Bankalar refinansman yapmakta isteksiz

Fehim Genç / Milliyet Konut kredisi faizleri beş yıllık vadede aylık yüzde 1’in altına indi. Binlerce konut kredisi kullanıcısı, daha önce yüksek faizle aldığı kredisini, bugünkü düşük faizle yenileme telaşına düştü. Ancak bankalar, yüksek faizle verdikleri kredileri, şimdiki düşük faiz oranlarıyla yenilemekte isteksiz. Hatta şubelerine, ‘Kesinlikle refinansman yapmayacaksınız’ diye talimat gönderen bankalar olduğu iddia ediliyor. Mortgage mevzuatındaki boşluk, bankaların bu uygulamasına olanak tanıyor. Tüketici haklarına aykırı Bankalar kendi müşterilerinin kredi borçlarını yeniden yapılandırmazken, başka bankalardan gelen kredi borçlularına kapılarını açıyor. Böylece kendi müşterisini elinde tutmaya devam eden bankalar, diğer bankaların müşterisini de çekerek mortgage portföyünü büyütüyor. Bankaların kendi müşterisine refinansman yapmayıp, başka bankadan gelenlere bu olanağı tanıması, tüketici haklarına ve rekabet koşullarına aykırı bulunuyor. Bankaların savunması Bankalar ise sabit faizli mortgage kredilerindeki bu uygulamanın normal olduğunu belirterek, “Sabit faizli kredilerde faizler yükseldiği zaman yüksek faizi müşterilerimize yansıtmıyoruz. Faizler düşerken de bu düşüşü yansıtıp yansıtmamakta serbestiz” diyorlar. ‘Yeni kredi’ sayıp masraf alınıyor Refinansman yaptığını iddia eden bankalar ise aslında eski krediyi kapatıp, yeni konut kredisi açıyor. Bu durumda refinansman yaptığını ileri süren banka, müşterisinden yine dosya masrafı, ekspertiz ve hukuk ücreti talep ediyor. Bankaların refinansman adıyla talep ettiği bu masraflar, faiz düşüşünden sağlanacak indirimin büyük bölümünü götürüyor. Ayrıca, kredi geri ödemesinin ilk yıllarında ödenen taksitlerin büyük bölümünün faize gitmesi de kredi kullanıcısının zararına oluyor. Yönetmelikteki boşluk Bankalar refinansman yaparken aldıkları masraflara gerekçe olarak, 29 Eylül 2007’de Resmi Gazete’de yayımlanan tebliği gösteriyor. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan yönetmeliğin ilk taslağında, “Bankalar refinansman için ücret talep edemez” ibaresi yer alıyordu. Kredi kullananları korumak amacıyla özellikle konulan bu ifade, yönetmeliğin yayımlanma aşamasında çıkarıldı. “Refinansman ücreti talep edilmez” ifadesi çıkarılarak yayımlanan yönetmelikte, “Refinansman ücreti talep edilir” şeklinde bir ifade de yer almıyor. Bu yasal boşluğa rağmen bankalar refinansman sırasında, yeni kredi kullandırıyormuş gibi masraf ve komisyon almaya devam ediyor. Neyin ekspertizi? Bankalar, refinansman yaparken ekspertizi yapılmış konuta yeniden ekspertiz raporu da istiyor. Ellerindeki ekspertiz raporuna göre taksitleri tahsil etmeye devam eden bankaların, refinansman yapıldığında yeniden rapor istemelerinin, mevzuata göre bir gerekçesi bulunmuyor. Konut kredisi faizi bir yılda 2.40’dan 0.99’a geriledi Nazım Kaya Tüketiciler Birliği Başkanı: Yeni dosya masrafı almak hukuk dışı Tüketiciler Birliği Genel Başkanı Nazım Kaya, yeni konut faiz oranları ile eski borçlarını yapılandırmak için bankalara gidenlerin sürprizle karşılaştıklarını, kendilerinden 1000 lira dosya parası istendiğini söyledi. Bankaların ellerinde o kişinin kredi sözleşmesi, dosyası ve ekspertiz raporları dahil her şeyin bulunduğunu belirten Kaya, bu durumda bankanın yapması gereken tek şeyin ödeme planında değişikliğe gitmesi olduğunu bildirdi. Kaya, buna karşın, tekrar dosya masrafı almanın ‘bir yaprak kağıdı 1000 liraya satmak’ anlamına geldiğini ifade ederek, şunları söyledi: “Bunu doğru bulmuyoruz ve hukuk dışı uygulama olarak değerlendiriyoruz. Bankalar kendilerine başvurarak kriz döneminde daha az taksit ödemek isteyenlerin zaaflarını kötü yönde kullanıyor.” Kredisini yeniden yapılandıranların dikkatli olması gerektiğini belirten Kaya şöyle dedi: “Kredi borçlandırılmalarında önce faiz sonra ana para tahsil edilir. Tüketici kredinin yarısını ödemişse yapılandırma yapmasını tavsiye etmiyoruz.” AA Refinansman yapmak için bankalara giden bazı tüketiciler eli boş döndü ‘Aylık 1.90 faize refinansman yapmadılar’ Mehmet Doğan: 2007 yılında 120 ay vadeli yüzde 1.90 faiz oranından 30 bin liralık konut kredisi kullandım. Faizlerin düşmesiyle birlikte kredimi yenilemek istedim. Yaptığım hesaplamalara göre kredimi yenilersem 8 ila 10 bin liralık bir kara geçiyorum. Fakat bankaya gittiğimde kendi müşterilerine kredi yenilemesi yapmadıklarını ancak başka bir bankaya giderek kredimi yenileyebileceğimi söylediler. ‘Boşuna uğraşmayın cevabını aldım’ İkbale Güler: TOKİ’nin bir projesinden ev almak için aylık yüzde 1.27 faizle, 80 bin liralık kredi kullandım. Faizler düştüğü için kredi aldığım bankadan refinansman yapmasını istedim. Ancak, “Sizin için farkeden bir şey olmaz. Erken ödeme ve yeni masraflardan sonra ödeyeceğiniz parayla, ödemeye devam ettiğiniz taksitler başabaş gelir. Boşuna uğraşmayın” dediler.