Deprem felaketi büyümeyi nasıl etkileyecek?

Reuters anketine katılan 16 ekonomistin 2022 yılı gayri safi yurtiçi hasıla (GSYH) büyümesi tahminleri %5 ila %6.2 arasında değişiyor.

Merkez Bankası'nın (TCMB) da faiz indirimine gerekçe gösterdiği ekonomik aktivitede beklenen yavaşlamanın dördüncü çeyrek itibarıyla daha da görünür hale geliyor.Dünya'da yer alan habere göre, Reuters anketinde dördüncü çeyrek için büyüme tahminlerin medyanı %3 seviyesinde bulunurken tahminler %2.3 ila %6.3 arasında.

Ekonomi ilk çeyrekte %7.5 ikinci çeyrekte %7.7 büyüme göstermiş ardından üçüncü çeyrekte büyüme %3.9'a yavaşlamıştı. Bu dönemde TL'deki değer kaybı ve Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı gündemdeydi. Enerji piyasasındaki fiyat artışlarının da etkisiyle enflasyon %85'in üzerine çıktı. İktidar bu dönemde, cari fazla odaklı kredi ve büyüme politikalarını öne çıkardı.

Merkez Bankası'ndan 'deprem' vurgusu

TCMB 43,000'den fazla kişinin ölümüne sebep olan ve bölgede büyük yıkıma yol açan depremlerin ardından "sanayi üretiminde yakalanan ivmenin ve istihdamdaki artış trendinin sürdürülmesi" için bu ay politika faizini %8.5 seviyesine çekti.

TCMB depremin büyüme, enflasyon ve beklentileri nasıl etkileyeceğini takip edeceğini, ancak kısa vadeli etkilere karşın depremin orta vadede Türkiye ekonomisinin performansı üzerinde "kalıcı bir etki" oluşturmayacağını öngördü.

Tahminlerde değişiklik

Reuters anketinde 2023 GSYH büyümesi için medyan tahmin %2.8 seviyesinde bulunurken tahminler %1.2 ila %3.9 arasında yer alıyor. Bu 2022'ye göre büyümede oldukça belirgin bir yavaşlama anlamına geliyor. Reuters'ın deprem öncesi son anketine göre 2023 büyüme tahminleri 0.2 puan gerilemiş durumda. Deprem etkilerinin devam etmesiyle önümüzdeki dönemde de revizyonların devam etmesi bekleniyor. Hükümetin deprem öncesi ise bu yıl için büyüme hedefi %5 seviyesindeydi.

Eurobank bir araştırma notunda geçen senenin sonundaki ekonomik aktivite trendlerinin gerileme ve düşüş dinamiğinde olduğunu belirterek ihracattaki zayıflama sebebiyle düşen üretim hacminin gözlendiğini belirtti.

"Zayıf sanayi üretimi ve hızla düşen ev satışları yatırımları azaltacak. Türkiye ekonomisi güneydeki güçlü depremlerden etkilenecektir. Diğer yandan bu olumsuz olay nedeniyle ekonomi destek paketleri ve yıkım yaşayan bölgeyi destekleyici adımlar açıklanacaktır ve muhtemelen üçüncü çeyrekten itibaren ekonomiye bir ivme sağlayacaktır."

50 milyar dolarlık maliyet

Ekonomistlerin ve ekonomi yetkililerin ilk hesaplamaları depremin toplam maliyetinin 50 milyar doları aşacağını gösteriyor, tahminler 100 milyar dolara kadar ulaşıyor.

TÜİK, dördüncü çeyrek ve 2022 GSYH verilerini 28 Şubat günü saat 10.00'da açıklayacak.

Barclays ve JPMorgan'dan TCMB faiz indirimi tahmini

Merkez Bankası faiz indirdi