Çin'in soya hamlesi Trump'ı frenler mi

Sağduyunun çılgın popülizme karşı galip geleceğine oynayan piyasalar perşembe akşamı Trump’ın sürpriz Çin hamlesiyle sarsıldı. Trump’ın 100 milyar dolarlık Çin ithalatına daha ek gümrük vergisi koymayı değerlendirdiği açıklaması sonrası Wall Street’ten dünyaya yayılan bir satış dalgasıyla haftayı kapattık.

Aslında ABD ve Çin arasındaki korumacılık savaşı tehditlerine rağmen piyasalar uzun süredir soğukkanlılığını koruyordu. Piyasalarda panik satışların sınırlı olması, olası bir gümrük vergisi savaşının ekonomi üzerindeki etkisinin sınırlı olması beklentisinden kaynaklanmıyordu.

Tam tersine, piyasaların soğukkanlılığı korumacı tedbirlerin yaygınlaşması durumunda ortaya çıkacak faturanın büyüklüğünün tarafları caydıracağı ümidine dayanıyordu. ABD ve Rusya arasındaki silahlanma yarışı nasıl üçüncü dünya savaşını başlatmadıysa ABD ve Çin arasındaki korumacılık savaşının da küresel bir krize yol açmadan sona erecek beklentisi vardı.

Ancak korumacı söylemlerin Trump’a verilen kamuoyu desteğini %50’nin üzerine çıkarması durumu değiştirdi. İşin tadını alan Trump’ın ilave 100 milyar dolarlık ithalata daha vergi koymayı planladığını açıklaması piyasaları korkuttu.

Bundan sonra ne olacağı Cumhuriyetçi elitlerin Trump’ın çılgın politikalarını ne derece engelleyeceklerine ve Çin’in nasıl karşılık vereceğine bağlı olarak belirlenecek. Olası bir gümrük savaşından zarar görecek ABD şirketleri Cumhuriyetçi elitler vasıtasıyla Trump üzerindeki baskıyı artıracak. Ancak bu çabaların pek işe yaramasını beklemiyoruz.

Trump’ı korumacılık inadından asıl döndürecek olan şirketlerin duyduğu rahatsızlık değil kendisine oy veren ABD’nin düşük gelirli işçi ve çiftçi kesiminin vereceği tepkidir. Bu tepki eninde sonunda kendini kamuoyu anketlerinde ve önümüzdeki dönemde yapılacak ara seçimlerde gösterecektir.

Bu bağlamda Çin’in ABD’den yaptığı soya fasulyesi ithalatına ek vergi koyma tehdidini akılcı bir hamle olarak görüyoruz. ABD’nin ihracatının %56’sını alan Çin’in %25’lik gümrük vergisi koyması ABD soya fiyatlarını düşürerek çiftçilerin Trump’a verdiği desteğin azalmasına neden olacaktır.

Önümüzdeki dönemde Illinois, Minnesota, Nebraska, Arkansas ve Missouri gibi soya fasülyesi üretiminin yoğun olduğu bölgelerde yapılacak ara dönem seçimleri Çin’in soya hamlesinin Cumhuriyetçilere vereceği zararı göstermesi açısından büyük önem taşıyor.

ABD ve Çin arasındaki gölge boksunun gerçek bir savaşa dönüşmeyeceği görüşümüzü koruyoruz. Ancak sürecin uzun sürmesi ve tehditlerin büyümesi bu süreçte piyasaların dayak yemesine neden olacak. Küresel risk iştahına duyarlı Türkiye piyasaları da maalesef bu süreçten payına düşeni alacak…