BİST'e ortak kim olacak?

Bir süredir birden çok kurumla yürüttüğü stratejik ortaklık görüşmeleriyle gündeme gelen Borsa İstanbul (BIST) için, ibre Amerika’yı gösteriyor. Hürriyet'in haberine göre, BIST’in aradığı ‘küresel oyuncu ve teknoloji sağlayıcı’ kriterlerine uyan ABD merkezli Nasdaq OMX’in ortaklığa en yakın aday olduğu belirtiliyor. Nasdaq OMX, Ermenistan Borsası dahil dünyada 24 borsası bulunuyor. Kurum 50 ülkede 70 borsaya teknoloji desteği veriyor.
İstanbul Finans Merkezi projesi kapsamında yeniden yapılandırılan Borsa İstanbul’da (BIST) stratejik ortaklık görüşmelerinde sona yaklaşılırken, ibre Amerika’yı gösteriyor. Bir süredir farklı borsalardan aldıkları teklifleri değerlendirdiklerini açıklayan Borsa İstanbul’un bunların arasından şu anda en çok ABD merkezli Nasdaq OMX Grubu’na yakın durduğu öğrenildi. Borsa İstanbul yönetimine yakın kaynaklardan edinilen bilgiye göre, yabancı ortaklara satılması planlanan şirkete ait yüzde 41’lik hissenin büyük bölümünün Nasdaq OMX’e satılması gündemde. Böylece Borsa İstanbul’un stratejik ortak için ardığı küresel oyuncu ve teknoloji sağlayıcı kriterleri tek bir ortakla sağlanmış olacak.
MÜMKÜN OLAN EN ÇOK HİSSE
Yüzde 41’lik hissenin geri kalan küçük kısmının ise ‘Borsa İstanbul’ yönetiminin daha önce açıkladığı devlet fonu veya servis sağlayıcı özelliği olan farklı kategorideki şirketlere verilmesi planlanıyor. Borsa İstanbul’a stratejik ortaklık için Alman Deutsche Borsa, Londra Borsası ve New York Borsası Grubu’nun Avrupa yapılanması NYSE Euronext’in de adı geçiyor. Geçtiğimiz hafta Financial Times’ta Londra Borsası’nın ortaklık için adı geçse de Nasdaq’ın Borsa İstanbul’a en uygun teklifi veren kuruluş olduğu belirtiliyor. Bünyesinde 24 borsa, 5 saklama kuruluşu ve 3 takas kuruluşu bulunduran Nasdaq OMX dünyanın en büyük borsa şirketlerinden biri. Bu haliyle Nasdaq’ın Borsa İstanbul’un alacağı stratejik ortak için aradığı ‘küresel ölçekli ve teknoloji sağlayıcı’ kriterlerine en yakın adaylardan biri olduğu görülüyor.
KÜRESEL VE TEKNOLOJİ SAĞLAYICI
Borsa çevrelerinde Nasdaq’ın mümkün olan en yüksek hisseyi almak istediği ancak Borsa İstanbul’un kendisine ait yüzde 41 hissenin tamamını satmak istemediği konuşuluyor. Daha önce yapılan açıklamalara bakıldığında Nasdaq’ın alabileceği hisse miktarı en fazla yüzde 35 civarında olabilir. Çünkü Borsa İstanbul’un stratejik ortak dışında yüzde 5’ten fazla olmamak kaydıyla, bir devlet fonu, bir de servis sağlayıcı niteliği olan birer ortak daha alması söz konusu. Hali hazırda dünyanın birçok borsasına teknolojik destek veren Nasdaq OMX, Borsa İstanbul’un aradığı teknoloji sağlayıcı kriterini de karşılaması açısından güçlü bir aday olarak karşımıza çıkıyor.
Yüzde 5’ten fazla hisse satılabilir mi?
