Boris Johnson Birleşik Krallık’ı bölüyor

FINANSGUNDEM.COM – DIŞ HABERLER SERVİSİ

İngiltere Başbakanı Boris Johnson'ın AB'den çekilme anlaşmasını yeniden yazarak İngiltere'nin güvenilir anlaşmacı itibarını yok etmeye hazır olması manşetlerde yerini alıyor. Ancak Financial Times yazarı Philip Stephens’a göre haberler çok daha kötü durumda. İngiltere, İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda'da Brexit sonrası tek pazar yaratacak mevzuat, İngiltere'nin anayasal çözümüne eşit derecede saygısızlık gösteriyor. Johnson, İngiltere'nin tartışmasız üstünlüğünü savunarak İskoçya'yı birliği terk etmeye davet ediyor.

Whitehall ve Westminster'ın yanı sıra Edinburgh'da da gelişen bir düşünce okulu ve Brexit'in İskoç bağımsızlığını kaçınılmaz kıldığını belirtiyor. Tarihin akışını değiştiren hikaye ise İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılmayı oyladığı sırada İskoçya’nın kalmak istemesiyle şekillendi. Birleşik Krallık’ın yıpranan bağları ise tamir edilemeyecek seviyeye geldi.

Stephens’a göre uzun vadeli düşüncede söylenilmesi gereken şeyler var. Anglo – İskoç birliği 1707 yılındaki bir şartlı anlaşmayla sağlandı. Financial Times yazarına göre Boris Johnson’ın bu yıl sarf ettiği iki ülke arasında sınırın olmadığı ifadeleri ise cehaletin yanı sıra kayıtsızlığı da ifade ediyor. Zira İskoçya kendi sınırından, ulusluğundan ya da kendi yasal sisteminden veya eğitim sisteminden vazgeçmedi.

İngiltere’yi çok zor günler bekliyor

Financial Times yazarına göre iki ülke arasındaki anlaşma yurtdışıdaki işbirliğiyle ilgiliydi. İskoçya, gelişmekte olan İngiliz İmparatorluğu’na ve İngiltere'ye yetenekli girişimcilere, mühendislere ve yöneticilere erişim sağladı. İmparatorluğun çoktan sona ermesiyle, Brexit İngiliz kıyılarının ötesinde ortak bir girişim fikrine son verdi. Bunun yerine, İskoçya bir seçenekle karşı karşıya kaldı: İngiltere’yle kalınırsa, Avrupa ile bağların kopması. AB'den ayrılma referandumu yeterince kötüydü. Ancak anlaşmasız Brexit yolunda uluslararası hukuka karşı gelme tehdidi, İskoçya'yı kendi kıtasının sınırında izole etme riskini taşıyor.

Tarihsel deterministler, kovid-19'un ortaya çıkardığı siyasi kültür ve mizaçtaki keskin karşıtlıklara da işaret ediyor. İki ülkenin yayılmayı engellemedeki performansı o kadar da farklı olmasa da mücadele biçimleri taban tabana zıttı. Nicola Sturgeon liderliğindeki İskoç Ulusal Partisi yönetiminin ihtiyatlı ve açık yaklaşımı İngiltere Hükümeti’nce Stephens’ın ifadeleriyle en kibar biçimde çılgınca kabadayılık taslamak şeklinde tarif ediliyor.

Bu noktada Sturgeon’un 2014’teki bağımsızlık referandumunun tekrar yapılmasını diretmesi ve anketlerin neredeyse tamamının İskoçların bağımsızlığı tercih edeceğini göstermesiyle Westminster’daki birlik yandaşı hükümet hiçbir şeyin önceden belirlenmiş olmadığını ilan etmiş olacak. Stephens’ın yazısına göre Brüksel’den geri alınan güç Birleşik Krallık’ın her köşesine dağılacak.

Boris Johnson ise tam tersi bir yolda kendini kamuoyunda birlik yanlısı olarak tanımlıyor. Ancak özel konuşmalarında ise Whitehall yetkililerinin raporlarına göre İskoçya’yı fazlasıyla solcu olmakla İngilizlerin vergileriyle lüks ve refah içerisinde yaşamakla küçümsüyor. Bu önyargı İngiltere’de tek pazar yaratmak için İngiltere Parlamentosu’nun önüne gelen yasaya da yansıyor.

Boris Johnson İngiltere’ye ve siyasi kariyerine zarar veriyor

 Stephens’ın ifadelerine göre, İrlanda sınırını açık tutarak geri çekilme anlaşması hükümleri üzerinde feragat eden tartışmalı maddelerin ötesinde, yeni yasanın temel amacı İngiltere'nin adanın geri kalanı üzerinde hakimiyetini sıkılaştırması.

Gıda ve çevre kararları, iş hukuku ve bugüne kadar Brüksel ile paylaşılan endüstriyel standartlarla ilgili kararlar sadece İngiltere’ye ait olacak. İskoç ve Galler parlamentoları ve Kuzey İrlanda Meclisi’nin elinde bulunan sağlık ve eğitim üzerindeki yetkiler sulandırılacak.

İskoçya'nın bağımsızlığı tekrar gündemde

Boris Johnson’ın muhafazakâr yaklaşımına yönelik eleştirilere en keskin cevabı bağımsızlığı engellemek konusunda ısrar etmek olacaktır. Anketlerin gösterdiği gibi İskoç milliyetçileri gelecek yıl yapılacak Edinburgh seçimlerinde yönetimi eline alsa bile Johnson referandumu engelleyecektir. Fakat bu başarısız olursa ikinci bir plan daha var. İskoç seçmenlere, İngiltere'den gelen mali transferlerle oluşan geçim kaynaklarının bağımsızlıkla karşılayamayacakları anlamına geldiği tekrar söylenecek.

Her iki yaklaşım da milliyetçilere hizmet ediyor: İlk yaklaşım İskoçya Milliyetçi Partisi’nin (SNP) İskoçya’nın İngiltere’nin vasalı haline geldiği suçlamalarını meşrulaştırırken ikincisi küçümsenen ve hor görülen milliyetçilerin gücünü arttırıyor. Tabii ki, bağımsızlık ciddi ekonomik sorunları beraberinde getirecektir. Ancak Stephens’in ifadelerine göre 2016'daki Brexit oylamasından bir ders çıkarsa o da kimliğin ekonomiden üstün olduğuydu.

Mevcut öfkenin sonucu ne olursa olsun, Brexit Kuzey İrlanda ile İngiltere arasındaki bağları da zayıflattı. Ancak birlikteki gerginlikler İngiltere ve İskoçya arasındaki dengeyle başlıyor. Stephens’in ifadelerine göre ayrılık önceden belirlenmiş olmayabilir fakat hiçbir şey Boris Johnson’ın İskoçya’nın elini zorlaması kadar kararlı görünmüyor.

Anlaşmasız Brexit İngiltere’yi negatif faize götürebilir

Barclays’te korona virüs şoku

İngiltere Merkez Bankası karamsar tahminlerle yüzleşti