Çağlayan: 6. bölge istihdam deposu

Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, 20 Haziran 2012 tarihinden Şubat 2013 sonuna kadar 47 milyar 449 milyon lira sabit yatırım öngören 3 bin 335 yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini ve öngörülen istihdamın 123 bin 560 kişi olduğunu belirterek, ''Verilen yatırım teşvik belgelerinde 6. bölgedeki gelişmeler dikkat çekicidir ve 6. bölgenin istihdam deposu olma yolunda ilerlediğini göstermektedir'' değerlendirmesinde bulundu.
Bakan Çağlayan, yaptığı yazılı açıklamada, yatırım teşvik belgelerindeki gelişmelere ilişkin bilgi verdi.
Türkiye'yi Avrupa ve Avrasya'nın mal ve hizmet üretim üssü haline getirmek, bölgeler arası dengesizliği gidermek amacıyla uygulamaya koydukları yeni teşvik sisteminin, hedefine doğru emin adımlarla ilerlediğinin altını çizen Çağlayan, verilen yatırım teşvik belgelerindeki gelişmelerin de bunu doğruladığını ifade etti.
Çağlayan, yeni teşvik sisteminin yürürlüğe girdiği 20 Haziran 2012 tarihinden bu yana 47,4 milyar lira tutarında 3 bin 335 adet yatırım teşvik belgesi düzenlendiğini ve söz konusu yatırım teşvik belgelerinin öngördüğü istihdamın 123 bin 560 kişi olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:
''Verilen yatırım teşvik belgelerinde 6. bölgedeki gelişmeler dikkat çekicidir ve 6. bölgenin istihdam deposu olma yolunda ilerlediğini göstermektedir. Düzenlenen 3 bin 335 yatırım teşvik belgesinin 394 adeti, yani yüzde 12'si 6. bölge için düzenlendi. 6. bölge için düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde sabit yatırım tutarı 5 milyar 159 milyon lira, öngörülen istihdam ise 20 bin 562 kişi olup, sabit yatırımın yüzde 11'i, istihdamın yüzde 18'i 6. bölgede öngörülmektedir.
Yeni teşvik sistemi döneminde düzenlenen 3 bin 335 adet yatırım teşvik belgesinin bin 895 adedi bölgesel, 19 adedi büyük ölçekli, bin 417 adedi genel ve 4 adedi ise stratejik mahiyete sahiptir. Yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 47,4 milyar liralık sabit yatırım tutarının 19,9 milyar lirası bölgesel, 3,8 milyar lirası büyük ölçekli, 16,4 milyar lirası genel iken 7,4 milyar lirası stratejik mahiyetteki yatırımlara aittir.
Aynı dönemde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 47,4 milyar liralık toplam sabit yatırım tutarının 26 milyar lirası imalat, 11,4 milyar lirası hizmetler, 8,2 milyar lirası enerji ve 1,8 milyar lirası ise madencilik sektörlerindedir. İmalat sektörüne 26 milyar liralık sabit yatırım yapılmasının öngörülmesi, Türkiye'nin üretim potansiyeline duyulan ilginin sonucudur.''
2013 Ocak-Şubat dönemi gelişmeleri
Bu yılın Ocak-Şubat dönemine ilişkin bilgiler de veren Çağlayan, söz konusu dönemde yatırım teşvik belgesi adetinin geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 42, öngörülen sabit yatırım tutarının ise yüzde 23 oranında arttığını bildirdi.
Bu dönemde öngörülen toplam sabit yatırım tutarı 9,7 milyar lira olan toplam 813 adet yatırım teşvik belgesinin düzenlendiğini aktaran Çağlayan, 25 bin 829 kişilik istihdamın öngörüldüğünü ifade etti.
Bakan Zafer Çağlayan, Ocak-Şubat döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgelerinin 769 adedinin yerli, 44 adedinin uluslararası sermayeli şirketler tarafından alındığını kaydetti.
Yılın ilk iki ayında geçen yılın aynı dönemine görülen artışın, 2013 yılında Türkiye'nin yatırım atağına kalkacağını gösterdiğini kaydeden Çağlayan, şöyle devam etti:
''Ocak-Şubat döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgelerindeki 9,7 milyar lira sabit yatırım tutarının 7,8 milyar lirasının yerli, 1,9 milyar lirasının ise uluslararası sermayeli şirketler tarafından gerçekleştirilmesi öngörülmektedir. Ocak-Şubat döneminde verilen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen 9,7 milyar liralık toplam sabit yatırım tutarının 5,1 milyar lirası imalat, 2,5 milyar lirası hizmetler, 1,8 milyar lirası enerji, 364 milyon lirası ise madencilik sektöründedir.
