Cari açıktaki bozulma devam ediyor

Ekim ayına ilişkin ödemeler dengesi tablosu cari açıkta mayıstan itibaren tersine dönen trendin hızlanarak devam ettiğini gösteriyor. Cari açık ekimde 1,7 milyar dolara yükselerek on iki aylık birikimli cari açık rakamını 33,8 milyar dolara çekti. Mayıstan bu yana cari açıkta 6 milyar doların üzerinde bir bozulma gerçekleşmiş gibi gözüküyor.

Aşağıdaki tabloda ödemeler dengesinde ana kalemlerin izlediği seyir geçen yılla karşılaştırmalı olarak özetleniyor.

Cari açıkta mayıs ayından itibaren düşüş trendinin tersine dönmesinin iki önemli nedeni var. Birincisi kuşkusuz bu yıl turizm gelirlerinde yaşanan keskin düşüşler. Turizm gelirlerinde sektörden gelen veriler kabaca yüzde 30-40 oranında düşüş olduğu yönünde. Yukarıdaki tabloda bunu özet olarak hizmet gelirlerinden görebiliyoruz. Geçen yılın ilk on ayında 22,3 milyar dolar olan net hizmet gelirleri bu yılın aynı döneminde neredeyse yarı yarıya azalarak 13,7 milyar dolara gerilemiş.

Cari açıktaki yükseliş trendinin gerisindeki ikinci önemli faktör, son beş altı aydır kısmen aleyhimize dönen küresel petrol, enerji ve emtia fiyatları. Her ne kadar küresel piyasalarda enerji ve petrol fiyatlarında keskin bir yükseliş olmasa ve hali hazırdaki durum nispeten lehimize olsa da, mayıstan bu yana görülen kısmi yükselişler enerji ithalatında faturayı kabartıyor.

2015’in ilk on ayında yaklaşık 12 milyar dolarlık net çıkış yaşanan kısa vadeli portföy yatırımlarında bu yıl net 10,7 milyar dolarlık net giriş söz konusu. Olumsuz olan durum ise, geçen yıl net 10,4 milyar dolara ulaşan uzun vadeli doğrudan yatırımlar kaleminin 5,6 milyar dolarda kalması olmuş. Son olarak 2015’te cari açığın finansmanında önemli yer tutan net hata ve noksan kalemi, bu yılın ilk on ayında 6,5 milyar dolara gerilemiş. İlk on aylık toplamda, 26,5 milyar dolarlık cari açığa karşılık 28,5 milyar dolarlık finansman ve 6,5 milyar dolarlık net hata ve noksan girişleri sonucu resmi rezervlerimiz 8,6 milyar dolar yükselmiş. Geçen yılın aynı döneminde resmi rezervlerimiz 5 milyar dolar azalmıştı.