Bolat'tan müteahhitlere çağrı: Bavulları hazırlayalım, Libya seferine çıkıyoruz

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Türkiye Müteahhitler Birliği'nde (TMB) düzenlenen "Yurt Dışı Müteahhitlik ve Teknik Müşavirlik Hizmetleri 2024 Yılı Değerlendirmesi" toplantısına katıldı.

Burada konuşan Bolat, dünya ekonomisindeki sıkıntılara rağmen Türk müteahhit ve müşavirlerinin 2024'te dünyada "ay yıldızlı bayrağı" gururla dalgalandırmayı başardığını söyledi.

"Bavulları hazırlayalım, Libya seferine çıkacağız"

Ticaret Bakanlığı olarak özellikle Körfez ülkelerinde yaptıkları gezilerde yoğun bir şekilde çalıştıklarını dile getiren Bakan Bolat, “Bavulları hazırlayalım, önümüzdeki ay Libya seferine çıkacağız. Daha sonra mart ayı içinde Ukrayna programımız var. Ukrayna'nın yeniden imarı Görev Gücü Toplantısına gideceğiz hep birlikte. Yine bu yıl içinde Rusya ile Karne Ekonomik Komisyonu toplantımız olacak Moskova'da ve devam edecek” ifadelerini kullandı.

"Türk müteahhitleri bugüne kadar 137 ülkede 12 bin 461 proje üstlendi"

Türk müteahhitlerinin 1972 yılından bugüne kadar 137 ülkede 12 bin 461 proje ve 533 milyar 800 milyon dolarlık inşaat projesini başarıyla tamamladığını aktaran Bolat, "Yurt dışı müteahhitlik sektörümüz 2024 yılını 28 milyar 600 milyon dolar proje büyüklüğüyle kapattı. Dünyadaki, özellikle batılı pazarlardaki ekonomik durgunluğa, ticaretteki korumacılık eğilimlerine rağmen bu proje büyüklüğünün yakalanmasını büyük bir başarı olarak görüyoruz" ifadesini kullandı.

Bolat, kazanılan bu bedelin yüzde 44,7'sinin Orta Doğu ve Körfez ülkelerindeki, yüzde 29,8'inin Afrika'daki, yüzde 13,2'sinin de Bağımsız Devletler Topluluğu (BDT) bölgesindeki projelerden oluştuğunu bildirdi.

Bu bölgelerden sonra Avrupa, Amerika ve Asya'nın geldiğini belirten Bolat, son yıllarda Balkanlar'da ciddi proje artışı görüldüğünü anlattı.

Cezayir'in de Türk müteahhitleri için önemli bir bölge olduğuna dikkati çeken Bolat, ayrıca Azerbaycan ve Özbekistan'da da önemli projelerin yer aldığını, Türk müteahhitlerinin özellikle Kalkınma Yolu Projesi'nde büyük hamleler içinde olduğunu söyledi.

Bolat, yurt dışı müteahhitlik hizmetlerinde ilk 10 büyük pazarda Suudi Arabistan'ın geçen yıl birinci sıraya yükseldiğini aktarırken, "Suudi Arabistan ile hem ticarete hem de müteahhitlikte çok büyük atağa kalktık, birlikte büyük işler başaracağız" değerlendirmesinde bulundu.

Birleşik Arap Emirlikleri, Irak, Uganda, Gabon, Cezayir, Polonya, Romanya ve Kazakistan'ın da bu sıralamada yer alan diğer ülkeler olduğuna işaret eden Bolat, Uganda'da demir yolu, Gabon ve Cezayir'de ise üstyapı ve konut projelerinin Türk müteahhit firmaları tarafından gerçekleştirildiğini anlattı.

Bolat, Dubai'deki metro projesi ihalesini de bir Türk konsorsiyumun kazanmasından mutluluk duyduklarını belirtti.

Bolat, yurt dışı teknik müşavirlik sektöründeki başarıya da dikkati çekerek, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Teknik müşavirlik, katma değeri yüksek bir sektördür. Sektör, 2024 sonuna kadar 138 ülkede, 3 milyar 460 milyon dolar proje değeriyle yaklaşık 3 bin proje ihalesini kazandı. Dünyanın en büyük 225 teknik müşavirlik firması sıralamasında 2024'te 8 firmamız 250'nin içine girmiştir, ülke bazında 7'nci sıradayız. 2024 yılında aldığımız işlerin değeri de 194 milyon 200 bin dolardır. Romanya ve Suudi Arabistan, Türk teknik müşavirlik firmalarının en önemli pazarları konumunda yer aldı. Geçen yıl en fazla proje listelenen ilk 10 ülke arasına Nepal ve Bangladeş girdi, geleneksel pazarlarımız da devam etti. Bangladeş'te hem Türk yatırımları hem Türk inşaat projeleri artıyor."

