Daron Acemoğlu: Türkiye, 15-20 yılda sınıf atlar

Nobel Ekonomi Ödülü’ne layık görülen ve dünyanın en prestijli üniversitelerinden MIT’de öğretim üyeliği yapan Profesör Daron Acemoğlu, Brand Week kapsamında konuşma yapmak için Türkiye’ye ziyarette bulundu. Medyanın büyük ilgisiyle karşılaşan Acemoğlu, gazeteci Fatih Altaylı’ya da demeç verdi.

Yoğun programıyla dikkat çeken Türkiye ziyaretinde, demokrat aday Kamala Harris’e destek verdiği seçimlerde Donald Trump’ın zafer kazanmasını değerlendiren Acemoğlu, aynı zamanda Türkiye ekonomisindeki sorunlara da değindi.

Fatih Altaylı’nın sitesinde yer alan röportajda Acemoğlu’nun ABD seçim sonuçlarına ilişkin görüşleri şöyle:

“Trump’un seçim zaferiyle ilgili çok da iyimser değildi ve sonucu, zenginleşmenin nimetlerinin eşit dağıtılamıyor olmasına ve refahın paylaşımındaki adaletsizliğe bağlıyordu. Ekonomik büyüme ve gelir artışı eşit dağılmıyor ve bu, artık demokrasilerin en büyük açmazı haline geldi. Ama diğer sistemler daha kötü, demokrasi bunu sağlayabilmek için en azından bir şans veriyor. Başka yönetim biçimlerinde bu şans da yok” diyerek bulabildiğimiz en iyi yöntemin hâlâ demokrasi olduğuna inancını tekrarladı.”

TEKNOLOJİ ŞİRKETLERİ YORUMU

Acemoğlu’nun daha önce makalelerinde de değindiği teknoloji şirketlerinin büyümesine yönelik yorumu da “dünyayı tehdit eden en önemli tehlike ise aşırı derecede güçlü hale gelmiş” olmaları olurken, “Apple, Meta, Alphabet, Microsoft ve hatta Nvidia gibi şirketlerin mali büyüklükleri ve ellerindeki data büyüklüğü nedeniyle artık insanlık için bir tehdit boyutuna ulaştıklarını, demokrasiyi tehdit eder hale geldiklerini ve özgür iradeyi ortadan kaldırabilecek güce ulaştıklarını düşünüyor.”

TÜRKİYE İÇİN FIRSAT PENCERESİ

Türkiye’ye ilişkin değerlendirmelerinde, gelecek 15-20 yıllık sürece vurgu yapan Acemoğlu, burada bir fırsat penceresi olduğunu savunuyor. Sonrasında nüfusun yaşlanacağını hatırlatan ünlü iktisatçı, “Bu 15 seneyi çok iyi değerlendirirsek sınıf atlarız. Değerlendiremezsek sınıf düşeriz” diyor bu dönem için yol haritası sunuyor.

TÜRKİYE EKONOMİSİNİN EN BÜYÜK SORUNU

Altaylı, “Karşımda Nobelli bir ekonomist oturunca tabii ki en önemli soruyu sormam kaçınılmaz. Türk ekonomisinin en önemli sorunu ne?” diye soruyor.

Nobel ödüllü ekonomist Daron Acemoğlu’nun ‘hiç tereddüt etmeden yanıt verdiğini’ belirterek şunları aktarıyor:

“Bir, yargı. Güvenilir, saygı duyulur bir yargı düzeni kurulması şart. Bu olmadan olmaz. Buna paralel olarak eğitim sistemini elden geçirmek gerek. Rekabete açık, özgür düşünmeye programlanmış, yapay zekayı doğru kullanmayı bilen, yeniliklere açık ve yeniden söyleyeyim özgür düşünceli bir eğitim sistemi oluşturmadan Türk ekonomisinin kalıcı biçimde düzelmesi mümkün değildir. Hep kurumlara vurgu yapıyorum. Bu kurumların başında yargı kurumları ve eğitim kurumları gelir. Bu iki kurumu sağlıklı olmayan ülkeler ekonomilerini kalıcı biçimde düzeltemezler.”

Daron Acemoğlu, Türkiye’de olsa Nobel alabilir miydi?

Altaylı'nın “Aynı eğitim, aynı bilgi düzeyi, aynı Daron olarak Türkiye’de çalışıyor olsaydın Nobel alabilir miydin?” sorusuna ise Acemoğlu’ndan dikkat çeken bir yanıt geliyor.

Ünlü ekonomistin cevabu şöyle: “Alamazdım. Çünkü Türk Üniversiteleri özgür değil. Bir bilim insanına ne yapması gerektiğini söylerseniz o bilim insanı Nobel falan alamaz.”

Daron Acemoğlu’na göre geleceğin ekonomisini şekillendirecek beş büyük akım

Nobel ödüllü Daron Acemoğlu’ndan Galatasaray Lisesi’ne anlamlı ziyaret

Daron Acemoğlu analizi: Trump seçilirse ABD zarar görür

Daron Acemoğlu teşekkür etti

Nobel ödülü kazanan Acemoğlu'na, Şimşek'ten tebrik geldi