Cinsiyet eşitliğinde sınıfta kaldık

Kadınların Türkiye’de ekonomik olarak da, politik olarak da eğitim durumunda da eşitsiz olduğunu bir de Dünya Ekonomik Forumu (WOE) kanıtladı. Şebnem Turhan'ın Hürriyet'teki haberine göre Forum’un dün yayımladığı Global Cinsiyet Eşitsizliği Raporu’nda 142 ülke arasında Türkiye eşitlikte 125’inci sırada yer aldı. Dünyanın en büyük 17’inci ekonomisi olan Türkiye, bu raporla dünyanın en eşitsiz 17’inci ülkesi olduğunu da ortaya koydu. Avrupa ve Orta Asya ülkeleri arasında ise Türkiye’den daha eşitsiz bir ülke daha yok. 

EKONOMİDE SORUN BÜYÜK

Dünya Ekonomik Forumu ülkeleri, ekonomiye katılım ve fırsat eşitliği, eğitime erişim, sağlık ve yaşam süresi ile politik arenadaki gücüne göre dört faktörü değerlendirerek raporunu oluşturuyor. Her unsura 0-1 arasında puan veriliyor. 0 puan eşitsizliği, 1 puan ise eşitliği gösteriyor. Bu dört faktörde Türkiye ekonomiye katılım ve fırsat eşitliğinde 0.453 puan ile 132’inci, eğitime erişimde 0.953 puan ile 105’inci, sağlık ve yaşam süresinde 0.980 puan ile 1’inci, politik arenadaki gücünden ise sadece 0.88 puan ile 113’üncü sırada yer aldı. Bu dört faktörün puanlarına göre toplamda Türkiye’nin 0.618 puanı oldu. Bu Türkiye’ye 142 ülke içinde 125’inciliği getirdi. Özellikle ekonomiye katılım ve fırsat eşitsizliğinde Forum’un baktığı işgücüne katılım oranı, aynı işe eşit ücret ve toplam gelir eşitsizliği gibi veriler Türkiye’nin her daim eşitsizliğin en yüksek olduğu alanlar. İşgücüne katılım oranına bakıldığında Türkiye 142 ülke arasında birden 128’inci sıraya geriliyor. Eşit işe eşit ücrette 87’inci, gelir eşitsizliğinde ise 126’ıncılık Türkiye’nin. 

ZİRVE TANIDIK

Listenin zirvesi tanıdık. Beklenildiği gibi Kuzey Avrupa ülkeleri. İzlanda birinci, Finlandiya ikinci, Norveç üçüncü, İsveç dördüncü, Danimarka beşinci sırada. Peki Türkiye’yi sollayanlar kimler? Mesela Moldova 25’inci, Mozambik 27’inci sırada. Afrika ülkeleri oldukça iyi: Kenya 37, Madagaskar 41, Nabibya 40, Botswana 51, Uganda 88, Zambiya 119’uncu sırada. Kadınların hep ezildiğinden yakındığımız Arap ülkelerine bakalım: Kuveyt 113, Birleşik Arap Emirlikleri 115, Katar 116, Tunus 123, Bahreyn 124’üncü sırada. Biz kimlerden mi iyiyiz: Etiyopya mesala 127’ncilikte,  Umman 128, Suudi Arabistan 130, İran 137, Suriye 139, Yemen 142’nci.

Neden yaşam beklentisinde birinciyiz?

DÜNYA Ekonomik Forumu verileri sadece kadınların daha iyi olmasına göre puanlıyor. Yaşam beklentisinde ise iki faktöre bakıyor. Doğumda beklenen cinsiyet ile ortalama yaşam. Türkiye’de doğumda kız çocuğu beklentisi 0.94, erkek çocuğu beklentisi 0.92. Yani kız çocukları lehine. Aynı şekilde Türkiye’de ortalama yaşamda kadınların 67 yaş, erkeklerin 63 yaş olduğu için iki faktörde de kadınlar lehine bir durum oluşuyor. Türkiye bu nedenle diğer birçok ülkeyle birinci sıraya paylaşıyor. Raporda birinci sırada olan İzlanda bu konuda 128’inci sırada. Nedeni doğumda kız çocuğu beklentisinin düşük olması. Ortalama yaşam beklentisinde de kadınların 73, erkeklerin 72. Az da olsa kadınlar lehine.