Cevdet Akçay'ın önerisi neler getirir

Yılın son Enflasyon Raporu sunumu dün kamuoyuyla paylaşıldı. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Dr. Fatih Karahan, 2024 yıl sonu enflasyon beklentisinin 38’den 44’e, 2025 yıl sonu enflasyon beklentisini ise 14’ten 21’e yükseltildiğini açıkladı.

Toplantıda Merkez Bankası Başkan Yardımcısı Dr. Cevdet Akçay’ın ücret artışlarında ileriye dönük endeksleme değerlendirmesi ses getirdi.

Pek çok ekonomist ücret artışlarının resmi enflasyon tahminine göre yapılması anlamına gelecek ileriye dönük endeksleme açıklamasına tepki gösterdi.

Eski TCMB Başekonomisti ve Bilkent Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, son üç yılda ücret artışlarının ileriye dönük endeksleme ile yapılmış olması halinde ortaya çıkacak tabloyu paylaştı.

Prof. Dr. Kara, sosyal medya hesabından gerçekleşen enflasyon ile öngörülen enflasyon rakamlarını yansıtan bir grafik yayınlayarak şu değerlendirmede bulundu:

"Son üç yılda ücret artışları resmi tahminlere göre (ileriye dönük endeksleme ile) yapılmış olsaydı, TÜİK verilerine göre bile çalışanların alım gücünün yaklaşık yarısı erimiş olacaktı."

Hakan Kara paylaşımın devamında ücretlerin ileriye dönük endekslenmesi konusunda Cevdet Akçay'a çok yüklenildiğini ifade ederek şöyle devam etti:

"Merak edip basın toplantısını dinledim. Hoca aynı zamanda bu dönemde yapılacak ücret artışlarının ekonomideki yavaşlama nedeniyle daha az enflasyonist olacağından da bahsetmiş.

Bu etkileşimin sınırlı olacağını düşünsem de Cevdet Hoca'nın argümanı 2025 yılında ücretlere daha az değil tam tersine daha fazla zam yapılmasını da destekleyebilir.

İleriye dönük endeksleme konusuna gelince, katılıyorum bir aşamada buna geçilmesi faydalı olur fakat bence henüz o noktada değiliz. Güven ve öngörülebilirliğin daha fazla artması, kamunun öncelikle kendi bütçe harcamalarını ve fiyatlarını resmi hedeflere göre ayarlaması gerekiyor."

Mahfi Eğilmez de tepki gösterdi

Dünya'nın haberine göre, Duayen ekonomist Dr. Mahfi Eğilmez de ileriye yönelik endeksleme çıkışına tepki gösteren isimler arasında yer aldı. Mahfi Hoca, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Murat Batı’nın “Her şeyin nedeni olarak asgari ücreti (artışını) görmek, asgari ücret artışını günah kessinler ilan etmek hiç rasyonel bir yaklaşım değil” yorumuna yanıt verdi.

Mahfi Eğilmez, “Çok doğru bir tespit hocam. Neden mesela kârları, fiyatları, kiraları ileriye doğru endekslemiyoruz da sadece ücretleri endekslemeyi düşünüyoruz? Çünkü en az sesi çıkan emekçi kesimi. Sendikaların eski gücü kalmayınca böyle oldu” ifadesini kullandı.

'Ücretler değil kârlar vergilendirilmeli'

Greenwich Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Dr. Cem Oyvat ise ücretlerin değil de kârların vergilendirilmesini savunarak şunları söyledi:

"İlla ücretlerde ve emekli maaşlarında değil de; köprü ve doğalgaz zamlarında, garanti ödemelerde, Cumhurbaşkanlığı'nın harcamalarında "ileriye dönük endekslemeye" geçsek nasıl olur? Ya da aşırı kârları vergilendirerek firmaların da buna geçmesini teşvik etsek?"

MB Başkanı Karahan: Asgari ücrette karar verici değiliz

2025 asgari ücret artışı için beklenen enflasyon ve brüt-net ücret hesapları!

TCMB Başkan Yardımcısı Akçay: Sıkı para politikasını sürdüreceğiz