Bankaları korku sardı

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) Başkanı Tevfik Bilgin, bazı bankaların konut kredisi için belirlenen kurallara uymadığını, bunları tespit ettiklerinde konut kredisi lisansının iptal edilmesi dahil çeşitli yaptırımların uygulanabileceğini söyledi.
Reuters’a konuşan Bilgin, bazı bankaların pazar  payını artırmak için şubelerine yüksek hedefler koyduğunu, şubelere yönlendirilen dosyalar için emlak ofislerine promosyonlar verdiğini ve farklı yöntemlerle konut kredisinin tamamının finanse ettiğini açıkladı. Bilgin, bankacılık sektörü için büyük potansiyeli olan konut kredilerinin sağlıklı büyümesini sağlamanın BDDK’nın görevi olduğunu, yaklaşık dört aydır banka bazında takip edilen konut kredileriyle ilgili birkaç bankada usule uygun olmayan işlemler tespit ettiklerini kaydetti.
Bilgin, şube açılışından, genel müdür yardımcısı atamasına, rasyo hesaplamalarına kadar bütün bankalarla yakın ilişki içinde  olduklarını belirterek, “Özellikle hassas olunan bir konuda, uygulamayı bin bir suretle dolanan bir banka tespit edildiğinde, açık söyleyeyim, belli bir süre konut kredisi verme lisansının iptaline kadar gidebilir” diye konuştu.
İhtiyaç kredisiyle bitirdiler
Bilgin, “Konut kredileri özelinde yılbaşında aldığımız bankalarca kredilerin en fazla yüzde  75’inin finanse edilmesi ve değerlemenin BDDK ve SPK lisanslı gayrimenkul değerleme şirketlerinde yapılma zorunluluğu malum. Bazı bankaların yüzde 75-25 sınırını yüzde 75 konut kredisi vererek, kalan yüzde 25 için ise ya konut kredisi sahibinin eşine konut kredisi vererek ya da ihtiyaç kredisi vererek tamamladıklarını, neticede konut kredisi alan kişinin yüzde 100 finanse edildiğini  tespit ettik. İhtiyaç kredilerinde yıl başından 15 Nisan’a kadar yaşanan yüzde 13.5’lik artışın bir nedeni de söz konusu bu muvazaalı işlemlerdir” dedi.
Bilgin, “Bazı bankalarca, emlak ofislerinin şubelere getirdiği, aracılık ettiği dosya adedine bağlı olarak emlakçıları yurtiçi-yurtdışı  seyahatlere götürdüğü, ticari araçlar hediye edildiği ve başka promosyonlar sağladığını belirledik” dedi.
Bilgin, bazı gayrimenkul değerleme şirketlerinin yüksek değerlemeyle ekspertiz yaptıklarını, bazı bankaların, bazı emlak ofislerinin ve bazı ekspertiz şirketlerinin de özellikle gelir seviyesi düşük bölgelerde, finansal bilgisi yetersiz ve genelde 100.000-200.000 liralık konut kredilerinde bu uygunsuzlukları yaptıklarını tespit ettiklerini de aktardı.
Kurum olarak, bankaların mali yapısı kadar tasarruf sahiplerinin hak ve menfaatlerine önem verdiklerini hatırlatan Bilgin, “Konut kredisi kullananların, diğer bankalara nazaran yüksek komisyon, dosya  masrafı ve benzeri hususlara dikkat etmelerinin, kıt kanaat alacakları konutlara verdikleri faiz harici masrafların aslında faiz oranlarını oldukça yüksek seviyelere getirdiğini unutmamalarını diliyorum” dedi.
Yılbaşından beri yüzde 9 büyüdü
Toplam 188 milyar liraya ulaşan bireysel krediler içinde 22 Nisan itibariyle 66.5 milyar lira ile birinci sırada yer alan konut kredileri, 1 Ocak - 15 Nisan döneminde yüzde 9 büyüdü. Aynı dönemde ihtiyaç kredilerindeki artış da yüzde 13.5 oranında artarak 52 milyar lirayla bireysel krediler içinde üçüncü sırada yer aldı. Toplam bireysel krediler ise yüzde 8.7 oranında artış gösterdi.
Konut kredilerinde, 1 Ocak -15 Nisan döneminde kamu bankalarında yüzde 12, özel bankalarda yüzde 9, yabancı bankalarda yüzde 7.1 ve katılım bankalarında yüzde 11.3 oranında artış yaşandı.
Değerleme şirketlerine uyarı yaptı
Kamu-özel, küçük-büyük banka ayrımı olmaksızın konut kredisi veren tüm bankalarda benzeri uygulamaların varlığının birebir ve yerinde tespiti için denetimlerin devam ettiğini, usulsüzlüğün bazı bankalarda mevcut olduğunu söyleyen Bilgin, “BDDK olarak bugüne kadar duruşumuzu bilen bankalarımızın, düzenlemelere aykırılıkların tespiti halinde alacağımız banka bazındaki tedbirleri ve kararları bugünden kabul ettiklerini varsayıyoruz” dedi.
Gayrimenkul değerleme şirketlerinin de BDDK ile yeni tanışmış olsalar da, lisans iptaline kadar alınabilecek kararları normal karşılayacaklarını düşündüğünü söyleyen Bilgin, “Doğrudan lisans iptali olur, ekspertizde usulsüzlük istemiyoruz” dedi.
Bilgin, bu sayede işini doğru yapan, düzgün çalışan, sadece konut kredisi değil, diğer konularda da düzenlemelere uyan bankalarla  diğerlerinin ayrılabileceğini kaydetti ve “İşini doğru yapan banaklarla bir anlamda ‘uyanıklık’ yapan bankaları da ayırmış oluruz” değerlendirmesini yaptı.