Devre mülk ve devre tatiller için yoğun şikâyet

TÜKODER Başkanı Haşmet Atahan, devre mülk ve devre tatiller konusunda gelen şikayetlerle ilgili konuştu. Kadife Şahin'in Atahan ile yaptığı, Milliyet'te yer alan röportaj şöyle:

Tüketici Koruma Derneği (TÜKODER) ve Türkiye Tüketici Hareketi (TTH) dönem sözcüsü Haşmet Atahan, son dönemlerde devre mülkler konusunda tüketici şikâyetlerinin arttığını söyledi. Dünya Tüketici Hakları haftası nedeniyle bir çok ilde toplantılar yaptıklarını söyleyen Atahan, tüketici şikâyetlerinde zaman zaman, bazı konuların daha çok öne çıktığını söyledi.

Atahan, “Son zamanlarda, devre tatil, devre mülk konularında şikâyetlerde önemli ölçüde artışlar var. Daha ortada doğru dürüst bir hazırlık bile yapmadan, bazı şirketler, tüketicileri yanıltarak mağdur ediyor” dedi. Haşmet Atahan, şikâyetler konusunda şu bilgiyi verdi:

“Daha çok, termal organizasyonu şeklinde sunulan, ancak deniz veya dağ otelleri, site yerleşimleri organize edilmiş görünen, devre tatil projeleri gibi sunulan birçok girişim var. Tüketiciler, bedava otobüsler tutularak, başka otellerde ağırlanıyor. Yaratılan sanal ortamdan etkilen tüketiciler, normal şartlarda kabul etmeyeceği şartları kabul edip devre tatilleri satın alıyorlar.

Akılları başına gelince, bundan caymak istediklerinde de çoğu zaman, firmalara telefonla ulaşma olanağı dahi bulamıyorlar. Gerekli ve yeterli denetim yapılmaması, tüketicileri mağdur ettiği gibi; bu alanda ciddi hizmet veren kuruluşlara da zarar veriyor.

Bunun dışında, yine bankalardan, iletişim hizmetlerinden, abonelik hizmetlerinden, güvenli olmayan ürün ve gıdalarla ilgili ve E-ticaret uygulamalarından şikâyetler ağırlık gösteriyor.”

- Elektrikteki tüketici mağduriyeti önlendi mi?

Hayır, ne yazık ki, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun kararına rağmen, tüketici lehine bir düzenleme yapılmadı.

Tüketicilerin haksız yere ödediği kayıp-kaçak bedelleri nedeniyle, Tüketici hakem heyetlerine, Tüketici mahkemelerine dava açması büyük ölçüde engellendi. Elektik aboneliği başvurularında da tüketicilere zorluk çıkarılmakta ve mağdur edilmektedirler.

Tüketici, önceki abonenin borcu bulunması halinde, tüketicinin başvurusu alınmamakta, önceki abonenin borcunun ödenmesi veya o borçlunun adresinin bildirilmesi istenmektedir. Abone başvurusu yapan tüketicinin böyle bir yükümlülüğü yoktur. Ve elektrik şirketinin de, idarenin de tüketiciye böyle bir şart koşması, günlerce elektrik bağlamaması ve tüketiciyi mağdur etmesi tüketici haklarına da, insan haklarına da aykırı, çağ dışı bir uygulamadır. Kamu yöneticilerimizin, bu haksız uygulamaları önlemesi gerekir.

- Son yasal değişiklikler nedir?

Ön ödemeli konut satışlarıyla ilgili değişiklik yapıldı. Tüketici, satışa konu konutun teslim tarihine kadar cayma hakkını kullanabilir iken, bu hak kullanım süresi 24 ay ile sınırlı oldu.

Cayma hakkı kullanan tüketici, önceki yasaya göre, sadece sözleşmeden doğan vergi ve harçlardan ve sözleşmeye konu bedelin %2’sine kadar tazminatı ödemekle yükümlü tutulurken; cayma hakkını kullandığı süreye bağlı olarak- %2 den %8’e kadar tazminatla yükümlü tutuluyor. Cayma tazminatının bu denli artarak ödettirilmesi, bu hakkın kullanılmasını olanaksız hale getirecek.

1.5 milyon şikâyet dosyası bekliyor

- Şikâyetlerde son durum nedir?

Tüketici Hakem Heyetleri’ne yapılan başvurular, geçen yıllar içinde çok artmıştı. 2011’de 165 bin olan başvuru, 2012’de 446 bin, 2013’de 833 bine, 2014’te olağanüstü bir artışla, 5.5 milyona yaklaşmıştı. 2015’te ise 3 milyon 118 binden biraz fazla şikayet oldu. 2016’da başvuru sayılarında iniş sürecinin devam ettiğini düşünüyoruz. Geçtiğimiz yıl resmi verileri açıklanmadığı için rakam olarak bilemiyoruz. Önceki yıllardan sonuçlandırılamamış ve 2016’ya devredilmiş olan dosya sayısı 1.5 milyondan fazla.

Rekabet Kurulu’nun bankaların kartelleşme girişimleri nedeniyle verdiği karar nedeniyle davalar açılmaya başlaması veya kayıp-kaçak konusunda davalar açılması gibi bir durumla karşılaşılması halinde yeni bir tıkanma sorunu yaşanır.