Devlet garantisiz kredi fırsatı

İhracatçının en büyük destekçilerinden biri olan Türk Eximbank, 2014’te yeni bir döneme girdi. “İhracatçının 7/24 ulaşabildiği bir kurumu olmak istiyoruz” anlayışıyla yeni yıla başlayan Eximbank’ın ilk dikkat çekici uygulaması, devlet garantisi şartı aramadan, yurtdışında ticari bankalarla yaptıkları anlaşmalar.

Bu uygulamanın ilk örneği ise Belarus’ta bir Türk firması tarafından gerçekleştirilecek otel inşaatı projesi için Belarusbank’a açılan 9.6 milyon dolarlık kredi. Türk Eximbank hali hazırda Rusya, Arnavutluk, Gürcistan, Kırgızistan ve Kazakistan gibi ülkelerde muteber kabul edilen bankalara tahsis ettiği kredi limitlerine ek olarak, Afrika kıtasında Türk firmalarına destek vermek üzere Afreximbank’a da kredi limiti tahsis etmiş durumda.
Belarus’ta verilecek 9.6 milyon dolarlık kredinin tutarı her ne kadar küçük olsa da Eximbank için uygulama bir ilk ve bu açıdan önemli. Çünkü banka bu adımla, devlet garantisini bir kenara bırakarak, doğrudan banka riski alıyor. Eximbank Ülke Kredileri Genel Müdür Yardımcısı Alaaddin Metin, bankalara limit tahsisi ile ilgili şu değerlendirmeyi yapıyor: “Gelişmiş ülkelere göre kıyaslandığında yatırım yapılabilir ülkeler anlamında bizim maliyetimiz biraz daha yüksek kalıyor. Bizim maliyetimizin uygun olabileceği ülkeler var, biz o ülkelerle çalışıyoruz. O ülkelerde doğrudan firma riski alınması şu an için mümkün değil. O zaman biz, ticari bankalar aracılığıyla bu işi nasıl yapabiliriz diye çalıştık, altyapılarını oluşturduk ve Banka analiz altyapılarını araştırdık. Bankalara limit tahsis metodolojisini geliştirdik.”

Bulgaristan’la anlaşma için sona gelindi

Anlaşma yapılan bankaların seçim süreci de oldukça hassas. Çünkü söz konusu bankaların, anlaşma yapılan ülkelerin en iyi ilk üç bankasından biri olmasına önem veriliyor. Türk Eximbank Ülke Kredileri Daire Başkanı Koray Erden de Rusya’da ve Gürcistan’da iki; Arnavutluk’ta da bir bankaya limit oluşturulduğu bilgisini vererek, “Rusya risk kategorisinde Türkiye’den daha iyi bir durumda. Verdiğimiz oranların da kabul edilebilir olması lazım. Çünkü ortada bir rekabet var. Şimdi Bulgaristan’da da anlaşmak için bir banka arıyoruz” yorumunu yaptı.  

“Afrika’daki algıyı güçlendiriyoruz”

Afrika’da iş yapan ihracatçılar, bölgede var olan risklerin önüne geçmek amacıyla Türk Eximbank’tan daha çok kredi vermesini talep ediyor. Kıtadaki pek çok ülkede bankacılığın gelişmediğine dikkat çekerek, rekabetin de çetin olduğunu hatırlatan Metin, “Bu ülkelerde sadece Türkiye değil, gelişmiş ülkelerin Eximbanklar’ı bile rekabet etmekte sıkıntı çekiyor. Son yıllarda bu tür ülkelerde Türk mallarına karşı önemli bir ilgi var. Bu olumlu algının daha da güçlenmesi için destek veriyoruz. Mesela Gana, Senegal gibi ülkelerde kredi anlaşmalarımız var” bilgisini verdi.  Afrika ülkelerinde özel sektör aracılığı ile ticari kredi kullandırarak ticarin arttırılması için ticari bankalar aracılığı ile alıcı kredisi kullandırma imkanlarını araştırmaya devam edeceklerinin altını çizen Metin, Etiyopya’da, Yapı Merkezi firması tarafından kontratı 2012 yılında imzalanan bir demiryolu projesine ilişkin Türkiye’den gidecek mal ve hizmetlerin bir kısmını finanse etmek üzere kredi vermeye hazırlandıklarının da söyledi.

Ziraat’in ardından diğer bankalar da yolda

Türk Eximbank geçtiğimiz hafta Ziraat Bankası’yla, alıcı kredisi kullandırmak için bir anlaşma yapmıştı. Yurtiçinde yerleşik bankaların yurtdışında faaliyet gösteren şube, iştirak banka ve muhabir bankaları aracılığıyla da alıcı kredisi kullandırılmasını sağlamak üzere geliştirilen programa önümüzdeki dönemde, bazı kamu bankalarının ve özel bankaların da dahil olması bekleniyor. Amaç söz konusu bankaların ilgili ülkelerdeki bilgi birikimi ve deneyiminin, Türk Eximbank’ın uygun maliyetli kredi desteği ile birleştirilerek Türk ihraç ürünlerinin yeni pazarlara açılması ve mevcut pazarlardaki payının arttırılması. Bu anlamda ilk olarak, Balkan ülkeleri ve Türki Cumhuriyetler ile Ortadoğu ülkelerinde kullanımın yaygınlaştırılması hedefleniyor.

“Sigortalama konusunda 2014 atılım yılımız”

İhracatçının geçtiğimiz yıl 8 milyar 327 milyon dolar değerinde sigorta yaptırdığını kaydeden Türk Eximbank Orta Vadeli Sigorta Garanti ve Reasürans Müdürü Fahri Sinan Kölüksüz, düzenlenen sigorta poliçelerinin yüzde 99’luk kısmının kısa vadeli olduğu bilgisini verdi. 2013 yılının Aralık ayında 2.6 milyon dolar değerinde orta ve uzun vadeli sigorta yapıldığını ifade eden Kölüksüz, orta ve uzun vadeli sigorta işlemlerinin özellikle katma değerli ihracatla birlikte artacağını belirtti. Kölüksüz şunları söyledi: “İhracatçılarımız sigorta poliçesi almakla ihracat gerçekleştirdikleri ülkelerde rekabette avantajlı hale geleceklerdir. 2014’te orta ve uzun vadeli sigorta hedefimiz 200 milyon dolar. Hedeflediğimiz pazar ise Ortadoğu ve Afrika.”