BDDK'nın yapısı değişiyor

BDDK'da başkan yardımcısı, daire başkanlıkları ve müdürlük sayıları artırılacak. Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının faaliyetleri BDDK tarafından geçici olarak durdurulabilecek.
Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşlarına ilişkin usul ve esasları belirleyen kanun tasarısı TBMM Başkanlığı'na sunuldu.
Tasarıya göre, sistem, sistem işleticisi tarafından işletilecek. Sistemin işleyişine ve sisteme katılıma ilişkin kural ve sözleşmeler Merkez Bankası'nca çıkarılan yönetmeliğe uygun olarak sistem işleticisi tarafından belirlenecek.
Merkez Bankası, sistemlerin sorunsuz ve kesintisiz işlemesini sağlamak üzere gerekli düzenlemeleri yapacak. Sistem işleticisi, düzenleme kapsamında Merkez Bankası'ndan izin alarak sistem işletebilecek.
Ödeme kuruluşu, ödeme hizmeti sunarken sadece ödeme işlemi için kullanılıyor olması şartıyla ödeme hesabı tutabilecek. Ödeme ve elektronik para kuruluşlarının ödeme hizmeti ile ilgili olarak aldığı fonlar; mevduat, katılım fonu veya elektronik para olarak değerlendirilmeyecek. Ödeme kuruluşu kredi verme faaliyetinde bulunamayacak.
"ELEKTRONİK PARA" İHRAÇ EDEN KURULUŞLAR
Bankalar ve elektronik para çıkarma izni verilen elektronik para kuruluşları dışındaki kişilerin, elektronik para ihracı faaliyetinde bulunmaları yasaklanacak. Elektronik para ihraç etmek isteyen elektronik para kuruluşu, Kuruldan izin almak kaydıyla faaliyette bulunabilecek.
Tasarıya göre elektronik para kuruluşunda aranacak şartlar şöyle:
"Anonim şirket şeklinde kurulması, sermayesinde yüzde 10 ve üzerinde paya sahip olanların ve kontrolü elinde bulunduranların kurucuları için aranan niteliklere haiz olması, pay senetlerinin nakit karşılığı çıkarılması ve tamamının nama yazılı olması, nakden ve her türlü muvazaadan ari ödenmiş sermayesinin en az 5 milyon Türk Lirası olması, işlemleri gerçekleştirebilecek yönetim, yeterli personel ve teknik donanıma sahip olması, şikayet ve itirazlarla ilgili birimleri oluşturması, yürütecekleri faaliyetlerin sürekliliğine ve elektronik para kullanıcılarına ilişkin fon ve bilgilerin güvenliğine ve gizliliğine dair gerekli tedbirleri alması, Kurumun denetimini engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısı ve organizasyon şemasına sahip olması."
Elektronik para kuruluşları faaliyetlerini bankalar aracılığıyla yürütecek.
Elektronik parayı ihraç eden kuruluşun sadece kendi mağaza ağında, sadece belirli bir mal veya hizmet grubunun satın alınmasında veya yapılan bir anlaşma sonucunda sadece belirli bir hizmet ağında kullanılabilen ön ödemeli araçlar bu düzenleme kapsamı dışında olacak.
Elektronik para ihraç eden kuruluş, aldığı fon kadar elektronik para ihraç edecek.
Ödeme Ve Elektronik Para Kuruluşları Bağımsız Denetime Tabi Olacak.
BDDK, bağımsız denetimler de dahil olmak üzere yapılan denetimler sonucunda tespit edilen hususlarda gerekli tedbirlerin alınmasını istemeye, tedbirlerin alınması için 6 ayı geçmemek üzere makul süre tanımaya, bu süre içerisinde gerekli tedbirler alınıncaya kadar ödeme kuruluşunun ve elektronik para kuruluşunun faaliyet iznini geçici olarak durdurmaya ve ilgili tedbirlerin belirlenen süre içerisinde alınmaması halinde faaliyet iznini iptal etmeye yetkili olacak.
Ödeme kuruluşu tarafından alınan fonlarla elektronik para kuruluşunun elektronik para ihracı karşılığında topladığı fonlar, BDDK'nın çıkaracağı yönetmelikle belirlenecek usul ve esaslar çerçevesinde korunacak. BDDK, ödeme ve elektronik para kuruluşlarına, belirleyeceği usul ve esaslara uygun olarak Merkez Bankası nezdinde teminat bulundurma yükümlülüğü getirebilecek.
Ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından kabul edilen fonlar ve bu fonların tutulduğu hesaplar, kuruluşun iradi ya da zorunlu tasfiyeye tabi tutulması, faaliyet izninin iptal edilmesi gibi hallerin gerçekleşmesi durumunda başka kanunlarda belirtilen önceliklere bakılmaksızın fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesi ve düzenlemeden kaynaklanan yükümlülüklerin yerine getirilmesini teminen kullanılacak. Ödeme ve elektronik para kuruluşları, fon sahiplerinin haklarının tazmin edilmesinden sorumlu olacak.
Zimmenete Para Geçirmenin Cezaları
Görevi nedeniyle zilyetliği kendisine devredilmiş olan ya da koruma ve gözetime yükümlü olduğu para ya da para yerine geçen evrak veya senetleri kendisinin ya da başkasına zimmetine geçiren sistem işleticisi, ödeme kuruluşu ve elektronik para kuruluşu yetkili ve görevlileri, 6 yıldan 12 yıla kadar hapis ve 5 bin liraya kadar adli para cezası ile cezalandırılacak.
BDDK'nın Yapısı Değişiyor
Tasarıda, Merkez Bankası'nın görevleri arasında bulunan, ''kurulmuş ve kurulacak sistemlerin denetimini sağlayacak düzenlemeleri yapmak'' hükmü, ''kurulmuş ve kurulacak sistemlerin gözetimini sağlamak'' olarak değiştiriliyor.

Tasarıyla BDDK'da başkan yardımcısı sayısı üçten beşe çıkarılacak. Kurulda daire başkanlıklarının sayısı 20'ye kadar yükseltilebilecek.
Kuruldaki Destek Hizmetleri Daire Başkanlığında 8 müdürlük oluşturulabilecek. Mevcut kanuna göre en fazla 4 müdürlük oluşturulabiliyor. Kurul, üyelerin talebi halinde kurum merkezi dışında yurt içi temsilciliklerini ilgili üyenin daimi çalışma yeri olarak belirleyebilecek.
Kurumun taraf olduğu dava ve icra takibi hizmetlerini yürütmek için sayısı onu geçmemek üzere sözleşmeli avukat çalıştırılabilecek. Özel uzmanlık gerektiren ve geçici nitelikteki işler için, Kamu İhale Kanunu hükümlerine tabi olmaksızın hizmet satın alınabilecek.
Kurumun giderlerinin karşılanmasında, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşlarınca katılma payı adı altında yapılacak ödemeler de kullanılacak.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla faaliyette bulunan sistem işleticileri, sistemlerini, Merkez Bankası'nca ilgili yönetmeliğin yayımı tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde kanuna uyumlu hale getirecek.