Çin gerilimi sermaye savaşına dönüşebilir

ABD ve Çin karşılıklı olarak Houston ve Chengdu konsolosluklarını kapattı ve gerilim sürerken, iki ülkenin yetkililerinin 15 Ocak'ta ABD Başkanı Donald Trump tarafından imzalanan Faz 1 ticaret anlaşmasının uygulaması konusunda yakında bir araya geleceği öne sürüldü. Dünya'dan Hilal Sarı haberine göre, South China Morning Post, tarafların Ağustos ayında bir toplantı yapabileceğini ancak gerilime göre toplantının iptal de olabileceğini yazdı. Hem Trump, hem Çinli bazı yetkililer mevcut gerilim dikkate alındığında ticaret anlaşmasının öneminin azaldığını ifade ediyor.

Ancak bu gelişmeler bazı uzmanlara göre iki dev arasındaki savaşlarda yeni bir cephe açabilir: Sermaye. Dünyanın en büyük hedge fonu Bridgewater Associates'in kurucusu milyarder yatırımcı Ray Dalio, ABD-Çin arasındaki gerilimin 2018'den bu yana devam eden ticaret savaşını bir ‘sermaye savaşına' dönüştürebileceğini ve bunun dolara zarar verebileceğini söyledi. Fox'a konuşan Dalio “Ticaret savaşı var, teknoloji savaşı var, jeopolitik bir savaş var ve bir sermaye savaşı da olabilir” diye konuştu. ABD'nin kanun ve düzenlemelerle ‘Çin'e yatırım yapma' demesi hatta Çin'in elindeki ABD tahvillerine yapması gereken ödemeleri yapmaması durumunda -Dalio'ya göre bu da ihtimaller dahilinde - bunun doların değeri üzerinde çok ciddi sonuçları olabilir.

Çin'in 1,08 trilyon dolar ABD tahvili var

ABD Hazine Bakanlığı verilerine göre 1,26 trilyon dolarla Japonya elinde en çok ABD tahvili bulunduran ülke. Ancak Mayıs 2019'da Japonya Çin'le neredeyse aynı düzeyde ABD tahviline sahipti. Mayıs 2020 itibariyle Çin'in elinde tuttuğu ABD tahvillerinin büyüklüğü 1,08 trilyon dolar. İngiltere ise 393 milyar dolarla üçüncü sırada geliyor. ABD'nin Çin'in elinde tuttuğu tahvillere ödemesini yapmamasının ise Çin tarafından bir misilleme ile yanıt görmesi mevcut tutumlar devam ettiği sürece kaçınılmaz. Commerzbank analistleri Ulrich Leuchtmann ve Hao Zhou eskiden doların iki süper güç arasındaki ticari gerilimle yükseldiğini hatırlatarak müşteri notunda şöyle yazıyor: “Artık durum böyle değil. Artık tehlike sadece ticarete de değil. ABD, Çin'e yönelik politikalarında çizgiyi aşıyor olabilir - keza bazı Avrupa ülkelerine karşı önlemlerinde de böyle yapıyor.”

Analistler bu gelişmelerin sonucunda uluslararası ticarette ve sermaye piyasalarında doların hakimiyeti azalırsa “Şu anda dolarda gördüğümüz zayıflık daha olacakların sadece bir kısmıdır” diyor.

Rabobank'tan küresel stratejist Michael Every ise dolar endeksindeki zayıflığın Euro da yatırımcıların risk moduna geçmesi ve yende riskten kaçmasından kaynaklandığını belirterek “Bu dolardaki genel bir zayıflığın yansıması değil. Asıl soru zayıflık geçici mi kalıcı mı olduğu” diyor ve dolardaki zayıflığın çok da kalıcı olmadığına işaret ediyor.

Euro Bölgesi %12 ABD %34 daralabilir

Bu hafta perşembe günü Almanya ve ABD'de, cuma günü Euro Bölgesi'nde ikinci çeyrek GSYH büyüme verileri açıklanacak. Ekonomilerin COVID-19 kaynaklı uygulanan tecritler nedeniyle ikinci çeyrekte Büyük Buhran'dan bu yana en kötü GSYH büyüme verilerini açıklaması bekleniyor. Almanya ekonomisine yönelik genel beklenti yüzde 9'luk bir daralma yaşanmış olması. ABD ekonomisinin ise ikinci çeyrekte yüzde 34 daralmış olması tahmin ediliyor. Euro Bölgesi'nin ise ikinci çeyrekte yüzde 12 daralmış olduğu öngörülüyor. Öncü verilerin beklentilerden çok farklı gelmesi de yine piyasalara yön verecek gelişmelerden olabilir.

‘Güvenli' para yükselişte

Euro'da ve güvenli liman olarak görülen para birimlerinde yükseliş devam ediyor. İsveç frangı önceki gece beş yılın en yüksek düzeyi olan 0,9167'ni gördü. Diğer bir güvenli liman parası olarak görülen Japon yeni de yine dolar karşısında dört ayın en yüksek düzeyi olan 105,265 düzeylerinden işlem gördü. İsveç kronu da 2018'den bu yana en yüksek düzey olan 8,7495 seviyesine çıktı.

Parite 1,17 'yi de kırdı

Gelişmelere paralel ABD Merkez Bankası'nın faizlere dokunması beklenmeyen Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısı öncesinde Avrupa'dan gelen iyimser verilerle Euro/dolar paritesi 2018 yılından bu yana görmediği 1,1781 düzeyine kadar çıktı. Dev paketin yarattığı iyimserlik devam ederken Almanya Ifo Enstitüsü İş Güveni Endeksi temmuzda 90,5 düzeyine kadar yükselirken, haziran verisi de yukarı yönlü bir revizyonla 86,3 olarak açıklandı. Beklentiler Endeksi temmuzda 91,7'den 97'ye yükselirken, mevcut koşulları değerlendiren cari koşullar endeksi ise beklentilerin altında gelen tek endeks oldu ve 81,3'ten 84,5'e yükseldi. Ifo'nun önemli bir barometre olarak görülen iş güveni endeksi üç aydır yükseliyor ve bu sefer ekonomistlerin beklentisi olan 89,3'ü de geçti. Ifo Başkanı Clemens Fuest, Almanya ekonomisinin adım adım iyileşmekte olduğunu ve şirketlerin durumdan geçen aya göre daha memnun olduğunu söyledi. Ifo verilerine göre kapasite kullanımı yüzde 70,4'ten yüzde 74,9'a yükseldi. Uzun vadeli ortalama olan 83,5 düzeyinin altında olsa da Alman şirketlerin beklentisi gelecek aylarda da yükselişin sürmesi.