Dış basın 'Gezi'yi böyle gördü

Taksim Gezi Parkı'na polisin dün akşamki sert müdahalesi ve sonrasında yaşananlar dış basında geniş yankı buldu.
Newsweek, yargı beklemeyi ve referandum yapmayı kabul eden Türk hükümetinin Gezi protestolarının karşısında tutumunu "yine" değiştirerek müdahale ettiği eleştirisinde bulundu.İngiliz The Observer, Gezi krizinin merkezinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "protestoların doğasını anlayamamasının bulunduğunu" savundu. BBC ise Türkiye'de yaşananları Gezi Parkı'nın boşaltılması üzerine İstanbul patladı diye duyurdu.
İşte dış basında yansıyanlar:
Newsweek: Erdoğan yine tutumunu değiştirdi
Gezi Parkı'nı boşaltmak üzere güvenlik güçlerince gerçekleştirilen müdahale Newsweek dergisinin internet sayfasında geniş bir biçimde yansıtıldı. Newsweek, yargı beklemeyi ve referandum yapmayı kabul eden hükümetin "yeniden" tutum değiştirdiğini öne sürdüğü haberinde müdahale sırasında bölgede bulunan muhabiri Mike Giglio'nun izlenimlerini yansıttı.
Mike Giglio, Mayıs sonunda Gezi Parkı'nı kurtarmak için bir oturma eylemini yapanlara sert polis müdahalesinin Türkiye'nin insanların son hatırladığı en büyük hükümet karşıtı gösterilerini tetiklediğini kaydetti.
"Ancak protestocular ile barışçıl bir mutabakata vardığı gibi gözüken Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın yine tutumunu değiştirdi ve polise parkı boşalttı" görüşünün dile getirildiği haberde daha önce de hükümetin protestolara yanıt olarak karşısında benimsediği yoldan geri döndüğünü savundu.
Newsweek muhabiri, hükümetin Gezi Parkı projesini yargı kararına kadar bekletmeyi ve yargının onay vermesi halinde bir referandum yapmayı kabul ettiğini belirterek müdahale hemen öncesi bölgedeki manzaları "Bu nedenle ki Park ve Meydan sadece protestocularla değil, alışveriş yapan, oldukça pahalı lokantalarda yemek yiyen, gezen turistler ve ailelerle dolu idi" sözleriyle yansıttı.
Bir insan zinciri oluşturdular
Polis müdahaleye hazırlanırken göstericilerin parkın girişinde toplanarak "Hepimiz Taksim'iz, hepimiz direnişiz" sloganlarını söylediklerini, bir insan zincirinin oluşturulduğunu, kendilerinden polisi provoke etmek için herhangi bir şey yapmamaları istendiğini anlatan Giglio, polis ilerlerken kullanılan gaz ve tazyikli suyun park girişindeki göstericilerin azalmasına neden olduğunu belirterek şöyle devam etti:
"Geri kalanlar, polis protestocuların kurdukları çadırları indirirken şiddetli bir direniş göstermedi. Ben çevik kuvvet tarafından çadırından sürüklenen bir kadını gördüm."
Mudahale sırasında Gezi Parkı'nda bulunan diğer bazı kadınların feryalarını da yansıtan Giglio, gaz müdahalesinden Divan Oteli'nin de nasıl etkilendiğini anlattıktan sonra şunları da yazdı:
"Bu haber yazıldığında hem polis hem de göstericiler, otel girişimde toplandı. "Protestocu mu, turist mi? Ne olduğu belli olmayan, kollarında maske takılı küçük bir çocuğu olan bir anne, (Divan) otelin dışındaki kalabalık arasından fırlayarak kendisini bir taksiye attı. Gazdan etkilenmiş olan ve sadece bir tişört ve iç çamaşırı giyen 10 yaşlarındaki bir erkek çocuğu da, otelin içinden bir sedye ile çıkarılarak bir ambülansa götürüldü" dedi.
Observer: Erdoğan protestoların doğasını anlayamıyor
İngiliz The Observer, Gezi krizinin merkezinde Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın "protestoların doğasını anlayamamasının bulunduğunu" savundu.
The Observer, "Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin travmasına anlam verebilmek için uğraşıyor" başlıklı geniş haber analizine "15 günlük bir sürede atılan yanlış adımlardan sonra Başbakan, protestoların yönetimine zarar verdiğini anlıyor. Ancak insanların beklediği özgürlüğü ortadan kaldırırsa muhtemelen sona ermeyeceğini kabul etmiyor" sözleriyle girdi.
