Bu Ramazan ruhunuzu da arındırın

Dokuz Eylül Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Rıza Savaş ve psikolog Serhat Yabancı ile konuştuk.

1- Nasıl daha hoşgörülü olabiliriz?
 
- Rıza Hoca “Birbirimizi sevmeli, hoşgörülü ve affedici olmalıyız” diyor, örnek olarak da Hz. Muhammet’i gösteriyor. Hoşgörü için Hz. Muhammet’in hayatını okumamızı tavsiye ediyor.
 
- Serhat’a göre temel sorun güven eksikliği. ‘Türkiye’de ve dünyada vatandaşlık’ raporuna göre 41 ülke arasında başkalarına en az güvenenler Türkiye’de yaşıyor. Hal böyle olunca sanal dünyaya sürükleniyoruz. Yemekler komşuyla değil Instagram’da paylaşılıyor, düğünler gösteriş için yapılıyor. Herkes ‘kocişinin bir tanesi... eşinin prensi... sevgilisinin aşkısı...’ Ne kadar like, o kadar mutluluk!
 
2- Toplumda şiddete maruz kalanlara karşı biz ne yapabiliriz?
 
- Sevgiden mahrum, şiddete maruz kalan çocuklara devletin sahip çıkması gerektiğini hatırlayan Rıza Hoca, her tanık olduğumuz şiddet olayında mutlaka tepki vermemiz gerektiğini söylüyor.
 
- “Tepki vermek şiddet uygulayan babanın yaptığı hatayı fark etmesini sağlar! Tepkisiz kalmak eşittir onaylamak. Onaylamaksa şiddetin miktarını ve mağdurlarını artırır. Türk toplumunun narsistik ve kaderci yapısı var” diyor Serhat. Bu yapı birey olma, girişimci olma, tepki koyma gücümüzü bloke ediyormuş. Yani ne yapıyoruz; artık kaderciliği bırakıyor; toplumsal sorunlara karşı da daha net ve dik duruyoruz!
 
3- Nasıl daha iyi insanlar, nasıl daha bilinçli anne ve babalar oluruz?
 
- Son derece kesin bir dille “Dinimizde dayağın yeri yoktur!” diyen Rıza Hoca, Hz. Peygamber’in yanlış yapan çocukları sözlü olarak uyardığını belirtiyor. Kuran’da anlatıldığına göre, Hz. Musa, Firavun’u uyarmaya gönderilirken Allah, Hz. Musa’ya yumuşak sözlerle uyarıda bulunmasını emretmiş.
 
- Serhat Yabancı’dan öğreniyoruz: Şiddete başvuranların hepsinde şiddet öncesi ‘haklı olma’ şeması varmış. Yani bir şekilde şiddete kılıf uydururlarmış. Daha iyi bir ebeveyn olmanın kriteri olarak ‘koşulsuz sevgi’ diyor; başarı, kazanç, statü veya performansa bağlı sevgi ve ilginin çocuğu hasta ettiğini hatırlatıyor: “Kendi yoksunlarınızı proje çocuklar üzerinden gidermekten vazgeçin!”
 
4- Hayatta nelerin üstünü, nelerin altını çizmeli ve bunlara nasıl karar vermeli?
 
- Rıza Hoca dürüstlüğün, iyiliğin, hayır işlemenin, kötülüklerden uzak durmanın altını çiziyor. “Dünya hayatının kısa olduğunu, çabuk gelip geçeceğini unutmayın! Pişman olacağınız işler yapmayın!” diyor.
 
- Serhat dünyevi koşuşturmacaların, bağımlılıkların, şiddetin, egonun, gösterişin, ‘elâlem’ onayının, başkasının hakkına girmenin, haksızlığın, şartlı paylaşım ve sevginin üstünü çiziyor. Paylaşmanın, yardımlaşmanın, kendi değerimizin, yetinmeyi bilmenin, var olanla mutlu olmanın, eleştiriye karşı hoşgörülü olmanın, hatalara ve eksiklere anlayış göstermenin fosforlu kalemle altını çiziyor; önemini hatırlatıyor.