Dış ticaret açığının ilacı 'altın'

Dış ticaret açığı 2012 yılında İran'a doğrudan ya da dolaylı olarak yapılan 13 milyar doların üzerinde altın ihracatının da desteğiyle Ekim ayında güncellenen OVP tahminlerinin de altında 84 milyar dolarla yılı tamamladı.
Dış ticarette açığında yaşanan düşüş cari açığı da desteklemeye devam etse de analistlere göre veri ekonomik aktivitede istenilen toparlanmanın Aralık ayı itibarıyla henüz başlamadığına işaret ediyor. 
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre dış ticaret açığı Aralık'ta 7.18 milyar dolar ile 9 milyar dolarlık beklentinin oldukça altında kalırken,
açık 2012 yılının tamamında 84 milyar dolar ile 90 milyar dolarlık OVP beklentisinin altında gerçekleşti.
İhracat 2012'de bir önceki yıla göre yüzde 13.1 artışla 152.56 milyar dolar; ithalat yüzde 1.8 düşüşle 236.54 milyar dolar oldu. OVP'de ihracatın 149.5 milyar dolar, ithalatın 239.5 milyar dolar olması bekleniyordu. Dış ticaretin beklentilerden düşük gelmesinde Aralık ayında ithalatta neredeyse tüm kalemlerde görülen düşüşün etkili olduğunu belirten Ata Yatırım Ekonomisti Elif Gülay Girgin, "Cari açık anlamında iyi bir haber. Yılı 2011'deki
70 milyar dolarlı rakamlardan 51 milyar dolara düşerek tamamlayacağız ancak bir taraftan veri ekonomik aktivite anlamında beklenen canlanma işaret etmemekte"dedi.
Yapısal cari açığın en büyük kalemi olan enerji ithalatı ise yıl genelinde OVP öngörülerine paralel gerçekleşti. 2012'de OVP'ye göre enerji ithalatının 59.1 milyar dolar olması beklenirken gerçekleşme bir önceki yıla göre yüzde 11.1 artışla 60.1 milyar dolar oldu. 
Avrupa Birliği'nin (AB) ihracattaki payı 2011 Aralık ayında yüzde 41.7 iken, 2012 Aralık ayında yüzde 39.2'ye geriledi. AB'ye yapılan ihracat, 2011 yılının aynı ayına göre yaklaşık yüzde 5 azaldı. 
Geçen yılın tamamında Türkiye'nin altın ihracatı önceki yıla göre yüzde 805 artışla 13.34 milyar dolara yükselirken, ihracatın 6.53 milyar doları İran'a, 4.6 milyar doları ise Birleşik Arap Emirlikleri'ne gerçekleştirildi. Ancak sektör kaynakları altın resmi olarak BAE'ye gidiyor olsa da Dubai üzerinden tekrar İran'a yöneldiğini belirtiyor.  
İran'a Aralık ayında azalan altın ithalatına karşın dış ticaret açığındaki iyileşmenin sürpriz bir şekilde sürdüğüne dikkat çeken BGC Partners ekonomisti Özgür Altuğ, "Aralık ayı dış ticaret gerçekleşmeleri beklentilerden oldukça iyi geldi. Burada ana neden ithalatın beklentilerin oldukça altında kalması. Beklentilerin altında ithalat ise ekonomik aktivite açısından kötü ancak devam eden dengelenme süreci açısından iyi bir haber" dedi ve şöyle devam etti:
"Tüm bu gelişmelerle Aralık ayında cari açığın 5.3 milyar dolara gerileyerek 12 aylık kümülatif açığı 51.9 milyar dolardan 50.6 milyar dolara çekeceğini
öngörüyoruz."
Beklentilere paralel bir cari açık oluşması durumunda 2012 yılı sonunda cari dengenin GSYH'ya oranı yüzde 6'nın hemen üzerinde oluşacak.
Aralık ayında en fazla ihracat yapılan ülke Irak oldu. Bu ülkeye yapılan ihracat bir önceki yıl aynı döneme göre yüzde 10.6 artarak 1.03 milyar dolar olurken; Irak'ı sırasıyla 989 milyon dolar ile Almanya, 694 milyon dolar ile Birleşik Arap Emirlikleri ve 690 milyon dolar ile İngiltere takip etti.
Öte yandan Rusya Federasyonu ithalatta ilk sırada yer aldı. Bu ülkeden yapılan ithalat, geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2.9 azalarak 2.47 milyar
dolar olarak gerçekleşti. Rusya'yı sırasıyla 2.1 milyar dolar ile Almanya, 1.75 milyar dolar ile Çin ve yaklaşık 1 milyar dolar ile İtalya izledi.
Fasıllar düzeyinde en büyük ihracat kalemi, Aralık ayında 1.43 milyar dolar ile motorlu kara taşıtları ve aksam parçaları oldu. Aralık'ta ithalatı en yüksek fasıl ise 5.14 milyar dolar ile mineral yakıtlar ve yağlar oldu.
Öte yandan beklentilerin altında gelen dış ticaret verisi ardından ilk tepki olarak dolar/TL 1.7679'dan 1.7659'a kadar, sepet bazında TL ise 2.0818'den 2.0803'e kadar geriledi.