Dolar öne fırladı

Bu hafta ABD Merkez Bankası FED beklenen faiz artışını yaptı. FED, faizini de 0.5-0.75 aralığına yükseltti. Yani 0.25 zam geldi. Bono piyasalarında da 2 yıllık ABD Hazine bonosu, yüzde 5.1 getiriye bile yükseldi. Bu arada ABD’nin yavaş yavaş maliye politikasını ele alıp, bütçe harcamalarını devreye sokarak, büyümeyi biraz daha fazla teşvik etmesi için de teklifler de gündeme gelmeye başladı.

ABD işsizliğinin kasım ayında yüzde 4.6 civarında ve planlanandan daha aşağıda olması ve de özel tüketici fiyatları endeksindeki değeri ile enflasyonun da yüzde 2 olarak kabul edilmiş hedefe çok yakın hale gelmekte olduğu da, gündeme geldi.

Bu şartlar altında dolar son on yılın en yüksek değerine geldi. Hatta son 14 yılın en yüksek uluslararası değerine yükseldi. Dolar kıymetlenince de euro son 10 yılın en düşük değerine geriledi, 1.04 dolar euro başına değerine gelindi. Euro Mart 2015 tarihindeki en düşük değerinin de altına indi. Japon parası Yen de 118 yen dolar başına değerine düştü. Yen de 2013 yılından bu yana en düşük değerine geldi. Çin parası Renminbi ise son sekiz yıldaki en düşük değerine düştü.

Ayrıca uluslararası gelişen ülke hisse senetleri piyasaları da yükselmeye başladı. Bu arada gelişen ülke hisse senedi piyasaları da, yüksek dozda değer kaybetti. Altının değeri de son on yılın en düşük değerine indi.

Zaten gelişen ülkeler paraları, mesela Brezilya reali de, Mexica pesosu ve Güney Afrika randı ve de TL gibi dolara karşı değer kaybedenlerin arasında idi.

Bu gelişmeler karşısında Trump’ın seçimi kazanmasında bu yana yüzde 5 kadar global çapta değer kazanmış olan dolar için, ne kadar hızla değer kazanırsa o kadar destabilizasyona neden olur diye de düşünülmeye başlandı. Dün UK ve de Euro Bölgesi'nde bono alışverişi 10 yıllık vade sektöründe artarken, Almanya’da 10 yıllık Bund getirisi de 6 puan artarak 0.36 değerine geldi. Fransa'nın 10 yıllık bonolarının getirisi de 4 baz puanı arttı. UK 10 yıllık bonoları getirisi de 10 baz puan yükseldi. Donald Trump vaad ettiği gibi önümüzdeki yıllarda maliye politikasını devreye sokarsa, önümüzdeki dönemde para politikasının da aktif olması gerekecek. Geçmiş dönemde enflasyon sürekli tahminlerin altında kalmıştı ama ücret ve fiyat hareketi de oldukça düşük kalmıştı. Maliye politikası, yani 'fiscal' politika genişleme yönünde artınca, para politikası da gene tedbirli ve aktif olmak zorunda kalacak. Tabii Janet Yellen da şimdi seçim yılı öncesinde eleştirildiği gibi eleştirilemez. 2018 yılına kadar da zaten ona dokunan de pek olmaz! Çünkü FED’deki görevinin süresi, 2018 başında bitiyor ve de Yellen ayrılma niyetinde gözüküyor.

DENİZ GÖKÇE - AKŞAM