Davutoğlu ekonomiyi ele aldı

Ekonomide tansiyonun yükselmesi hükümeti harekete geçirdi. Önceki gün, Babacan, ekonomideki gelişmeleri, Başçı ise  FED’in faiz artırma kararına karşı hazırlıkları Davutoğlu’na anlattı.

Haziran ayında yapılan seçim sonrası ortaya çıkan siyasi belirsizlik ve Suruç’taki bombalı saldırının ardından ekonomide tansiyonun yükselmesi hükümeti alarma geçirdi. Başbakan Ahmet Davutoğlu önceki gün Başbakan Yardımcısı Ali Babacan ile  Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’yı Başbakanlık  Konutu’nda kabul ederek bilgi aldı. Davutoğlu’na, ABD Merkez Bankası’nın (FED) eylül ayında olası faiz artırımının Türkiye’ye muhtemel etkileri ile Merkez Bankası’nın ne tür tedbirler alacağına ilişkin bilgi verildi. Brifing 1 saat 15 dakika sürdü.

HÜKÜMET BELİRSİZLİĞİ TANSİYONU YÜKSELTTİ

Seçimden sonra çok az kamuoyunun karşısına çıkan, en son 11  Temmuz’da iftarda konuşan Babacan, ekonomideki gelişmelerle ilgili genel bir bilgi verdi. Başçı ise FED’in eylül ayında başlaması beklenen Faiz artırımlarına karşı alınabilecek tedbirlere ilişkin hazırlıklarını anlattı. 

FED’in eylül ayında faiz artışına gideceği beklentisiyle tüm dünyada zaten hareketli günler yaşanırken, seçim sonrası ortaya çıkan belirsizlik ve koalisyon görüşmelerinin ne şekilde sonuçlanacağına ilişkin bilinmezliğin etkisiyle Türkiye’deki tansiyon daha yüksek seyrediyor.

İHRACAT GERİLİYOR 

Mayısta geçen yıla göre yüzde 18.9, haziran ayında yüzde 6.9 azalan ihracat, ilk 6 ayda yüzde 8.2 azalarak 73.5 milyar  dolara geriledi. AB’ye yapılan ihracattaki azalma yüzde 6.6’ya ulaştı.

SİYASİ GELİŞMELERİN ARDINDAN SON GÖRÜNÜM
FAİZ FED’I BEKLIYOR 

Faiz seçim öncesindeki iyimser havada 9.5’e kadar geriledi. Seçim sonrası tedirginlikle çift haneye çıktıktan sonra 8 Temmuz’da yüzde 9.6 ile seçim öncesinin de altına gerileyen faiz Suruç katliamı sonrası yeniden çift haneye tırmandı. Faizin seyrini, FED’in faiz artırım kararı belirleyecek.

DOLAR 2.80’E YAKLAŞTI 

2015 yılına 2.35 liradan başlayan dolar kuru, seçimden önceki işgünü 2.67 lira oldu. Seçimin ardından ilk işgününde 2.80’in üzerine çıkan kur, gün sonunda 2.77 liraya, 25 Haziran’da 2.66 lirayla seçim öncesi seviyesine geriledi. Uzun süre bu seviyelerde seyreden dolar, Suruç’un ardından hızla tırmanışa geçti ve 2.80’e yaklaştı.

ENFLASYON DOLARA BAĞLI 

Merkez Bankası’nın bu yılki ilk enflasyon raporunda yıl sonu için yüzde 5.5 tahmin edilen enflasyon, ikinci raporda yüzde 6.8’e, üçüncü raporda ise yüzde 6.9’a revize edildi. Enflasyonda revize rakama ulaşılmasında en büyük tehdidi son haftalarda yeniden tırmanışa geçen dolar kuru oluşturuyor.

YATIRIMLAR DÜŞTÜ 

Ocakta 44 milyar doların altına gerileyen cari işlemler açığı mayıs ayında 44.7 milyar dolar oldu. Cari açığın finansman kalitesi açısından önemli bir gösterge olan net doğrudan yabancı yatırımlar ise geçen yıl ocak-mayıs döneminde 5.9 milyar dolar olurken, bu yılın aynı döneminde 4.9 milyar dolara geriledi.

TURIZMDE INDIRIM KAYBI

İkinci çeyrekte turizm geliri geçen yıla göre yüzde 13.8 azalarak 7 milyar 733 milyon dolara geriledi. Düşüş büyük ölçüde, rakip ülkelere karşı fiyat kırılmasından kaynaklandı. Turist sayısındaki azalma yüzde 2’de kalırken, gelirdeki azalma daha fazla oldu.

EKONOMİYE GÜVEN AZALDI

Türkiye İstatistik Kurumu’nun yayımladığı Ekonomik Güven Endeksi haziran ayında 79.8’e gerileyerek 2012 yılından bu yana en düşük seviyelere düştü. Temmuz ayında bir miktar toparlanarak 83.6’ya yükselmekle birlikte endeks hâlâ son 4 yılın en düşük seviyelerinde seyrediyor.

TÜKETICI GÜVENI DÜŞTÜ 

Merkez Bankası ve Türkiye İstatistik Kurumu’nun yürüttüğü anketlere göre hesaplanan tüketici güven endeksi mayıs ayında 64.3 ile son iki yılın en düşük seviyesine geriledi. Haziran ayında 66.4’e yükselen tüketici güven endeksi haziran ayında ise yüzde 2.7 oranında azaldı.

BORSA 5 HAZİRAN’A YAKIN 

Seçim öncesinde 5 Haziran’da 81.943 seviyesinde bulunan  borsa, seçimin ertesi günü 75 bine kadar geriledikten sonra günü 78 binden kapattı. Borsa Suruç’un ardından hızla düşmeye başladı ve 27 Temmuz’da 77 bine kadar geriledi. FED’in ve Erdem Başçı’nın son açıklamasıyla toparlanan borsa, hâlâ seçim öncesi seviyenin altında.

İŞSIZLIK YÜKSELIYOR

Şubat ayında yüzde 11.2’ye kadar tırmanan işsizlik oranı, nisan ayı itibarıyla yüzde 9.6’ya geriledi. Ancak geçen yıla göre artışla işsizlik çift haneye yaklaştı. Geçen yılın aynı ayında işsizlik yüzde 9.0 seviyesindeydi. İşsiz sayısı son bir yılda 242 bin kişi artarak 2 milyon 821 bin kişi oldu.

PERAKENDE SATIŞLAR 

Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sabit fiyatlarla perakende satışlar mayıs ayında bir önceki aya göre yüzde 0.7, bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 4.5 oranında arttı. Ancak söz konusu artış verileri, temel gıda ürünlerinin yanısıra, içecek ve tütün satışlarından kaynaklandı.

İNŞAAT HIZ KESMİYOR 

Konut satışları yılın ilk yarısında geçen yıla göre yüzde 21 artarak 635 bine ulaştı. Konut fiyatları da geçen yılın aynı ayına göre yüzde 18’e varan oranda artış kaydetti. Ancak fiyattaki artışı daha çok İstanbul ve  Bodrum gibi az sayıda bölgeden kaynaklanıyor.

BÜTÇE FAZLA VERDİ 

Ekonominin temel parametrelerinde yaşanan bozulma dikkat çekerken, bu arada en olumlu gelişme ise bütçede yaşandı. Geçen yılın ilk yarısında 3.4 milyar lira açık veren bütçe, vergi gelirlerindeki olumlu gelişmeler sayesinde bu yılın aynı döneminde 804 milyon lira fazla verdi.