Başçı'dan Erdoğan'a 4 grafikli yanıt

Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı, “Vatanı satmak yüksek faizle olur” diyen Cumhurbaşkanı Erdoğan’a hem faiz düşürmenin hem de yatırımı, istihdamı artırmanın formülünü verdi. Aysel Alp'in Hürriyet'teki haberine göre Başçı, Merkez Bankasını Avrupa ve Amerika ile karşılaştırıp faiz, enflasyon, yatırım konusunda eleştiren Cumhurbaşkanı’na 4 grafikle yanıt verdi.

İki saat süren toplantıda Başçı, 130 sayfalık bir sunum yaptı. Sunumda enflasyon, Hazine faizindeki gelişmeler grafikle anlatıldı. Ardından risk primi yüksek olan Arjantin, Rusya, Yunanistan’daki enflasyon ve faiz oranları gösterildi. 
 
Hemen ardından da cari açık veren gelişmekte olan ülkelerdeki piyasa faizi ile Merkez bankalarının politika faizi ve bunun belirleyicileri ortaya kondu. 
 
Brezilya, Türkiye, Endonezya, Hindistan ve Güney Afrika’nın yer aldığı bu grupta Türkiye’nin Brezilya’nın ardından piyasa faizi en yüksek ikinci ülke olduğu gösterildi. 
 
Piyasa faizinin 12.75; politika faizinin 12.25 olduğu Brezilya’da bunun yüksek enflasyon (yüzde 7.7) ve yüksek bütçe açığından kaynaklandığı belirtildi. Cari açığının GSYİH’ye oranının ise yüzde 3.9 olduğu anımsatıldı. 
 
YÜKSEK FAİZ YÜKSEK ENFLASYONUN SONUCU
 
İkinci sıradaki Türkiye’de ise yüzde 8.2’lik piyasa faizine karşın politika faizinin yüzde 7.5 olduğu gösterilirken;  bunun belirleyicisinin yüzde 7.5’lik yüksek enflasyon olduğuna dikkat çekildi. Böylece Başçı, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın ‘yüksek enflasyon yüksek faizin sonucudur’ tezine karşın sunumunun 19.sayfasında yer alan bu grafikle ‘yüksek faiz, yüksek enflasyonun sonucu’ demiş oldu. 
 

 
AMERİKA VE AVRUPA’DA FAİZ NEDEN DÜŞÜK?
 
Başçı, konuşmalarında Faiz düşürmek için küresel ortamın çok uygun olduğunu vurgulayan ve buna örnek olarak da Amerika ve Avrupa’yı gösteren Cumhurbaşkanı Erdoğan’a yine bir grafikle yanıt verdi. Gelişmekte olan ülkelerde enflasyon ve faiz oranları ilişkisinin yeraldığı grafikte, Amerika’da negatif enflasyon nedeniyle piyasa faizinin 2.1; politika faizinin de 0.25 olduğu gösterildi. Avro Bölgesinde de yine negatif enflasyon olması nedeniyle hem politika hem de piyasa faizinin 0 noktasında yer aldığı belirtildi. 
 

 
FORMÜLÜ VERDİ: GÜVEN ARTIRICI ADIMLAR
 
Başkan Başçı, bu vurguların ardından son dönemde tüm konuşmalarında merkez bankası’nın faiz indirmesi gerektiğini söyleyen Erdoğan’a, formülü ‘Piyasa Faizlerini Düşürmenin Yolu’ başlığı altında verdi: 
 
1- İstikrar ve güven artırıcı adımlar.
2- Mali disiplin (kamu borç yükünün hafifletilmesi)
3- Fiyat istikrarına odaklı bir para politikası duruşu. 
4- Bu yolla enflasyon beklentileri ve enflasyon risk primi düşeceğinden piyasa faizleri kademeli olarak düşebilir. 


 
Başkan Başçı, yine yüksek faiz nedeniyle yatırımın durduğu eleştirileri yönelten Cumhurbaşkanına, yatırım kararında tek etkenin faiz olmadığını, faiz dışında da ‘belirleyiciler’ olduğunu anlattı. 
 
Bunları ise sunumunun 29 ve 30.sayfalarında gösterdi. Başçı faiz düşüşü formülünde olduğu gibi ‘güven ve istikrarı’ ilk sıraya koydu. Belirsizliklerin yatırım kararlarını olumsuz etkilediğini vurguladı. Yatırımların faiz dışındaki belirleyicileri olarak ise “Yapısal reformlar tasarrufları, geleceğe ilişkin güveni ve istikrarı daha da artıracaktır. Bu yolla yatırım eğiliminde ilave bir artış sağlanabilecektir” dedi.