Çiftçiye bayramda kararname darbesi

Çiftçi, 2017 üretim desteklerinin Resmi Gazete'de yayınlanmasını beklerken bayramın son günü ithalat kararnamesi ile güne uyandı. Canlı hayvan, karkas et, buğday, mısır, arpa gibi hububat ürünlerinin ithalat gümrük vergisi düşürüldü. Çiftçi hasat yaparken, deyim yerindeyse sırtından vuruldu.

Bakanlar Kurulu'nun 27 Haziran 2017 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanan kararına göre, canlı büyükbaş hayvanların ithalat gümrük vergisi yüzde 135'ten yüzde 26'ya düşürüldü.

Karkas et ithalatında ise yüzde 100 ile yüzde 225 arasında olan gümrük vergisi yüzde 40'a indirildi.

Gümrük vergisi düşürülen bir başka ürün grubu ise hububat ürünleri. Şu günlerde hasadı yapılan buğdayın ithalat gümrük vergisi yüzde 130'dan yüzde 45'e, arpada yüzde 130'dan yüzde 35'e, hasat için hazırlıkları devam eden mısırda ise vergi yüzde 130'dan yüzde 25'e düşürüldü.

Bayramın son günü yayınlanan kararnamenin amacı ve doğuracağı sonuçları şöyle özetleyebiliriz:

1- Bakanlar Kurulu Kararı, gıda enflasyonunu kontrol altına almak için kurulan Gıda Komitesi'nin yaptığı bir dizi toplantıdan sonra alınan karar doğrultusunda yayınlandı.

2-Kararname ile gıda enflasyonuna etkisi en çok olduğu düşünülen et,ekmek,yumurta gibi ürünlerin fiyatının düşürülmesi hedefleniyor. Ancak böyle bir kararname ile gıda fiyatlarının düşürülmesi, enflasyonun kontrol altına alınması mümkün değil. İthalatla fiyatları kısa süreliğine kontrol edersiniz, üretimle her zaman kontrol edebilirsiniz.

3- Yayınlanan kararname, Gıda Komitesi'nin kararları doğrultusunda olsa da,Ekonomi Bakanlığı tarafından hazırlandı. Tarım ve gıdayı ilgilendiren bir karar olmasına rağmen Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nın görüşünün alınmadığı veya alınsa da bu görüşe pek itibar edilmediği anlaşılıyor. Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanı Faruk Çelik, ithalatla bir yere varılmayacağını yerli üretimin artırılması gerektiğini, hayvan varlığının artırılmasının şart olduğunu ifade ediyor. Bu görüşler kararnameyle çelişiyor.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın sözleriyle çelişen karar

4- Kararname ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın söylemleri de çelişiyor. Daha bir hafta önce Ankara'da Kahramankazan İlçesi Ahi köyünde, 49 mahalleden gelen çiftçiler ve aileleriyle iftarda buluşan Erdoğan, topraklarımızın nasıl şehitlerimizin kanlarıyla yoğrularak vatan oluyorsa çiftçilerimizin de alın teriyle yoğrularak bereketlendiğini belirterek "Uçağımızdan gemimize, uydumuzdan füzemize, tüfeğimizden tankımıza, radarımızdan yazılımımıza kadar her şeyimizi kendimiz yapmadan bize huzurlu bir uyku uyumak yoktur. Aynı şekilde tarım alanında da ülkemizi tarladan sofraya kadar tüm aşamalarıyla en ileri seviyeye çıkarmadan kendimizi güvende hissedemeyiz." demişti. Bu ithalat kararnamesi ile çiftçinin alın teri hiçe sayılıyor.İthal ürünlerle kendimizi nasıl güvende hissedeceğiz?

5- Resmi Gazete'de yayınlanan kararnamenin zamanlaması da son derece yanlış. Çiftçinin tam ürün hasadına başladığı bir dönemde ithalat vergilerini düşürürseniz, çiftçi ithal ürünlerle rekabet edemez ve üretim yapmaz,yapamaz. Üretim olmazsa tamamen ithalata dayalı bir sistemde fiyatları kontrol edemezsiniz. Enflasyonu düşüremezsiniz.

