Bunlar olursa kredi notu düşebilir!

Kredi derecelendirme kuruluşu Moodys, Türkiye'nin kredi notunu Ba1'den Baa3'e artırdı. Moodys'in bu kararı ile Türkiye yatırım yapılabilir not seviyesine yükseltilmiş oldu. Moodys'in, Türkiye'nin kredi notunu Baa3'e yükseltme kararının ardındaki en önemli gerekçe, Türkiye'nin ekonomik ve finansal göstergelerindeki iyileşmeler oldu.
Kuruluş Türk ekonomisi yakından etkileyecek olan not artırım kararını şu noktaların altı çizildi:
The Wall Street Journal'da yer alan habere göre, Türkiye'nin borç yükü 2009 başından bu yana 10 puan gerileyerek GSYH'nin yüzde 36'sına geriledi. Borç yükündeki bu gerilemenin gelecek yıllarda da sürmesini bekliyor. Buna ek olarak Türkiye'nin yüksek miktardaki borç yükünü finanse etme yetkinliği döviz cinsinden olan borcun azalması ile de kısmen destekleniyor. (2003'te yüzde 46.3 olan döviz cinsinden borç 2012'de yüzde 27.4'e geriledi). Hükümetin borç stokunun vadesi de kayda değer bir artışla 4.6 yıla uzadı ki (dış borcun vadesi ise 9 yılı aşmış durumda) bu da faiz oranlarındaki artışlara karşı olan kırılganlığı azaltıyor. Dahası, hükümetin gelir akışı da son yıllarda dayanıklılık gösteriyor. Örnek vermek gerekirse; 2009 yılında reel GSYH büyümesi yüzde 4.8 azalsa dahi aynı yıl hükümetin gelir akışı yüzde 2'den fazla arttı ve o tarihten bu yana yükselme eğilimini sürdürüyor. Bu iyileşmeler, yerel ekonominin büyüklüğü, refahı ve çeşitliliği ile beraber değerlendirildiğinde ülkenin, kısa ve orta vadede ödemeler dengesine ilişkin risklere karşı koyma yetkinliğini artırıyor.
Bugünkü kararın arkasındaki ikinci neden ise Moody's MCO -0.54% 'in, hükümetin geniş bir ölçekte gerçekleştirdiği kurumsal reformların ülkenin uzun vadede dış faktörlere olan kırılganlığını azaltacağına inanması. Hükümetin attığı politika adımları, enerjinin cari açığın yükselmesindeki rolünü, tasarruf oranındaki ve ülkenin rekabet gücündeki zayıflığı hedef alıyor. Atılan tüm adımlar birlikte değerlendirildiğinde reform planlarının hükümetin kırılganlıklarla mücadele ettiğinin kanıtı olarak değerlendirmek mümkün. Örneğin 1 Ocak 2013'te bireysel emeklilik yatırımlarını artırmak için yeni bir teşvik paketi geliştirildi. Bu sayede ilk dört ayda katılımcı sayısında ve katkı miktarlarında sırasıyla yüzde 13.5 ve yüzde 12.1 artış kaydedildi. Hükümet ayrıca, 2012'de kurumsal yönetimin standardını ve genel rekabet gücünü artıracak yeni bir ticaret kanunu uygulaması getirdi. Dahası hükümet, Türkiye'nin dış kaynaklı kırılganlıklarını destekleyecek şekilde enerji etkinliğini ve nükleer güç formatında ithal edilen hidrokarbonlara olan bağımlılığı azaltacak, yerel ve yenilenebilir enerji kaynaklarına odaklanan stratejiler geliştirdi. Cari açığı yükselten etkenlerden biri de enerji ithalatları.(2012 yılında enerji haricinde değerlendirildiğinde düşük miktarda fazla verilmişti) Moody's, hükümetin enerji politikasının, söz konusu baskıları zaman içinde azaltmasını bekliyor.
Türkiye'nin ekonomi ve kamu finansmanı göstergelerinin Baa3 notuna sahip diğer ülkelere kıyasla daha güçlü olması da not artışında rol oynadı. Türkiye'nin ekonomik açıdan güçlü yönleri, - büyüklüğü, refahı, ekonomik çeşitliliği ve geleceğe ilişkin büyüme beklentileri Baa3 kategorisindeki birçok ülkeden daha iyi. Ancak Türkiye'nin dış kaynaklı kırılganlıkları oldukça yüksek. –bir ekonominin dış borç yükünün, döviz rezervleri içindeki payı açısından değerlendirildiğinde-. Ülkenin bu özellikleri, kredi notu üzerinde baskı yaratmayı sürdürüyor ve gelecekte de sürdürmesi muhtemel. Türkiye'nin temel göstergelerinin güçlü seyri ile kırılganlıkları arasındaki denge, rekabet gücünü artması, yapısal ekonomik reformlar ve artan finansal güç sayesinde daha güçlü bir hale geldi.
Kredi notunun yükseltilmesine/azaltılmasına neler sebep olabilir?
Ödemeler dengesine ilişkin faktörler, Türkiye'nin notunun yükseltilmesini engelleyebilir. Yapısal kırılganlıkların azaltılması ya da kurumsal yaklaşım ile rekabet gücünün daha da iyileştirilmesi halinde kredi notu yükseltilebilir. Kürtlerle yürütülen barış sürecinde ilerleme kaydedilmesi siyasi riski azaltması bakımından olumlu olsa da diğer alanlarda da iyileşme sağlanmadığı sürece kredi notunun yükseltilmesini sağlayamayabilir.
Moody's, kamu finansmanındaki iyileşmelerin tersine dönmesi halinde ise kredi notunu düşürebilir. Yabancı sermaye akışının aniden ve daimi olarak kesilmesi de kredi notu üzerinde aşağı yönlü baskı yaratabilir.