Bireysel kart borcunun kredilere oranı 18 yılın zirvesinde

Geçen yıl ocakta yüzde 8,8 olan bireysel kredi kartı borç stokunun toplam TL krediler içindeki payı, büyük bir artış göstererek yüzde 15 seviyesine yükseldi. Son 18 yılın en yüksek seviyesine yükselen bireysel kredi kartı borcunun payı en son 2006 Ocak’ta yüzde 15 seviyesini görmüştü. Ekonomim'den Şebnem Turhan'ın konuyla ilgili haberine göre söz konusu bireysel kartı borcunun yarısından fazlası faize duyarlı taksitsiz borçtan oluşuyor.

Düşük faiz politikasının uygulandığı 2023 seçimleri öncesi kredi kartlarında hızlı bir artış yaşanırken seçim sonrası uygulanan faiz artırımları artışı istnilen seviyeye çekemedi. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bir yılda kredi kartı borç stokunun toplam TL kredi borç stoku içindeki payı 6.12 puan yükseldi. Bireysel kredi kartı borcunun payı yüzde 15 seviyelerini en son 2006 Ocak ayında görmüştü. 2003 yılı başlarında ise bireysel kredi kartı borcunun toplam TL krediler içindeki payı yüzde 22’ye kadar çıkmıştı. 2006 Ocak sonrasında 18 yılın ardından bireysel kredi kartı borcu yeniden yüzde 15’lere ulaşmış oldu.

Kredi kartında yüzde 3,66 olan akdi Faiz oranı yıllık bileşik faiz oranı yüzde 54 olurken, gecikme faizi yıllık yüzde 59, nakit çekim faizi ise yıllık yüzde 68 seviyesinde bulunuyor. İhtiyaç kredi faizlerinin ortalamada yüzde 65’e geldiği ve bankaların daha yüksek uygulamasıyla yüzde 70’i aşması göz önüne alındığında kredi kartı faiz oranları görece düşük kalmaya devam ediyor.Uzmanlar yüksek kart limitleri ve yüksek faiz oranları gecikme durumunda sıkıntı yaratabileceğine işaret etti.

Aralık ayına kadar tüm PPK'larda politika faizi artışları sürdü ama kasımdan itibaren Merkez Bankası referans faiz oranını sabitledi ve kredi kartı işlemlerinde akdi faiz oranı yüzde 3,66, gecikme faizi yüzde 3,96, nakit çekim faizi yüzde 4,42 olarak kaldı. Bu yılın ilk ayında da aynı oranlar geçerli durumda.

4 haftada artış yüzde 8,7 hesaplandı
BDDK verilerine göre 4 haftalık olarak karşılaştırıldığında bireysel kredi kartı harcamalarında artış sürüyor. Özellikle taksitli kredi kartı borcu 5 Ocak itibariyle yarım trilyonu tarihte ilk kez aştı ve 510.5 milyar liraya çıktı, taksitsiz bireysel kredi kartı borcu ise 662.8 milyar liraya yükseldi. Bireysel kredi kartı borcu 4 haftada yüzde 8,7 arttı. Toplam bireysel kredi kartı borcu 1 trilyon seviyesini kasım başında geride bıraktı. Aralık son haftasında kadar 4 haftalık artışlar en fazla yüzde 7,6 seviyesinde iken yeni yılın ilk haftası çok daha hızlı başlamış oldu.

Tam 36.3 milyon kişi bireysel kredi kartlı borçlusu iken kişi başı kredi riski ise 30 bin 109 lira seviyesinde. 2022 Kasım'da kişi başı bireysel kredi kartı riski 11 bin 985 TL seviyesindeydi böylece son 1 yılda kişi başı kredi riski tam yüzde 151,22 artış gösterdi. Bireysel kredi kartı borcu olan kişi sayısı ise 2022 Kasım'da 33.5 milyon iken 2023 Kasım'da 2.8 milyon kişi artışla 36.3'e çıktı. Borç stoku ise yüzde 172 artış gösterdi. Bireysel kredilerin yüzde 42’sini kredi kartları, yüzde 31’ini ihtiyaç kredileri, yüzde 17’sini konut kredileri, yüzde 4’ünü taşıt kredileri ve yüzde 6’sını kredili mevduat hesabı oluşturdu.