BDDK kararı bir nevi sermaye kontrolü mü?

Merkez Bankası’nın faizlere dokunmaması, KKM’nin kuru baskı altında tutamaması üzerine devreye Bankacılık Denetleme ve Düzenleme Kurumu (BDDK) girdi. Şirketlerin TL satarak yurtdışında swap yapmasını kısıtlayan BDDK dün de TL krediler için döviz varlığı sınırı getirdi.

BDDK’nın kararına göre şirketler TL kredi kullanmak istiyorlarsa BDDK’nın getirdiği sınır kadar döviz varlığı olmak zorunda. Sınır ise şirketlerin döviz varlıklarının 15 milyon TL’yi aşmaması. Eğer 15 milyon TL’yi aşıyor veya şirketin cirosu ile aktif büyüklüğünün yüzde 10’undan fazla dövizi varsa bu şirketler TL kredi kullanamayacak. 15 milyon TL’yi aşmayan şirketler ise sınırı aşmama sözü vererek TL kredi kullanabilecek.

Bu kararın ardından dolar/TL Türkiye piyasaları kapanmışken bankalararası piyasada düşük hacimli işlemlerde 17.36 lira seviyelerinden hızla 16.40 lira seviyelerine kadar geriledi. Saat 20:15 itibariyle dolar/TL 16.71 liradan işlem görüyordu. Yüzde 3’e yakın kayıplar yaşandı.

Peki BDDK’nin kararı nasıl yorumlanmalı? Dünya’dan Şebnem Turhan’ın haberine göre, bankacılık kaynakları kararın hem şirketlere neredeyse döviz alımını pratikte yasakladığı için bir sermaye kontrolü olarak yorumlanabileceğini hem de şirketlere döviz varlıklarını satma zorunluluğu getirdiğini vurguladı. Kaynaklardan edinilen bilgiye göre Türkiye’de gerek işletme sermayesi gerek ihracat için TL kredi almadan çalışan şirket çok çok az.

FAİZ ARTIRMADAN TL KORUNMAK İSTENİLİYOR

Bu sınır şirketlerin rotatif kredi kullanımını da etkileyecek. Bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın faiz artırmadan TL’deki değer kaybının önüne geçilebilmesi için bu tür makroihtiyati uygulamalar getirildiğini belirterek ayrıca kamunun son dönemde tüzel kişilerin döviz alımlarının sürmesinin de bu adımı atılmasının nedenlerinden olduğunu kaydetti. Kaynaklar şirketlerin döviz varlıklarına rağmen yüksek enflasyon ortamında düşük TL kredi faizleriyle kredi alıp ithalat için döviz ihtiyaçlarını karşıladıklarını belirterek BDDK’nın döviz alımı için TL kredi kullanılmamasını istediğini dile getirdi.

PATRON HESAPLARI VE VİOP

Şirketlerin bu sınır sonrası spot piyasada döviz satmak zorunda kalacaklarını söyleyen kaynaklar şirketlerin ise döviz varlıklarını şirket sahibinin hesaplarına aktarabileceklerini veya VİOP’ta işlem yapabileceklerini dile getirdi. VİOP’ta da fiziki bir alım satım olmadığı ve arada farkın Merkez Bankası tarafından kapatıldığı için dolar/TL’nin artışında etki etmeyeceği için bu yönde kararlar alındığını söyleyen bankacılık kaynakları Merkez Bankası’nın da bundan sonra VİOP’ta daha etkin yer alacağını vurguladı.

KISA VADEDE RAHATLATIR

Bankacılık kaynakları doğru faiz politikası uygulanmadan bu tür makroihtiyati tedbirlerde TL’nin değerinin korunmaya çalışılmasının kısa vadeli bir rahatlatma sağlayacağını kaydederek uzun vadede bu adımların daha büyük sıkıntılar yaratacağını vurguladı.

Bu arada, BDDK verilerine göre, 17 Haziran itibarıyla, şirketler toplam mevduatlarının yaklaşık %60’ını yabancı parada tutuyor. Bu oran, 2015’li yıllarda %30 dolaylarındaydı.

BDDK kararının ardından dolar sert düştü

BDDK'dan ticari kredi kullanımına yeni düzenleme

BDDK'dan konut kredilerine ilişkin yeni karar

BDDK'dan bireysel kredilere fren!