB’nin likiditeyi sıkılaştırmasına rağmen sekiz ayın yeni en yükseği olan 2.2840’a kadar yükseldi. Eylül ayı başında 2,1560 seviyelerinde olan parite, bir ayda yüzde 6 yükselişle 2,30’luk psikolojik sınıra dayandı. Dolar en son ocak ayında Merkez Bankası’nın faiz müdahalesi öncesinde bu seviyeleri görmüştü. Dolar rallisi sadece Türkiye’de değil, Rusya, Güney Afrika, Endonezya ve Güney Kore gibi gelişen ülke piyasalarında da esiyor. Rus Rublesi, dolar karşısında tarihinin en düşük seviyesine indi. Güney Kore Wonu ve Hindistan Rupisi son 6 ayın en düşük, Malezya Ringiti son 5 ayın en düşük seviyesiden satılıyor. Yeni Zelanda Doları dün yüzde 2 değer kaybetti.

Dünyanın borç yükü yeni krize davetiye çıkarıyor!

Küresel olarak bakıldığında kamu borçlarının rekor düzeye çıkması ve yavaşlayan ekonomi, dün yayınlanan bir rapora göre dünyanın yeni bir krize doğru yol aldığına işaret ediyor. Para ve Bankacılık Çalışmaları Merkezi tarafından hazırlanan Cenevre Raporu’nda rekor borcun ve yavaşlayan ekonominin ‘zehirli bir kombinasyon’ oluşturduğu ifade edildi. ABD’de finans sektörünün borç yükü azalmasına ve gelişmiş ülkelerde hanehalkı borcunun gelire oranındaki artış durmasına karşın raporda, zengin ülkelerde kamu borcundaki artışa ve gelişmekte olan ülkelerde özel sektör borcundaki hızlı artışa dikkat çekildi. Raporda, “yüksek küresel borcun ve nominal GSYH’daki yavaşlamanın zehirli bir kombinasyon oluşturduğu” tespitine yer verildi. Dünyada hem kamu hem de özel borçların gelire oranı 2001’de yüzde 160 iken, bu oran 2009’de yaklaşık yüzde 200 ve geçtiğimiz yıl yüzde 215 seviyesine çıktı.