Geçen yıl, cari açığın kısıtlanması amaçlanarak kredi vadeleri ve kredi kartıyla taksitli satışlarda düzenlemeye gidilmişti. Düzenlemenin mimarı Ali Babacan'ın ekonomi yönetiminin başından ayrımasının ardından geriye dönüş yaşanacak mı? Cari açık endişesi bir kenara bırakılarak kredi vadeleri uzatılacak mı? Erdal Sağlam, Hürriyet'teki köşesinde hükümetin kredi vadelerini uzatma hazırlığı içinde olduğunu ve böle bir kararın cari açıkla mücadeleyi olumsuz etkileyeceğini yazdı.
İşte Sağlam'ın o yazısı:
Hükümet seçim öncesinde iç talebi canlandırmak, daha rahat bir ortamda seçime giderek daha fazla oy almak istiyor. Bunun ilk adımı olarak bireysel kredilerdeki vade sınırını 36 aydan 48 aya çıkarma kararı aldı. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) tarafından bu kararın kısa sürede alınacağı ve bir an önce uygulamaya sokulmasının planlandığını öğrendik. Bununla beraber tüketici kredilerinin bankalara maliyetinin de azaltılması planlanıyor. BDDK bireysel kredilerin risk ağırlığının azaltılması üzerinde çalışıyor. Bu yolla bankaların bireysel kredi vermeleri cazip hale getirilip piyasada rahatlık sağlanması ve bunun seçimde AKP oylarını olumlu etkilenmesinin amaçlandığı kesin.
TEDBİRLER KALKIYOR
Böylece Ali Babacan'ın çabasıyla 2014 yılı başında uygulamaya sokulan iç talep ve cari açığı kısıtlamaya dönük tedbirlerde geri dönüş yaşanacak. Kritik küresel süreçte Türkiye ekonomisini olumsuz etkileyen cari açık, alınan bu önlemlerle sınırlandırılmış ve sağladığı fayda herkes tarafından görülmüştü. Şimdi ise kritik küresel süreç devam etmesine rağmen bu önlemlerde geri dönüş planlanıyor. Yanısıra son dönemde cari açığın yeniden artma eğiliminde olduğu da açık. Seçim ekonomisi ille de para dağıtarak olmuyor, ileride yaşanacak riskler görülmesine rağmen bankaların para dağıtmasının önünü açmak da popülizm.
İLK İŞARETİ VERİLMİŞTİ
Bunun ilk işaretlerini yaklaşık 10 gün önce, yeni göreve gelen BDDK Başkanı Mehmet Ali Akben vermişti. Akben konuyu finansal istikrar komitesinde ele aldıklarını ve "Kredi kartında taksit sayısı 9, acaba biraz bunu esnetebiliriz miyiz veya tüketici kredilerinde 36 taksit gibi... Fakat orada da onları artırdığınızda bu defa cari açığa olumsuz etki yapıyor. Bilhassa ithal cep telefonu gibi ya da pahalı ürünler konusunda bunu esnettiğinizde cari açığa olumsuz etki yapıyor. Yani orta bir yerde buluşturmak lazım. Yönetebilir bir seviyeye getirmek lazım" demişti.
KREDİ KARTINDA KAYGI DUYULUYOR
KREDİ kartında yapılacak yumuşamanın yaratacağı sonuçtan ise kaygı duyuluyor. Bu nedenle kredi kartındaki 9 ay vade sınırının uzatılması hala tartışılıyor. Özellikle cep telefonu gibi, ithalatı çok artıran bir uygulamaya izin vermemek için kredi kartında bir esnemenin büyük ihtimalle yapılmayacağı belirtiliyor. Bankacıların kredi kartı ve tüketici kredilerinde vade uzatımına sıcak baktığı açık. Bazı bankacılar, Merkez Bankası'nın zorunlu karşılıklara uzun zamandır istedikleri
faiz uygulamaya başlamasının olumlu olduğunu, bireysel kredi şartlarının iyileştirilmesine de bankacılar olarak sıcak baktıklarını söyledi. Belli ki hükümet, özellikle kur artışıyla karları azalan ve sermaye yeterlilik oranları düşmeye başlayan bankacılık kesimini de bu yolla rahatlatmaya
çalışıyor.
TAŞIT KREDİSİ DE 60 AYA ÇIKABİLİR
BDDK kredi kartı ve bireysel kredilerde değişik yapan bir düzenlemeyi 2013 Ekim'inde duyurmuş, 1 Şubat 2014'de uygulamaya sokmuştu. Böylece kredi kartıyla yapılan harcamalarda genel taksit sayısı en çok 9 ay ile sınırlandırılmış, beyaz eşya ve mobilyada 12, elektrik ve elektronik eşya, bilgisayar, telekomünikasyon ve kuyumculukta 6 ayla sınırlandırılmış, akaryakıt ve gıdada taksit kaldırılmıştı. Konut kredileri hariç tüketici kredilerinin vadesinin 36 ayı, taşıt kredilerinde 48 ayı geçemeyeceği şartı getirilmişti. Bu arada baskı üzerine hükümet kuyumculukla ilgili vadeyi uzatmıştı. Şimdi seçim öncesi içtalebi artırmak için, tüketici kredilerindeki genel vade 36 aydan 48 aya çıkarılma kararı alınırken, otomobil için 48 aydan 60 aya çıkarılması ve kredi kartı vadelerinde sınırlama ise tartışılmaya devam ediyor. Bakarsınız birileri talimat verir tüm risklere rağmen bunlar da yapılır, kimbilir..