Türk firmalarının söz konusu projelerde görev alması için yürüttükleri çalışmalara da işaret eden Bolat, "Suudi Arabistan'ın açıkladığı 2030 vizyonu çok büyük projeler ihtiva ediyor. Irak, Kalkınma Yolu Projesi'yle ve büyük bir kalkınma hamlesine girişmesi nedeniyle büyük imkan vaat ediyor. Bunun yanında barışın sağlanması halinde Rusya-Ukrayna pazarlarında da Türk müteahhitlerinin ve müşavirlerinin yapacağı çok işler var. Çünkü orada rüştümüzü ispatlamış durumdayız" dedi.

Bolat, Türk Cumhuriyetleri ve yeni dönemiyle birlikte Suriye'nin de önemli pazarlar olduğunu aktararak, şunları kaydetti:

"Yeni Suriye'nin temelleri atılıyor. Ticarette ilişkilerimiz hız kazandı. Müteahhitlikte de onarım, restorasyonlar ve yeni projelerle Suriye, önümüzdeki 10 yıllık süre zarfında Türk müteahhitlerinin, müşavirlerinin önemli rol oynayacakları bir ülke konumunda. Suriye yeniden imar, yeniden inşa edilirken bizlere ve tabii ki müteahhitlerimize, müşavirlerimize çok önemli görevler düşecek."

"Yavaşlatılan projelerde tasfiye hakkı getirilmeli"

Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı M. Erdal Eren ise 2024 yılında inşaat sektörü olarak yurt içinde ilgili Bakanlıklar ile birlikte deprem bölgesindeki yaraların sarılması ve bölgenin yeniden imarı için çalıştıklarını ifade etti. Eren, "Kamuda Tasarruf ve Tedbir Paketi" çerçevesinde yurt içinde sınırlandırılan faaliyetlerin yurt dışı müteahhitlik hizmetleri ile telafi ettiklerini dile getiren Başkan Eren, “Ancak yavaşlatılan veya tümden durdurulan kamu projelerinin müteahhitlerine tasfiye hakkı verilmesi gerektiğini bir kez daha hatırlatmak istiyorum” diye konuştu.

"Suriye’de üstümüze düşeni yapmaya hazırız"

2024 yılının tüm dünyanın zorluklarla mücadele ettiği bir yıl olarak geride kaldığını kaydeden Eren, şöyle devam etti:

“Küresel ekonominin toparlanma sancısına savaşların neden olduğu yıkım ve dram eşlik etti. Devam eden Rusya-Ukrayna savaşı ile birlikte Gazze’de yaşanan trajedi, sadece ülkeleri değil tüm insanlığı derinden yaraladı. Yılın sonunda komşumuz Suriye’de iç savaşın sona ermesi ve sonrasında yaşananlar hiç şüphesiz bizler için de yeni bir ilgi alanı olmuş durumda. Tüm bu gelişmeleri değerlendirdiğimizde Türk müteahhitleri olarak savaştan değil, barıştan yana bir ulusun temsilcileri olmaktan gurur duyduğumuzu burada bir kez daha belirtmek isterim. Başka ülkelerin yıktığı yakın coğrafyamızdaki ülkeleri yeniden inşa etmek gibi bir görevi sorumluluk olarak kabul ediyoruz. Suriye’de 13 yıldır devam eden ve sadece ülkeyi değil sebep olduğu sonuçlar itibarıyla bölgemizi etkileyen yıkıcı iç savaşın son bulması son derece önemli bir gelişmedir. Şüphesiz, uzun süren savaşın yıktığı Suriye’de, barış ve demokrasinin tesisi ile birlikte hızla yeniden inşa sürecine başlanacaktır. Suriye’nin yeniden imarı ve inşası sürecinde, Devletimizin belirleyeceği yol haritası kapsamında üzerimize düşen görevi yapmaya hazır olduğumuzu belirtmek isterim.”

