Chavez geride milyarlık soru bıraktı

Başkan Chavez’in ölümünden sonra “Venezuela’da neler olacak” sorusunun cevabı en başta enerji piyasalarını ilgilendiriyor. Milyar dolarlık bu sorunun arkasında, Venezuela’nın tekrar yabancı petrol şirketlerine açılıp açılmaması var. Venezuela, dünyanın en büyük kanıtlanmış petrol rezervlerine sahip.
VENEZUELA Devlet Başkanı Hugo Chavez’in ölümünün ardından, enerji piyasalarının gündeminde ülkenin zengin petrol yataklarının yabancı yatırımcılara açılıp açılmayacağı sorusu oturdu. Hürriyet'te Merve Erdil'in haberine göre, OPEC’in son verilerine göre, 297 milyar varil ispatlanmış petrol rezervleriyle Venezuela, rezerv bakımından dünya lideri. Ancak bu potansiyele karşın, ülkenin petrol üretimi Chavez’in başkanlığında neredeyse yarı yarıya düşüş gösterdi. Venezuela Devlet Petrol Şirketi PDVSA’nın (Petroleos de Venezuela SA) petrol üretimi, 1998 yılından bu yana yüzde 25 düşüş göstererek, günlük 3 milyon varil seviyelerinden, 2.4 milyon varile indi. Venezuela’nın petrolde “süper güç” potansiyeline sahip olduğu, henüz potansiyelinin tamamını kullanmadığı vurgulanıyor. OPEC’e göre, S. Arabistan’ın günlük üretimi 9 milyon varil, Venezuela’nınki ise 3 milyon varil. Arabistan, dünya petrolünün yüzde 12’sini, Venezuela ise payı yüzde 3’ünü ihraç ediyor.
PANDORA’NIN KUTUSU
Enerji analistleri, Chavez’in ölümünün Venezuela petrolü için “Pandora’nın kutusunu” açtığını belirtiyor. Analistler, ülkede siyasi belirsizlik ortaya çıkarsa, bunun petrol sektörünü kötü etkileyebileceğini belirtiyor. Venezuela’nın yeni liderinin, Chavez’e paralel bir tutum sergileyip sergilemeyeceği merak ediliyor.
EXXON TERK ETTİ
1990’ların sonunda petrol fiyatlarında yaşanan düşüş, Chavez’i liderliğe taşıdı. Chavez’in başkanlık koltuğuna oturmasıyla, petrolde kamu kontrolü arttı ve bunun üzerine, ABD’li Exxon Mobil ve ConocoPhillips gibi petrol devleri ülkeyi terk etti. ConocoPhillips ve Exxon Mobil, bu ülkedeki varlıklarının kamulaştırılmasıyla ilgili Venezuela’dan 40 milyar dolara yakın tazminat istemişti. Tahkim kararıyla, Exxon’a 900 milyon dolar ödendi. Chevron ise baskılara rağmen Venezuela’da kaldı.
CEO’lar Karakas’a
UZMANLAR, yeni devlet başkanı olarak Chavez’in de onayladığı Nicholas Maduro’nun isminin öne çıktığını söylerken, bu durumda ülkenin enerji politikalarının fazla değişmeyeceği de ifade ediliyor. Enerji analistleri, ülkenin petrol politikalarının bir gecede değişmeyeceğine dikkat çekerken, ekonomi gazetesi Financial Times konuyla ilgili analizinde, “Bir sürü petrol yöneticisinin önümüzdeki aylarda Karakas’a uçuş rezervasyonu yapmasını bekleyin” diyor.
25 milyarlık sübvansiyon
VENEZUELA, petrol sektörüne yeterince yatırım yapılmaması nedeniyle, daha çok ham petrol ihraç ederek, karşılığında petrol ürünleri alıyor. Benzin sübvanse edildiği için ise yapılan ithalatın faturası daha da ağır oluyor. Benzin sübvansiyonlarının, hükümete yıllık faturası ise yaklaşık 25 milyar dolar.
Petrole karşı konut projesi
GEÇTİĞİMİZ yıllarda Venezuela ile Türkiye arasında gündeme gelen “petrol karşılığı konut” projesi de oldukça ilgi çekmişti. Bu konuda iki ülke arasında protokol imzalanmış, Enerji Bakanı Yıldız, Türkiye’nin Venezuela’dan alacağı petrol karşılığında, TOKİ’nin bu ülkeye yılda 14-15 bin konut yapacağını ifade etmişti.