BU yılın başında yürürlüğe giren Sermaye Piyasası Kanunu çervevesinde y İstanbul Altın Borsası (İAB) ve Vadeli Opsiyon Borsası (VOB) Borsa İstanbul altında birleşti. Hazine’nin yüzde 49 hissesine sahip olduğu kurumda, VOB’un yüzde 5, İMKB üyelerinin yüzde 4, aracı kuruluşların yüzde 1 ve Altın Borsası üyelerinin binde 3 hissesi bulunuyor. Borsa İstanbul’un kendine ait hissesi ise yüzde 41. Satışa konu olan hisseler de Borsa’nın elinde bulundurduğu yüzde 41’lik hisse. Borsa İstanbul Esas Sözleşmesi’nde yer alan, “Hazine, şirketin kendisi ve Kanunu’nun 138’inci maddesinin 6’ıncı bendi çerçevesinde stratejik ortaklık sözleşmesi yapılan pay sahipleri dışındakilerin hiçbirinin payı doğrudan veya dolaylı olarak yüzde 5’i geçemez” ifadesi nedeniyle, sadece stratejik ortak yüzde 5’ten fazla hisse alabilecek.
Geliri düşük ama potansiyeli büyük
HİSSE satışı söz konusu olan Borsa İstanbul’un değeri konusunda ise, henuz netleşmiş bir rakam söz konusu değil. Ancak Borsa İstanbul yönetiminin, kuruluşun ve Türkiye’nin potansiyelini anlatan bir çalışma yaptırdığı biliniyor. Bu çalışmada, Borsa İstanbul’un bugünkü rakamların yanında orta ve uzun vade projeksiyonlara yer vererek, şirketin gerçek değerinin bu şekilde ele alınması gerektiği belirtiliyor. Borsa İstanbul’un henüz 2012 faaliyet raporu yayınlanmadığı için 2011 verilerine bakılarak yapılan değerlendirmede, kurumun Nasdaq, NYSE, Deutsche Borsa gibi dünya devleriyle kıyaslandığında oldukça düşük bir geliri söz konusu. Ancak Türkiye Sermaye Sermaye Piyasası Aracı kuruluşlar Birliği’nin (TSPAKB) yayınladığı araştırmaya göre Borsa İstanbul’un kârlılığı çok yüksek.
Nasdaq’tan ‘no comment’
NASDAQ OMX Grubu CEO’su Robert Greifeld’e Borsa İstanbul’a yaptıkları ortaklık teklifinin deyatlarını, Türkiye ekonomisi ve sermaye piyasalarıyla ilgili görüşlerini sorduk. Nasdaq OMX Kurumsal İletişim Direktörü Ryan Wells, Nasdaq’ın sorularımıza bu seferlik, ‘no comment-yorum yok’ cevabının ötesinde bir cevap veremeyeceğini belirtti.
50 ülkede 70 borsaya teknolojik destek
Kökleri 1790’da ABD’de kurulan ilk borsaya kadar giden Nasdaq OMX Grubu, 1808 yılında Danimarka’da da borsa kurdu.
- Borsacılık alanında pek çok ilki gerçekleştiren Nasdaq OMX, 1971 yılında ilk elektronik işlemi gerçekleştiren borsa.
- Silikon Vadisi projelerini desteklemesiyle öne çıktı.
- Halen 50 ülkede 70 borsaya teknolojik destek veriyor.
Dünya çapında 24 borsası var
DÜNYADA 10 işlemden 1’ini gerçekleştiren Nasdaq OMX grubu dünya çapındaki 24 borsasıyla 6 kıtaya yalıyıyor. Nasdaq OMX Grubu ABD’de 6 borsaya sahip. Avrupa’da ise aralarında Danimarka, Finlandiya, İzlanda, Letonya, İsveç, Estonya, Litvanya, Nord Pool Emtia Piyasası ve Kuzey Avrupa Türev Piyasaları’nın da bulunduğu 18 borsası var. Ermenistan’ın borsası da gruba ait.