"Ukrayna’da savaşa rağmen çalışmalar devam ediyor"

2024 yılı yurt dışı müteahhitlik hizmetleri değerlendirildiğinde ilk ve en önemli maddenin en büyük pazar olan Rusya ile ilgili olacağını anlatan TMB Başkanı Eren, “Sürmekte olan Rusya-Ukrayna savaşı sektörümüzü olumsuz yönde etkilemiş durumda. Bu talihsiz savaşın bir an önce bitmesi ve en büyük pazarımız olan Rusya’da yatırımların önünün açılmasını sabırsızlıkla bekliyoruz. Ukrayna’da da savaşın bitirileceği emarelerini memnuniyetle izliyoruz. Hepinizin bildiği gibi, Ukrayna’da devam eden savaş sürecinde de firmalarımız, tüm risklere rağmen çalışmalarına ara vermeden devam etmiş, bölgenin alt ve üstyapı ihtiyaçlarını karşılamak için özveriyle görevlerini sürdürmüştür. Bu süreçte edindiğimiz tecrübe ve bölgedeki güçlü varlığımızla, Ukrayna’nın yeniden imarı sürecinde de yer almaya hazırız. Bizler, müteahhitler olarak sadece yapıları değil; geleceği de inşa ettiğimizin bilincindeyiz. Üstlenmekten gurur duyduğumuz bu sorumluluk, devletimizin ve takım oyuncularımızın desteği ile sektör olarak ilerlediğimiz yolda bizler için itici bir güce dönüşmektedir. Dolayısıyla attığımız her adım, kazandığımız her başarı hepimizindir” ifadelerini kullandı.

"Orta vadede hedef 50 milyar dolar"

Rusya-Ukrayna savaşının neden olduğu kaybı, yeni pazarlara açılarak ve mevcut pazarlardaki faaliyetleri artırarak telafi etmeye çalıştıklarını anlatan Eren, sözlerini şöyle sürdürdü:

“2024 yılında, özellikle Körfez ülkeleri ve Irak’a yoğunlaştık. Bu kapsamda, sektörümüz için büyük iş potansiyeli taşıyan Suudi Arabistan’ı hedef pazarlarımızdan biri olarak belirledik. Önümüzdeki dönemde Irak’ın kalkınmasında ve bölgenin istikrarında büyük rol oynayacak Kalkınma Yolu projesinde ve ülkedeki kalkınma hamlesi çerçevesinde hayata geçirilmesi planlanan tüm alt ve üstyapı projelerinde teknik müşavirlerimiz ve müteahhitlerimizin önemli roller üstleneceğine inandığımı belirtmek isterim. Türk müteahhitlerinin bu yıl da Suudi Arabistan ve Irak başta olmak üzere Özbekistan, Kazakistan gibi Orta Asya ülkelerinde, Romanya, Sırbistan, Makedonya gibi Balkan ülkelerinde, Hollanda, Portekiz gibi Avrupa ülkelerinde, Kuzey Afrika ve Sahra altı ülkelerinde ve potansiyel pazarlar olarak yakından izlediğimiz Uzak Doğu ve Latin Amerika ülkelerindeki faaliyetlerini artırmak amacıyla çalışmalarına devam edeceklerini bu vesileyle dikkatinize sunmak istiyorum. Türk müteahhitleri olarak önümüzdeki dönemde yurt dışında her yıl üstleneceğimiz yeni proje tutarı hedefimizi; kısa vadede 30 milyar dolar, orta vadede ise 50 milyar dolar olarak korumaktayız.”

"İç pazarda müşavirlik firmalarına talep yaratılmalı"

Teknik müşavirlik hizmetleri için öncelikle iç pazarda talep geliştirilmesi gerektiğine vurgu yapan Türk Müşavir, Mühendisler ve Mimarlar Birliği (TürkMMMB) Başkanı İrfan Aker ise “Kamu yatırımlarının planlama ve gerçekleşmesinde, her türlü yatırım projesinin geliştirilmesinde ve yapıların üretilmesinin her aşamada Türk teknik müşavirlik firmalarından yararlanılmalıdır. Bizler firmalarımızdan yurt içindeki hizmetlerde yeteri kadar yararlanamaz isek, yakın gelecekte Türk mühendislik ve teknik müşavirlik firmalarının yurt dışındaki ihalelere girebilmeleri ve yeterlilik alabilmeleri için yeterli iş bitirme, benzer iş ve referanslar olmayacak, böylece yurt içi pazarlarına ilaveten yurt dışı pazarında da Türk firmalarının zaman içinde faaliyetlerindeki azalmalar söz konusu olabilecektir” ifadelerini kullandı.

Müteahhit yeterlilik maddelerine dair düzenlemeler Resmi Gazete'de

Bakan Bolat, ihracatçılar ve müteahhitlerle Irak yolcusu