Bulgaristan'da yeni sorun insan kaynağı

Geçen hafta Bulgaristan’ın Avrupa’nın en fakir ülkesi olmasına rağmen son dönemde, 2017 yılında, yüzde 3.9 büyüdüğünü de yazmıştık.

Bulgaristan aslında Avrupa Birliği’nden aldığı yardım fonlarını yerinde kullanan bir ülke. Bulgaristan ihracata dönük hafif imalat sanayi ürünleri yapılmasını artırır ve de işgücünü de büyütürse, ekonomik büyümeyi kalıcı ve yüksek hale getirebilir demiştik, geçen hafta. Ancak dikkat edilmesi gereken bir nokta daha var. The Economist dergisi bu hafta Bulgaristan’ın eski sorunlarını aştığını ama yeni sorunlar yaşadığını vurgulamış. Nedir yeni sorunlar?

Birleşmiş Milletler, Bulgaristan’ın önümüzdeki dönemde nüfus azalma sorunu yaşayacağını, nüfusun şu andaki 7.2 milyon kişiden 20-30 yıl içinde 5.2 milyona azalacağını vurguluyor.

Bu nüfus kaybı ise, Bulgaristan’ı emek azalması açısından, dünyanın en hızlı daralan ülkesi yapıyor.

Nüfus daralması da ülkenin en fakir kısmı olan ve adeta ihmal edilen kuzey batı kısmında gerçekleşmekte. Bu bölge göçle her yıl 2000 kişi azalıyormuş. Bu nedenle şirket yöneticileri çalışacak insan bulamadığından şikayetçi, çalışmak isteyenler de çalışacak iş bulmadıklarını söylemekte.

Komünizm sonrasında 1990’lü yıllarda yüz binlerce genç insan. Batı Avrupa’nın daha zengin ve de dengeli Batı Avrupa ülkelerine göç etmeye başlamışlardı.

Şu anda ise son dönemde Bulgaristan’ın 700 bin kadar vatandaşı, Avrupa Birliği’nin diğer ülkelerine göç etmiş durumda. Üstelik Bulgaristan Avrupa’nın en çabuk yaşlanan beşinci ekonomisi de!

Emeklilerin yüzde 60 kadarı da devletin fakirlik limiti olan ayda 321 lev veya 196 dolar kadar bir parayla geçinmeye çalışıyorlar.

Hükümet ise vatandaşların göç etmemeleri için de çok sayıda önlem almaya çalışıyor. Bulgaristan’ın nüfusu artan tek bölgesi ise başkent Sofya civarı. Demografiden sorumlu Başbakan Yardımcısı ve Bakan Valeri Simeonov çalışan insan sayısını ülke dışından emekçi transferi yaparak artırmaya veya en azından yabancılarla azalmayı engellemeye çalışıyor.

Ama bu da başka sorunlar yaratıyor.

Mesela Estonya Sovyetler’den ayrıldıktan sonra nüfusun yüzde 17 kadarını kaybetmiş. Ama şimdi göç almakta. Belki Bulgaristan’ın Estonya’dan öğrenilecek şeyleri de var!