Teşvik belgelerinde öngörülen toplam sabit yatırım tutarının ise 3,9 milyar lirası 1. bölgede, 2 milyar lirası 2. bölgede, 833 milyon lirası 3. bölgede, 482 milyon lirası 4. bölgede, 561 milyon lirası 5. bölgede ve 1,9 milyar lirası ise 6. bölgededir.''
Bölgesel gelişmeler
Çağlayan, yeni teşvik sisteminde Ocak-Şubat döneminde bölgesel gelişmelere ilişkin de şu değerlendirmelerde bulundu:
''Yeni teşvik sisteminin uygulandığı 2013 yılı Ocak-Şubat dönemini, özellikle bölgesel bazda 2012 yılının Ocak-Şubat dönemi ile kıyasladığımızda yeni teşvik sisteminin istenilen amaçlara ulaşma konusunda ne kadar başarılı olduğu net bir şekilde görülmektedir. 2013 yılı Ocak-Şubat döneminde düzenlenen teşvik belgelerinde adet bazında bir önceki yılın aynı dönemine göre 1. bölgede yüzde 54'lük (197 adetten 304 adede), 2. bölgede yüzde 23'lük (108 adetten 133 adede), 3. bölgede yüzde 7'lik (100 adetten 107 adede), 5. bölgede yüzde 98'lik (40 adetten 79 adede) bir artış sağlanmış, 4. bölgede aynı kalmış (75 adet) ve 6. bölgede yüzde 117 oranında artarak 53 adetten 115 adede ulaşmıştır. Yeni teşvik sisteminin öncelikli amaçlarından biri olan 6. bölgenin kalkınması kapsamında, bu bölgede yer alan bazı iller yeni teşvik sistemi ile yatırımcılar tarafından yoğun ilgi görmeye başlamıştır.
Ocak-Şubat döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgeleri adet bazında, bir önceki yılın aynı dönemine göre Şanlıurfa'da 3 katına (8 adetten 24 adede), Diyarbakır'da ise yaklaşık 6 katına (4 adetten 23 adede) ulaşmıştır. Düzenlenen bu yatırım teşvik belgeleri, öngörülen istihdamın Şanlıurfa'da yaklaşık 3 katına (264 kişiden 864 kişiye), Diyarbakır'da ise yaklaşık 11 katına (98 kişiden 1046 kişiye) ulaşmasını sağlamıştır. Dolayısıyla yıllardır çeşitli ekonomik avantajlar sağlanmasına rağmen istenilen düzeyde yatırımın gerçekleşmediği bu illerde son teşvik sistemi ile birlikte ekonomik hareketlilik başlamış ve istihdam olanakları önemli oranda artmıştır. Ocak-Şubat döneminde öngörülen istihdam olan 25 bin 829 kişinin 4 bin 555'i yani yüzde 18'i 6. bölge için öngörülmektedir.''
Şubat ayı yatırım teşvik gelişmeleri
Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan, Şubat ayında düzenlenen yatırım teşvik belge adedinin ise geçen yılın aynı ayına göre yüzde 25 arttığını bildirdi.
Şubat ayında 378 adet yatırım teşvik belgesinin düzenlendiğini aktaran Çağlayan, söz konusu belgelerde öngörülen sabit yatırım tutarının 4,4 milyar lira, öngörülen istihdamın 11 bin 791 kişi olduğunu ifade etti.
Çağlayan, teşvik belgelerinin 364 adedi yerli, 14 adedi uluslararası sermayeli şirketler için düzenlenirken, sabit yatırımın 219 milyon lirasının uluslararası sermayeli, 4,2 milyar lirasının ise yerli sermayeli şirketler tarafından yapılmasının öngörüldüğünü kaydetti.
Öngörülen toplam sabit yatırımın 2,9 milyar lirasının komple yeni yatırım, 1,2 milyar lirasının tevsi ve 292 milyon lirasının diğer mahiyetlerdeki yatırımlardan oluştuğunu belirten Çağlayan, açıklamasını şöyle tamamladı:
''Şubat ayında düzenlenen yatırım teşvik belgelerinde öngörülen toplam 4,4 milyar liralık sabit yatırım tutarının 2,4 milyar lirası imalat sektöründe, 214 milyon lirası enerji sektöründe, 1,5 milyar lirası hizmetler sektöründe, 273 milyon lirası ise madencilik sektöründedir. Yeni teşvik sisteminin olumlu sonuçlarını önümüzdeki dönemde hep birlikte yaşayacağız. Türkiye ekonomisi yeni teşvik sisteminin sağladığı yatırım avantajları ile Avrupa ve Avrasya'nın mal ve hizmet üretim üssü olma yolunda ilerlemektedir. Yeni teşvik sistemi aynı zamanda sürdürülebilir ihracat artışımızın, ekonomik büyümemizin ateşleyicisi olacak, stratejik yatırımların artması ile birlikte cari açık meselesi kalıcı olarak çözüme kavuşturulacaktır.''