6-Kararname ile besilik hayvan ile kasaplık hayvanın ithalat vergisi eşitlendi.Besilik hayvan ithalatında da vergi yüzde 26,kasaplık hayvan ithalatında da yüzde 26 vergi ödenecek. Bu, kararnameyi yazanların,imzalayanların hayvancılığı hiç bilmediklerini gösteriyor. Besi hayvanı ithal ederek 8-10 ay besledikten sonra hayvanı kesen ile, doğrudan kasaplık hayvan getirip kesenler aynı vergiyi verecek. O zaman besici niye 8-10 ay hayvan beslesin. Üstelik besleme maliyetinin bu kadar yüksek olduğu bir ülkede.

7- Canlı hayvan ve karkas ette gümrük vergisi düşürüldü. Fakat, özel sektöre ithalat izni verilip verilmediği ile ilgili bir karar yok. Mevcut uygulamada ithalatı sadece Et ve Süt Kurumu yani devlet sıfır gümrükle vergisiz olarak yapıyor. Özel sektör bu kararname çerçevesinde ithalat yapabilecek mi?

Küçükbaş hayvan ithalatı için hazırlık yapılıyor

8- Karkas et ithalatı için hazırlık yapıldığını 1 Haziran'da bu sütunda yazdık. Tam 26 gün sonra kararnamesi çıktı. Şu anda küçükbaş hayvan ithalatı için de hazırlık yapılıyor. Bu karara ilave olarak yakın zamanda küçükbaş hayvan ithalatı için de kararname çıkacak. Karkas et, besilik, kasaplık,damızlık ve küçükbaş hayvan ithalatı ile Türkiye hayvancılıkta daha çok dışa bağımlı hale gelecek. Hayvancılık sektöründe büyük bir çöküş yaşanacak. Milli Hayvancılık Politikası hayal olacak.

9- Bakanlar Kurulu Kararname ile canlı hayvan ve karkas ette gümrük vergilerini düşürdü. Fakat, ithal edilecek et ve hayvan bulmakta sıkıntı yaşanabilir.

Türkiye, canlı hayvan ithalatında Amerika'dan sonra dünyanın en büyük ikinci ülkesi.Avrupa'da ise ilk sırada. Bu kadar büyük bir alıcı hangi ülkede piyasaya girerse fiyatlar o ülkede yükselecektir. Avrupa'nın yıllık karkas et ihracatı 350 bin ton. Bu İstanbul'un bile ihtiyacını karşılamaz. Deniz aşırı ülkelerden et ithal edilemeyeceği için Türkiye'nin et talebi Avrupa'da fiyatların yükselmesi ile oradaki tüketicilerin büyük tepkisine yol açacaktır.Avrupa ülkeleri Türkiye'ye yönelik ihracatta vergileri yükseltirse kimse şaşırmasın. Çünkü kendi tüketicisini korumak isteyeceklerdir.

10- İthalat kurumsallaştırılacak. İthalatla enflasyonu kontrol altına alma görüşü doğrultusunda kurumsal yapı da bazı düzenlemeler yapılacak. Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda alınan karar doğrultusunda Ekonomi Bakanlığı,Kalkınma Bakanlığı ile Gıda,Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının ithalat ile ilgili birimleri tek çatı altında toplanacak. Bir ithalat üst kurulu oluşturulacak. İthalatla ilgili çalışmalar,kararlar burada ele alınacak.

Özetlersek, çiftçisi hasat yaparken gümrük vergisi düşürülerek ürünü değersizleştirilen, kasaplık,besilik,damızlık canlı hayvan ve karkas et ithalat vergileri düşürülerek korumasız bırakılan ülkenin gıda güvenliği tehlikededir. Gümrük vergisi ile et,ekmek ve yumurta fiyatını kontrol altına alamazsınız. Üretimi bitirirsiniz. Üretim biterse fiyatlar bugünkünden daha yüksek olur. Bu kararname hemen iptal edilmeli ve üretime dönülmeli.