Bankalar kredili mevduat hesabına yöneldi

BDDK ve Merkez Bankası ART arda attığı adımlarla borçlanmak isteyen tüketicileri başta kredi kartı gibi yüksek faizli ürünler yerine düşük faizli ihtiyaç kredilerine yönlendirmeye çalışıyor. Son olarak Merkez Bankası geçen hafta yüzde 1.00-1.20 aralığında düşük faizli kredilerin tercih edilmesi için kredi kartı faizlerinde yüzde 2’nin altına inilemeyeceğine karar kıldı. Kurum böylece ihtiyaç kredisi ile kart faizi arasındaki farkı açarak kartla borçlanmayı engellenmek istedi.
Milliyet'in haberine göre, BDDK tarafından dosya masrafı gibi birçok işlem ücretinin de kesildiği böylesine bir ortamda düşen gelirlerini yükseltmek için çaba harcayan bazı bankalar ise daha yüksek faizli ‘kredili mevduat’ hesaplarını öne çıkarma yarışını başlattı.
Şimdilerde yeniden gözde ürün haline gelen kredili mevduat hesaplarında faizler bundan bir yıl öncesinde yüzde 5’lere kadar çıkmış, BDDK’nın devreye girmesiyle buradaki üst sınır yüzde 2.20’ye çekilmişti. Son düzenlemeler sonrası bu ürün bir anda yüksek faizle birlikte bankaların gözdesi olmayı başardı.

Ciddi şikâyet almıştı

Kredili mevduat hesapları daha önceleri bankalar tarafından müşteri onayı alınmadan açılan hesaplar olduğu için büyük sorun ve şikayetlere neden oluyordu. BDDK, bu sıkıntıları dikkate alarak kötüye kullanımları önlemek için bir yıl önce bir adım attı. Çıkarılan yönetmelikle müşterinin imzalı onayı olmadan kredili mevduat (ek hesap) hesabı açılamayacağını hükme bağladı.
Merkez Bankası da aylık faizi yüzde 5’i bulan kredili mevduat hesaplarındaki (müşteri onaylı) ‘azami faiz oranını kredi kartı için belirlenen faiz oranını geçemez’ hükmünü getirmişti.

Hedef ihtiyaç kredisi müşterisi

Düzenlemeye göre aylık azami Faiz Türk Lirası için yüzde 2.22, dolar için yüzde 1.70, euro için yüzde 1.64 olarak uygulanıyor.
Bankalar kredili mevduat hesabını en çok tüketici kredisi alan müşterilerinin mevduat hesabında para yoksa kesinti yapmak için kullanıyorlardı. Kredinin taksidinin bir gün geciktirilmesi halinde bu hesaptan tüketiciye 30 gün vadeli kredi açılıyordu. Bunun da aylık faiz oranı yüksek uygulanıyordu.

5 bin TL kredi çeken, 650 TL fazla ödüyor

Yüzde 1.10 ile tüketici kredisi pazarlamak yerine yüzde 2.20 ile kredili mevduat hesabı üzerinden kredi pazarlamak için yarışa giren bankalar bu alanda kampanyalar düzenleyip, müşterilerine hesapları üzerinden 10 bin liraya kadar taksitli kredi sağlıyor.
Bankaların “Paran Hazır, Hazır Para, Benim Param” gibi isimlerle sundukları bu krediler, bankada mevcut hesabı olan müşteriye en hızlı yoldan, belgesiz, masrafsız kredi açılmasına aracılık ediyor.
Örnek vermek gerekirse, bir tüketici 5 bin lira ihtiyaç kredisi kullandığında yüzde 1.10 faiz ile
1 yıl sonra yaklaşık 5 bin 900 lira ödüyor.
Ancak kredili mevduat hesabı üzerinden 5 bin lirayı çekmesi halinde bir yıl sonra yüzde 2.20’lik faiz eklenerek ödenecek toplam para 6 bin 550 lira ödüyor. Yani tüketici kredisine göre aylık yüzde 1 daha fazla faiz ödemenin yıllık maliyeti 650 lira daha fazla ödemeye denk geliyor.

Mevduat hesabına bağlı kredi

Kredili mevduat hesabı açılırken nüfus cüzdanı fotokopisi ve gelir belgesi yeterli oluyor. Tüketicinin bankada maaş hesabı varsa, gelir belgesine gerek yok. Bu işlemden sonra banka mudiye belli bir oranında limit tanıyarak kredili mevduat hesabından kredi kullanma hakkı veriyor.
Kredili mevduat hesaplarında geçmişte bazı bankalar farklı yollara başvurarak getirilen faiz sınırlamasından sonra kredili mevduat hesabından para kullanan müşterilerinden ‘Bankacılık Hizmet Geliri’ (BHG) adı altında para kesmişlerdi. Birçok banka müşterisi BHG kesintisini Bankacılık sigorta Muameleleri Vergisi’ne (BSMV) benzer bir vergiyle karıştırdığından bu yükü taşımıştı.