Büyük risk Türkiye'yi vuracak mı

Dünyada ‘kur savaşları’nda yeni bir dalganın başlayabileceği uyarılarının ağırlık kazandığı dönem Türkiye için de risk teşkil ediyor.
Dünyanın en büyük üçüncü ekonomisi Japonya'nın da ABD ve Avrupa'nın ardından sınırsız teşvik uygulamasına geçeceğini açıklaması kur savaşı endişelerinin yeniden canlanmasına neden oldu.
Japonya Merkez Bankası'nın sınırsız parasal genişlemeye gideceğine yönelik kararıyla, dünya ekonomilerinin küresel piyasalarda yerli para birimlerini yapay olarak düşük ve rekabetçi tutma çabasının ekonomiler için kötü sonuçlar doğurabileceği konusunda son dönemde gelen uyarılar ağırlık kazandı.
''KURU SİYASİLEŞTİRMEYİN''
Geçtiğimiz günlerde Rusya Merkez Bankası Başkanı Alexei Ulyukayev'in, AB ve Norveç’ten gelen açıklamaların ardından dünyada yeni bir kur savaşının yakın olduğu uyarısının ardından dün bir uyarı da Almanya Merkez Bankası Başkanı'ndan geldi.
Bundesbank Başkanı Weidmann, Japonya Merkez Bankası'na agresif para politikası vasıtasıyla döviz kurunu "siyasileştirmemesi" uyarısında bulunarak, merkez bankalarının genişlemeci para politikası uygulamalarının baskısı yaptığını ve bankaların önemli görevlerine müdahale ederek, bağımsızlıklarını tehdit ettiğini söyledi. Geçtiğimiz günlerde Eurogroup Başkanı Jean-Claude Juncker, ortak para biriminin değerinin "tehlikeli düzeyde yüksek" olduğunu belirtmişti. 
Son dönemde, kur savaşlarının olası  etkilerinin analizine yer verilen raporların öne çıktığı görülüyor. Uluslararası Yatırım Kuruluşu Barclays'e göre, güçlü euro, Euro Bölgesi'nin büyümesine önemli ölçüde katkı sağlayan ihracatı tehdit ediyor. RBS Stratejisti David Petitcolin ise, bu oyunun birden çok kazananının olmayacağını kaydederek Tayland, Malezya, Şili ve İsveç gibi ülkelerin oyuna girmeye en istekli oyuncular olduğunu belirtti. RBS analizine göre, İngiltere ve Yeni Zelanda ise oyuna girmeye en az istekli ülkeler arasında yer alıyor.
2013 yılının piyasalar açısından en büyük tehditi olarak görülen kur savaşları, özellikle son dönemde sıcak para akışının hızlandığı Türkiye için de risk teşkil ediyor.
''MERKEZ BANKASI'NIN TEDİRGİNLİĞİ ARTAR''
Konu ile ilgili değerlendirmede bulunan İş Yatırım Yurtdışı Piyasalar Müdürü Şant Manukyan, şu anda çatışma var gibi görüldüğünü fakat bunu gerçek bir savaşa çevirmenin çok kolay olmadığını söyledi.
Japonya'da Başbakan'ın seçimden önce Yen'i zayıflatacağını söylemesinin ardından o günden bu yana Yen'in değer kaybettiği, ABD'de Bernanke'nin ''Zayıf doları tercih ediyoruz'' yönünde bir açıklama yapması durumunda o gün fiyatlamanın olacağını kaydeden Manukyan, Avrupa tarafında benzer bir otoritenin olmaması nedeniyle kur savaşlarının en zayıf oyuncusunun Euro olduğunu dile getirdi.
Merkez Bankaları'nın kuru zayıflatma çabalarını söylemi değiştirerek yapmaya çalıştıklarını, işin reel olarak zayıflatmaya geldiği noktasında herkesin sorumlu davranacağı görüşünde olduğunu belirtti.
Fakat işin bu şekilde devam etmesi ve tüm ülkelerin parasının değer kaybetmesi durumunda, otomatik olarak Türk lirasının değer kazanacağını dolayısıyla Merkez Bankası'nın da bu durumdan tedirginlik duyacağını söyledi. 
''KİMSE MUCİZE BEKLEMESİN''
Dünya Gazetesi Yazarı Ekonomist Mehmet Uğur Civelek, kur savaşlarını ticaret savaşları çerçevesinde görmek gerektiğini kaydederek ülker arasında çıkar tartışmalarının derinleştiğini belirtti.
Japonya'nın hamlesinin aynı tarz ekonomileri çok etkileyeceğini kaydeden Civelek, cari fazlasının azaldığı ve teknolojideki liderliğini kaptırma tehididi yaşayan Japonya'nın adımının dünyaya etkisini düşünebilecek durumda olmadığını söyledi.
İhracatın etkilenmemesi amacıyla parasını düşük değerli tutmaya çalışan Japonya'nın uluslarası pazarlardan pay kapma yarışına dünyanın pek tahammülünün olmadığını ve Japonya'nın hamlesinin Kore, Çin ve diğer Asya kaplanlarını tepki vermeye zorlayacağını söyledi.
Bu durumda Güney Kore gibi bir takım ülkelerin paralarının değerini düşük tutarak, pazar payını koruma çabasına gireceğini bildiren Civelek, Hindistan, Brezilya ve Türkiye gibi ülkelerin paralarının değerlenmesini önlemeye çalışacaklarını belirtti.
Söz konusu adımların küresel talepte olumsuz etki yaratarak kırılganlığı arttıracağını kaydeden Civelek, ciddi fiyat oynaklıklarının yaşanacağını ifade etti.
Küresel düzeyde belirsizliğin Türkiye'nin kaldıramayacağı bir konu olduğuna değinen Civelek, sıfır reel fazi düzeyinde problem yaratacağını, riskten kaçınma eğilimini tetikleyerek beklentilerde bozulmaya yol açabileceğini ve Türkiye'nin böyle bir duruma katlanamayacağını söyledi.
Böyle bir durumda TCMB'nin yapabileceği pek bir şey olamayacağını kaydeden Civelek, gaz-frene basarak birşeyleri değiştirmenin pek olası görülmediğini ve kimsenin mucize beklememesi gerektiğini belirtti. (Ceren Dilekçi-The lira)