Bankalara aslında büyük ceza verilmiş!

Ankara bir Bakan’ın araya girerek bankalara Rekabet Kurumu tarafından kesilecek cezada büyük indirim yaptırdığı kulisi ile çalkalanıyor.  Vatan'dan Gülümhan Gülten'in haberine göre, Rekabet Kurumu bankalara 1.1 milyar liralık toplam ceza keserken, aslında Rekabet Kurumu’ndan çıkacak cezanın 3.8 milyar lira olduğu konuşuluyor. Ancak bir telefonla cezanın tam 2.7 milyar TL düştüğü ifade ediliyor.
Önce ödeme, sonra dava
Piyasaların uzun zamandır merakla beklediği bankalar hakkında yürütülen ‘Rekabet’ soruşturması geçen hafta sonuçlanmıştı. Cezaya yönelik beklentiler 1 milyar TL ile 4 milyar TL aralığında değişiyordu. Fakat gelen ceza 1.1 milyar TL ile tahminlerin en alt sınırına yakın gerçekleşmişti.
Rekabet Kurumu’nun kestiği cezayı haksız bulan bankalar Kabahatler Kanunu’na göre yüzde 25 oranındaki indirimden faydalanmak için 30 gün içerisinde cezaları ödeme yoluna gidiyor. Bankaların ödemeyi yaptıktan sonra cezalara yargı yoluyla itiraz etmeleri bekleniyor. Tüm bankaların yüzde 25’lik indirimden faydalanmaları halinde kesilen 1 milyar 116 milyon TL’lik toplam ceza 280 milyon TL’lik düşüşle 837.7 milyon TL’ye inecek.
Bu arada Rekabet Kurumu Başkanı Nurettin Kaldırımcı, bankalara yönelik yürütülen soruşturmanın gerekçeli kararının 2-3 ayı bulabileceğini söyledi.
Bankalara cezadan sonra ‘rekabet’ koruması geliyor
Rekabet Kurumu’nun geçtiğimiz hafta bankalara kestiği toplam 1.1 milyar liralık cezanın ardından ekonomi yönetimi bankalara ‘rekabet koruması’ getirmeye hazırlanıyor. Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın düğmeye bastığı ve çalışmanın genel çerçevesinin hazırlandığı öğrenildi.
Buna göre yasal olarak getirilecek muafiyet bankalara değil, ‘işlemlere’ olacak. Bu kapsamda ‘finansal aracılık işlemleri’ vb. bir tanım üzerinde çalışılıyor. Söz konusu muafiyetin sağlanması amacıyla 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun‘un 4. ve 5. maddelerinde yapılacak değişikliğin, bir Torba Yasa’ya eklenmesi planlandı.
Öte yandan aynı kanunun 5. Maddesi’nde yapılacak bir eklemeyle bankalara getirilecek muafiyetin kurumun çıkaracağı bir tebliğle düzenlenmesi seçeneği de, hukuken istenilen sonucu verip veremeyeceği değerlendiriliyor. Rekabet Kurulu’nun 12 bankayla ilgili rekabet ihlali kararından kısa süre önce Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, “Ciroyu yüzde 10 ile çarptığınızda çok büyük rakamlar çıkıyor. Belirsizlik oluşturuyor. Eğer mevzuatı eksikse gerekli düzeltmeler yapılacak” demişti.
Torba’ya eklenecek
Rekabet Kurulu’nun kararında bankaların mevduat, kredi ve kredi kartı hizmetleri alanında 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun’un 4. Maddesi’nin ihlal edildiği gerekçesiyle 1.1 milyar liralık ceza vermişti. Kanunun sözkonusu 4. maddesinde yapılacak bir değişikliğin Meclis’te görüşülecek bir torba yasaya eklenerek bir an önce yasalaşması üzerinde duruluyor. Halen Meclis’te bulunan ve önümüzdeki günlerde Meclis’e sevkedileceği bilinen torba yasa tasarıları bulunuyor.
Rakamlar BDDK’dan cezalar Rekabet’ten
Rekabet Kurulu’nun verdiği ve 5 milyar lira beklenirken, 1.1 milyar lira olarak kararlaştırılan cezaların ardından BDDK çıktı. Rekabet Kanunu’na göre cironun yüzde 10’u olarak tarif edilen ceza konusunda bankacılık sisteminin ciro hesabıyla ilgili tartışma yaşanmıştı. Bu kapsamda BDDK ile Rekabet Kurulu yetkililerinin ortaklaşa bir çalışma yürüttüğü, her bir banka bazında rekabet ihlali olduğu iddia edilen işlemlerle ilgili kazançların BDDK tarafından hesaplanarak Rekabet Kurulu’na verildiği belirtiliyor. Buna göre örneğin X bankasının kredi kartıyla ilgili işlemlerden kaynaklı rekabet ihlali kararına ilişkin BDDK, o bankanın ilgili dönemde o işlemlerle ilgili ‘turn over’ rakamlarını hesapladı.
Tek tek bankaların iddialara konu olan işlemlerden kaynaklanan kazanç oranı tespit edildi. Böylece Rekabet Kurulu’nun bankalara kestiği cezaların tutarları da bu sayede düşük kaldı.