Büyük ekonomilerde son durum ne?

Dün  ABD’nin üçüncü çeyrek büyümesinin yıllıklaştırılmış reel değerlendirme ile yüzde 2.9 olduğunu söylemiştik. Bu tabii ilk tahmindi. Ve oldukça yüksek bir rakamdı. İlginç olan The New York Times gazetesinde Neil Irwin adlı yazar, CNN ve de Bloomberg’de ve hatta The New York Magazin’de bundan sonraki başkanın resesyon yaşanan bir ülkede işe başlayacağını vurgulamıştı. '7 yılllık yavaş toparlanmanın resesyona dönme olasılığı yükseliyor' diyenlerin sayısı artmaya başlamış. Ama biz İngiltere ve Japonya’ya bakalım. Çünkü aralıkta dolar faizinin ABD’de yükseltilmesi şu anda artık kesin gibi bir hale geldi. Türk vatandaşlarının doların değerini en önemli ekonomik değişken olarak gördüklerini de unutmayalım.

İngiliz ekonomisi üçüncü çeyrekte (Ulusal İstatistik Bürosu'na göre) yüzde 0.5 büyüdü. İngiliz Maliye Bakanlığı bu dönemde ülkenin 0.1 daralacağını söylemişti. Brexit’in tam uygulamaya geçmesine en azından 2 yıl var. Bu nedenle 2017'de ekonomik gelişmeler için görüş yapmak kolay değil. İngiltere’de hizmet sektörü ekonominin nerede ise yüzde 80 kadarı ve tüm üçüncü çeyrek büyümesinin de sorumlusu gibi. Çünkü sanayi üretimi, inşaat ve tarım daralmıştı. Hizmet sektörü ise yüzde 0.8 büyümüştü. Diğer yandan, The Economist'e göre, İngiltere’de tam 354 yıl (evet 354 yıl) yıllık enflasyon yüzde 2 civarında gerçekleşmiş. Ama 2016 Ağustos ayında 0.6 iken eylülde yüzde 1 artmış. Fiyatların artışında en önemli faktör sterlinin yüzde 15 değer kaybı. 2017 enflasyon tahmini ise şu anda yüzde 3.

Financial Times’a göre sanayileşmiş ülkeler arasında en çok zorlananlardan biri Japonya. Japonya’da enflasyon sıfıra inmiş durumda. Enerji ve de gıda fiyatı çıkartılmış tüketici fiyatları, ekonominin genelini sıfır enflasyona getirmiş ve Japonya Merkez Bankası'nı bunalıma sokmuş durumda. Geçen yıldan bu yana enflasyon yüzde 0.5 azalmıştı. Japonya’da işsizlik ise 0.1 azalarak yüzde 3'e gelmiş bulunuyor. Japonya’nın tüketici fiyatları enflasyonu hedefi de, yüzde 2 idi. Konut hariç tüketici harcamaları reel olarak yüzde 0.6 azalmıştı. Japonya Merkez Bankası vatandaşların enflasyon beklentilerinin artmasının, artmasını istedikleri ücretlerin de artması için gerektiğini düşünüyor. Ama emtia fiyatları Merkez Bankası'nı zorluyor, çünkü sürekli düşmekteler.

Akşam-Deniz Gökçe