Dereceye girene sınavsız üniversite

Ulusal ve uluslararası yarışmalarda ilk 3'e giren liselilere istedikleri üniversitenin istedikleri bölümüne girme fırsatı verilecek. Üstün yetenekli sporcu ve sanatçılar ve engelli sporcular da özel yerleştirmeye tabi tutulacak. Ancak tüm bunlardan yararlanmak için ÖSYS'ye başvurmak gerekiyor.

Her yıl yaklaşık 2 milyon genç üniversiteli olmak için iki basamaklı toplam 6 sınava girmek zorunda. Ancak bazı "özel" gençler var ki sınava girmesine gerek kalmadan üniversitelerin kapıları onlara açılıyor. Bu gençler ulusal ve uluslararası yarışmalarda Türkiye'yi temsil ederek altın, gümüş ve bronzmadalya kazananlar. Onlar dereceye girdikleri alanlarda sınavsız üniversite okuma hakkına sahipler.

2547 Sayılı Yükseköğretim Kanunu bazı gençlere "özel ayrıcalıklar" veriyor. Bunlar arasında genç biliminsanları da var, sanat ve sporda üstün başarı gösterenler de. İki yıldır ise bu gençlere "engelli" adaylar da ekleniyor. Eğer engelli genç, olimpiyatlar başta olmak üzere özel olimpiyatlarda dereceye girerse sanatta ve sporda üstün başarı gösteren diğer adaylar gibi özel puan alıyor ve özel yetenek sınavlarına da girmeden üniversiteli oluyor. Ancak tüm bu haklardan yararlanabilmek için ÖSYS'ye başvurmak gerekiyor. ÖSYM'nin özel kontenjan ayırdığı, ek puan verdiği ve ayrıcalık tanıdığı bu adaylar şunlar:
 

GENÇ BİLİM İNSANLARI

 TÜBİTAK'ın katıldığı Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nda altın, gümüş, bronzmadalya alanlar ile Uluslararası ISEF Proje Yarışması ve AB Genç Bilim Adamları Yarışması'na katılarak birincilik, ikincilik, üçüncülük ödülü alanlardan isteyenler; alanlarındaki yükseköğretim programlarından burslu programlar hariç istediklerine, sınavsız olarak ve kontenjan dışından ÖSYMtarafından yerleştirileceklerdir.

BURSLU İSTEYEN SINAVA

 Genç dâhileri kapsayan bu uygulama vakıf üniversitelerinin yalnızca burssuz programlarını kapsıyor. Eğer bu adaylar burslu programları isterlerse o zaman ÖSYS'ye girecek ve ek puanla merkezi yerleştirme sistemine katılacak. Genç biliminsanları başvurularını öncelikle TÜBİTAK'a yapacak.

EK PUAN DA VAR

 Uluslararası Bilim Olimpiyatları'nda altın madalyalılara 0.10, gümüş alanlara 0.09, bronz madalyalılara 0.08; uluslararası
bilimolimpiyatlarına katılan fakat derece alamayanlara 0.07; ulusal bilimolimpiyatları ile uluslararası proje yarışmalarında birinci olanlara 0.07, ikinci olanlara 0.06, üçüncü olanlara 0.05; ulusal proje yarışmasında birinci olanlara 0.05, ikinci olanlara 0.04, üçüncü olanlara 0.03 katsayısı uygulanacak. Bu adayların OrtaöğretimBaşarı Puanları (OBP) bu katsayılarla çarpılacak.

MİLLİ SPORCUYA YETENEK SINAVI YOK

Spor dallarında yetenekli ve üstün başarılı olan milli forma giymiş başarılı gençler de ayrıcalıklı. Onlara da ek katsayı verilecek ve bu YGS puanlarına eklenecek. Bu adaylar, özel yetenek sınavlarına girmeden spor ile ilgili okumak istedikleri okulların tercihini yaparak ÖSYM'ye gönderecek. Onların yerleştirmeleri doğrudan ÖSYM tarafından yapılacak.

YGS PUANI 100'E İNDİ

Bu yıl ilk kez engelli öğrenciler için YGS puanı özel yetenek sınavları için 140'tan 100'e indi. Eğer engelli genç, özel yetenek sınavını kazanırsa 140 değil, 100 baraj puanından yerleşecek.

ÜSTÜN ENGELLİ ÖĞRENCİ

Engelli gençler için bir başka uygulama ise Paralimpik ve Deafolimpik Oyunları, Dünya Özel Olimpiyat Oyunları'nda ilk üç dereceyi alanlaramilli sporcularda olduğu gibi özel bir puan verilecek. Bu gençler de özel yetenek sınavlarına girmeyecek ve yerleştirmelerini ÖSYMyapacak.

SANATÇILARA ÖZEL UYGULAMA

 2547 sayılı Kanun üstün yetenekli sanatçılara da ayrıcalık getiriyor. Devlet konservatuvarlarınınmüzik ve sahne sanatları bölümleri ile güzel sanatlar fakültelerinin resimve heykel bölümlerinde okumak isteyen bu gençler üstün yeteneklerinin saptanması için ilgili yükseköğretimkurumlarına doğrudan başvuracak. Kararı rektörlerin oluşturduğu komisyonlar verecek.

OKUL BİRİNCİLERİ

Okul birincilerine üniversitelerde özel kontenjanlar var. Her programda birinciler için ek kontenjan oluyor ancak bunlar sınırlı olduğu için binlerce okul birincisi de açıkta kalıyor.