İngiliz gazetesi "Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye'nin travmasına anlam verebilmek için uğraşıyor" başlıklı geniş haber analizinde "Başbakan Erdoğan'ın, çevik kuvvete Taksim Meydanı'nı boşaltmak için geçen hafta ve yine dün (Cumartesi) gece verdiği emri dahil, Gezi sorunu sırasında attığı tüm adımlar gibi protestocularla konuşmayı kabul ederek oynadığı kumar yüksek risk taşıyordu" yorumunu yaptı.
Erdoğan'ın yeni taktiğinin belli olduğunu, Gezi protestolarını, asıl nedeni yani parkla sınırlayalarak "daha geniş konu olan nasıl iki haftalık protestoların on yıllık AKP yönetimine yeni bir muhalefet için yer açtığı meselesini ortadan kaldırmayı umduğunu" öne süren Observer, "krizin merkezinde, Erdoğan'ın protestoların doğasını anlayamaması var" değerlendirmesinde bulundu.
Gezi öncesi Gallup anketi hükümeti onaylayanların azaldığını gösteriyordu
Gösterilerin temelinde insanların korkuları ve baskılanmış hissetmelerinin bulunduğu yönündeki görüşmelerini de aktaran Observer şu değerlendirmede "Son birkaç gün değişen bir şey varsa eğer bu da Erdoğan ve diğer üst düzey yetkililer, sonunda bu korkuların bulaşıcı olabileceğini kabul etmiş olmalarıdır" savlarına yer verdikten sonra da şunları da yazdı:
"Göstericilerden önce yapılan bir Gallup anketi, kamuoyundaki hükümeti onayanların oranının azalmakta olduğunu gösterdi. Bu eğilim en belirgin olduğu yer, 2011'de yüzde 59 olan oranının 2012 yılında yüzde 30'a gerilediği İstanbul'dur. Türkiye'nin geri kalan bölümünde ise oran, yüzde 57'den yüzde 48'e düştü." Observer, bunun ardından gösterilerin yurt dışındaki hükümet algılarını nasıl etkilediğine de dikkat çekerken "Uluslararası sahnede ise son iki hafta, göstericilere karşı kullanılan şiddet nedeniyle Almanya'nın öncülüğündeki bir grup ülkenin zaten buz gibi olan AB katılımı görüşmelerini yeniden frenlediği Avrupa'da hükümetin itibarına önemli ölçüde zarar verdi" dedi.
BBC: Gezi Parkı'nın boşaltılması üzerine İstanbul patladı
İstanbul'u yakıcı gaz sardı
İstanbul'da güvenlik güçlerinin Cumartesi gecesi Gezi Parkı'na bulunduğu müdahale Rusya'da da yankılandı. Rusya'nın Sesi, tazyikli su ve biber gazı kullanıldığı müdahale için "İstanbul'u yakıcı gaz sardı" derken "Yakıcı gazdan sadece üniversite öğrencileri değil, çocuklar ve ihtiyarlar da etkilendi" ifadelerini de kullandı.
Rusya'nın Sesi, polis müdahalesi için "yakıcı gazdan sadece üniversite öğrencileri değil, çocuklar ve ihtiyarlar da etkilendi. İnsanlar, bir yudum temiz hava solumak için polis kordonunu delerek olay yerinden uzaklaşmaya çalıştı. Müdahale sırasında yaralananlar için bölgeye çok sayıda ambulans sevk edildi. Çadırlarını bırakarak kaçan yüzlerce eylemci Elmadağ'daki Divan Otel'e sığındı" dedikten sonra şöyle devam etti:
"Plastik mermilerin de kullanıldığı müdahale sırasında yaralanan eylemcilere, Divan Oteli'nin lobisinde tıbbi müdahale yapılırken dışarıda kalanlar polisin otele girmesini engellemeye çalıştı.
Çatışma bölgesinde ilk kez Kızılay ekipleri görev alarak otelin bodrumuna sığınan biber gazı mağdurlarını tahliye etmeye başardı. Tahliye ancak 3 saat sonra tamamlandı. Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketi çalışanı Özgür Monkul, ‘Biber gazı, etki prensibi olarak kapalı alanda büyük sorun yaratır. Mekan içindeki oksijeni yok eder ve ölüme neden olabilir' diye anlattı."