Çek olayında yasaya uymayana ceza

İNANILIR gibi değil ama gerçek. Çek Yasası’nda öyle bir hüküm var ki kargalar bile gülüyor! Kargalar gülerken bazıları da inim inim inliyor. GÜLENLER VE İNLEYENLER Yeni Çek Yasası’nı ayrıntılarıyla bilmeyebilirsiniz ama yasanın değiştiğini duymayanınız yoktur. 20 Aralık 2009 tarihli Resmi Gazete’de Yeni Çek Yasası yayımlandı. Yasa’nın 5/3. maddesinde ilginç bir düzenleme yer alıyor. Buna göre; Gerçek kişinin vekili ya da temsilcisi tarafından çek düzenlenmesi halinde,bu çekten dolayı hukuki ve cezai sorumluluk, çek hesabı sahibine ait olacak! Nasıl fıkra gibi değil mi? KADINLAR VE KOCALARI Ülkemizde, özellikle çek hesabı açma ve çek karnesi alma yasağı bulunan bazı kişilerin; işyerini adına gösterdikleri eş, anne, baba ve kardeş adına hesap açtırıp, onlardan genel bir vekaletname alarak çek düzenledikleri yani ticari işletmenin “fiili” sahibinin “vekaleten”hareket eden bu kişiler olduğu bilinen bir gerçek. Ev hanımı veya üniversite öğrencilerinin de ticari faaliyetleri “görünüşte”kalıyor. Kendileri adına imzalar atılıyor, piyasaya borçlanılıyor ama haberleri yok. Haberlerinin olmamasının yanı sıra hukuki ve cezai sorumluluklar da bunların üzerine... Örneğin; çek karşılıksız çıkarsa çeki düzenleyen vekil ya da temsilcinin, hapis ve parasal cezaya muhatap olması söz konusu değil! Sözgelimi, karısının adına açılmış bir hesaptan çek düzenleyen kocasına bir şey olmayacak, karısı yargılanacak. Hukuki ve cezai yönden karısı muhatap olacak. Daha ötesi, karısı belki de hapse girecek. SUÇ İŞLEMEYE TEŞVİK Düşünebiliyor musunuz? Birisi (bu eşiniz de olabilir) elindeki vekaletnameye istinaden adınıza çekler imzalıyor. Sonunda o çekler karşılıksız çıktığında, “Benim haberim yok. İmza da bana ait değil” diyemiyorsunuz. Çeki imzalayana hiçbir şey olmuyor. Gelip sizin yakanıza yapışıyorlar. Ondan sonra, ayıkla pirincin taşını! Para cezasını ödemeyene, karşılıksız çek nedeniyle hapis cezasıda cabası... KONU ANAYASA MAHKEMESİ’NDE Vekaleten düzenlenen çeklerde, çeki düzenleyen vekilin hukuki ve cezai sorumluluğunu ortadan kaldırıp, bir anlamda suça teşvik eden yasa hükmü; Anayasa’nın, hukuk devletini düzenleyen ikinci maddesine ve cezaların şahsiliğini düzenleyen 38. maddesine açıkça aykırı. Yasadaki bu çelişkiyi ve Anayasa’ya aykırılığı tespit eden İzmir 26. Asliye Ceza Mahkemesi, Yeni Çek Yasası’ndaki “Gerçek kişinin (...) vekili olarak çek düzenlemesi halinde, bu çekten dolayı (...) cezai sorumluluk çek hesabı sahibine aittir”şeklindeki düzenlemenin iptali için Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu (İzmir 26. As. Ceza Mah.’nin 21 Ocak 2010 Tarih ve 2009/396 sayılı kararı. Bu kararın gerekçesi için Bkz. Av.Dr. Serkan AĞAR, Av. Evrim SANDAL, Karşılıksız Çek Suçu Uygulaması, Yaklaşım Yayıncılık, Ankara 2010, s.62-64). Şimdi Anayasa Mahkemesi’nin vereceği karar, merakla bekleniyor. Şükrü Kızılot-Hürriyet