Dijital dünyada neler oluyor

Sanal para piyasasında aşağı ve yukarı yönlü oplarak sert hareketler gerçekleşmeye başladı. Alınan önlemler ise pek de etkili olmamaya başladı.

Dünya Gazetesi yazarı Şant Manukyan konuyu köşesine taşıdı. İşte o yazı:

Son günlerde Bitcoin, Ether gibi dijital para birimlerinde çok sert hareketler görüyoruz. Bu hareketler, söz konusu varlıkların henüz tam anlamı ile “para” ol(a)madığını göstermesi açısından önemli olduğu gibi temel ve teknik 2 nedene dayanıyor. Teknik açıdan aşırı şişmiş bir fiyat hareketinin düzeltilmesi yaşanıyor diyebiliriz.

Balon açıklamasını bir kenara koyarak bu sert hareketlerin 2 temel nedeni olduğu söylenebilir. Birincisi dinamik Bitcoin'in çalışma prensibi açısından büyük önem taşıyan 1 Ağustos'un yaklaşıyor olması. Bu tarih Bitcoin’i doğrudan ilgilendiren bir tarih. Son zamanlarda Bitcoin ile herhangi bir işlem yaptınız ve bunu diğer birimlerle karşılaştırdınız ise görece daha uzun süre aldığını görmüş olmalısınız. Sistemin kurucu babası Satoshi, 1 MB limiti koyarak kötü niyetli kullanıcıların yapay ve çok büyük bloklar yaratmasının önüne geçmişti. Ancak zaman içinde Bitcoin networkünde artan hacim neticesinde bloklar düzenli olarak 1 MB tavanına çarpmaya başladı. Gecikmelerin anlaşılır temel nedeni bu.

Benden çok daha zeki bir grup insan, bu yavaşlığın Bitcoin işlem yapısından kaynaklandığını görerek (daha derin araştırma için scriptSigs ve scriptPubKeys kavramları incelenebilir) bir çözüm önerdi. SegWit,Bitcoin Core adı verilen bu çözüm, blok büyüklüğünü değiştirmese de daha fazla işlemin bir bloka sığdırılmasını sağladığı gibi bazı işlemleri zincir dışında (ücretsiz) gerçekleştirip daha sonra sonuçları 'blockchain'e monte ediyor. Anladığım kadarı ile Bitcoin aleminde teknik olarak buna seçimlik kırılma (hard fork-UASF) deniyor. Ancak Bitcoin dünyasında 3 grup var. Madenciler; merkezleri Çin, yazılımcılar; merkezleri ağırlıklı ABD ve standart kullanıcılar/ traderlar.

Sorunun çözüm yöntemi hakkında ise 1 ve 2 numaralı gruplar arasında anlaşmazlık var. Madenciler SegWit’e karşı Bitcoin Unlimited modelini öneriyor. Yani kabaca blokların gerektiğinde kendileri tarafından büyütülmesi. Ve uzlaşma olmazsa 1 Ağustos (21 Temmuz'da kritik tarih) itibarı ile aynı ağaç gövdesinde 2 farklı Bitcoin dalı oluşabilir. Buna zorunlu kırılma senaryosu adı veriliyor (hard fork-UAHF). Hangi grubun başarılı olacağı 21 Temmuz'dan itibaren daha fazla netleşecek ve görünen o ki madenciler yavaş yavaş 'BU' etrafında kenetleniyor. İlk iki grubun benden çok daha zeki olduğu kesin. Üçüncü grubun da öyle olduğundan şüpheleniyorum ama asıl önemli olan bu grup konuya vakıf olmadığından ilk iki grup arasında çıkması muhtemel kavga nedeni ile tam bir fiyatlama yapamıyor. Şayet bir “kırılma/ fork” oluşursa, “bizim” Bitcoinlerimiz her iki blockchain üzerinde de “yaşıyor” olacak. Yani teoride aslında fiyatlarda bir gerileme olmazsa net varlığımızda '*2' etkisi göreceğiz. Ancak asıl senaryo bir zincirin galip gelerek tek başına kalması.

Ether’de ise durum daha farklı. Önce yaratıcısı Vitalik'in kaza geçirip öldüğü haberi satış getirdi. Ancak gerçek satış son haftalarda giderek büyüyen ICO’lar kaynaklı. Tıpkı ticareti kendi para birimi üzerinden gerçekleştiren iki ülkenin daha sonra elinde kalan diğer ülkenin parasını dolara çevirmek zorunda kalması gibi. ICO’lar neticesinde elde edilen Ether de bir noktada gerçek dünya para birimine dönmek zorunda kalıyor. Zira avukatlar, mimarlar, hatta şirketin çalışanları bile hâlâ önce dolar talep ediyor. Dolayısıyla önce ICO’lar nedeni ile yükselen Ether talebi daha sonra Ether arzına dönüşüyor ve satış geliyor. Dolayısıyla biraz daha sürecek bir satış piyasası içindeyiz.

Her durumda dünyadaki tüm altının değeri yaklaşık 8 trilyon dolar, bono piyasası ise 200 trilyon dolar civarında. Bu paranın çok az bir kısmı bile hayatta kalmayı başaran dijital para birimine gittiğinde fiyatları şu anda olan seviyelerden çok daha yukarıya çekecektir.(Şant MANUKYAN-DÜNYA)