Doğalgazda büyük kriz: Fiyatlar uçtu

ABD ve Avrupa ile Rusya arasındaki Ukrayna krizi ve yaptırımlar sonrasında doğalgazda büyük kriz yaşanıyor. Kriz Türkiye'yi de etkiliyor.

Avrupa’da derinliği en fazla olan Hollanda merkezli sanal doğalgaz ticaret noktası TTF’de işlem gören ağustos vadeli gaz kontrat fiyatı, bugün yüzde 10’un üzerinde artışla 227,5 Euro’yu gördü. Bin metreküp için 2 bin 400 dolara denk gelen bu rakam, Ukrayna savaşının başlamasının hemen ardından mart ayında kaydedilen rekor seviyelerin ardından en yüksek fiyatlar olarak kayıtlara geçti.

Böylece Avrupa’da gaz fiyatları, savaş öncesi 2010-2020 dönemi ortalamasının 10 katından fazla yükselmiş oldu. Normalde talep düşüşüne bağlı olarak yazın düşük seyreden fiyatlar, Batı ile Rusya arasındaki çatışmalar nedeniyle çok yüksek seyrediyor.

Gaz türbini yaptırımlara takıldı

Rus gaz şirketi Gazprom, önceki gün yaptığı açıklamada, Rus gazını Almanya üzerinden Avrupa’ya taşıyan hatlardan Kuzey Akım 1 boru hattı için kullanılan Portovaya kompresör istasyonundaki Siemens türbin motorunun, teknik nedenlerden ötürü durdurulduğu ve bu nedenle hat üzerinden sevk edilen doğalgaz miktarının azalacağını duyurmuştu.

Kanada yaptırımlar nedeniyle Siemens’in bakımdan geçirdiği türbin motorunun Rusya’ya gönderilmesine izin vermezken, Almanya bu durumun Rusya tarafından bahane olarak kullanıldığını öne sürüyor.

Kriz adım adım geldi

Sozcu.com.tr’ye konuşan GazDay Genel Müdürü Mehmet Doğan, Rusya’dan kuzey batı Avrupu’ya günlük gaz akışının geçen senenin başındaki yaklaşık 400 milyon metreküp seviyelerinden bugün 100 milyon metreküpün altına kadar gerilediğini belirterek büyük sorun olduğunu vurguladı.

Rusya’nın yaptığı ve Rusya’dan Almanya’ya gaz taşıyacak Kuzey Akım 2’nin ABD baskısıyla askıya alınması, Gazprom’un varlıklarına Almanya tarafından el konulması, ruble ile ödemeyi reddetmesi üzerine Polonya’daki hattın kapatılması ve savaşla birlikte Ukrayna’nın da hatlardan birini kapatmasıyla Avrupa’ya akan gazın kademeli olarak gerilediğini belirten Doğan, bu nedenle mevcut çok yüksek fiyatlarla karşı karşıya kalındığını belirtti.

Türkiye'yi de zor bir kış bekliyor

Türkiye’nin de çok yüksek fiyatlarla sıvılaştırılmış doğalgaz (LNG) almak zorunda kalacağına dikkat çeken Doğan, satın alacak LNG bulmanın da çok zor olacağını dile getirdi.

Doğalgaz faturasının yüksek seyretmesi, Türkiye’nin cari açığını yükseltirken, döviz kurları üzerinde baskının da artmasını beraberinde getiriyor. Hükümet yüksek fiyattan aldığı gazı hanelere kısmen daha düşük fiyattan satsa da faturalar da hızla artıyor.

Hem dolar cinsi gaz fiyatının artması hem de kurun katlanması, gaz faturalarının hızla yükselmesini beraberinde getiriyor.

Türkiye'nin doğalgaz ithalatı mayısta %3.6 arttı

Almanya'nın doğalgaz depoları doluyor

AB, Rusya'nın doğalgaz kesintisini siyasi buluyor