Bankacılıkta yeni dönem başladı

Gediz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Ahmet Türkmen, bankacılıkta yeni bir döneme geçildiğine belirtti. Yrd. Doç. Dr. Türkmen, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (BDDK) 3 Ekim 2014'te Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmeliğiyle finansal tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde, faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon, masraf türlerine ilişkin düzenleme yaptığını açıkladı.

Yrd. Doç. Dr. Türkmen, tüketiciyi koruyan birçok madde bulunduğunu belirterek, “Bankalar, yıllık ücreti olmayan kredi kartı da vermek ve ücretli kartı, limiti aynen geçerli olmak üzere ücretsiz kartla değiştirmek zorunda. 180 gün kullanılmayan kartlar ve hesaplar için bundan böyle ücret alınamayacak. Kredi kartları, borç olsa bile tüketicinin talebi halinde iptal edilecek. Bankalar, ödenmeyen kart üyelik ve hesap ücreti için artık icra takibi yapamayacak.” dedi. Yrd. Doç. Dr. Ahmet Türkmen, tüketicinin aleyhine olarak değerlendirebilecek bazı düzenlemelerin de yer aldığını dile getirdi:

“28 Mayıs’ta yürürlüğe giren 6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’la bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde, tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türlerine ilişkin düzenleme yapma yetkisi BDDK’ya verilmişti. BDDK da buna dayanarak Finansal Tüketicilerden Alınacak Ücretlere İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hazırladı. Böylece finansal işlemler bakımından tüketiciyi koruyucu birçok yeni düzenleme getirildi. Tüketiciyle yapılacak işlemlerde alınacak ücretler 20 kalemde toplandı, bunlara yenilerinin eklenmesi BDDK iznine tâbi tutuldu. Bankalar artık istedikleri gibi masraf tahsil edemeyecek. Bunların yanısıra tüketici aleyhine de başta dosya masrafı ve hesap işletim ücreti olmak üzere bazı ücret kalemleri yasal dayanağa kavuşturuldu.”

NELER DEĞİŞTİ?

* Bankalar, yıllık üyelik ücreti ve benzeri ad altında ücret tahsil etmedikleri bir kredi kartı türü sunmak zorunda. Yıllık üyelik ücreti alınan kredi kartları, tüketicinin talebi üzerine ve limiti aynı kalmak kaydıyla ücret alınmayanla değiştirilecek.

* Kesintisiz olarak en az 180 gün süreyle hareket görmeyen kredi kartları ile banka hesapları hareketsiz kart kabul edilecek ve bu kartlara ve hesaplara hareketsiz kaldığı müddetçe yıllık üyelik ücreti ve hesap işletim ücreti yansıtılamayacak.

* Kuruluşlar, tahsil edemedikleri kredi kartı üyelik ücretleri ve hesap işletim ücretleri için icra takibi yapamayacakları gibi bunlar, tahakkuk tarihinden itibaren en fazla son 12 aylık dönem için sonradan tahsil edilmek üzere bekletilebilecek. 12 ayda tahsil edilemeyen bu ücretler iptal edilecek. Kuruluşlar, bu ücretleri tahsil etmek için tüketiciyi kredilendiremeyecek.

* Tüketici, kredi kartını iptal ettirmek istediğinde kartın borcu olduğu gerekçesiyle reddedilmeyecek. Yıllık üyelik ücreti olan kredi kartlarına bu ücret, ancak kartın ilk kullanımından itibaren yürütülebilecek.

* Hesap özeti gönderimi, sanal kart oluşturma ve kullanımı ile bir takvim yılı içerisinde kayıp, çalıntı ve benzeri sebepler dolayısıyla yapılan, 2 adete kadar kart yenileme karşılığında ücret alınamayacak.

* EFT masrafı olarak, Merkez Bankası’na ödenen dışında herhangi bir ücret alınamayacak.

* Taşınır ve taşınmaz rehinlerinde, üçüncü kişilere yapılan ödemeler dışında tüketiciden herhangi bir ücret talep edilemeyecek.

* Sabit faizli konut kredilerinde tüketicinin isteğiyle değişikliğe gidilmesi halinde yalnızca kanunda öngörülen erken ödeme tazminatı alınabilecek, bunun dışında herhangi bir masraf talep edilemeyecek.

* Kredili mevduat hesaplarından kullandırılan krediler ve kredi kartlarından yapılan taksitli nakit avans işlemleri için ücret tahsil edilemeyecek.

* Kiralık kasa ziyaretlerinden ücret alınamayacak.

* Tüketici ve konut kredilerinde alınan ve "dosya masrafı" adıyla bilinen ücret, kredi tahsis ücreti adıyla yasal dayanağa kavuştu. Buna göre kredi temin eden kuruluşlar, kredi tahsis ücreti (dosya masrafı) alabilecek ancak alınacak kredi anaparasının binde 5’ini geçemeyecek. Örneğin 100 bin TL’lik konut kredisi için en fazla 500 TL, 10 bin TL’lik tüketici kredisi için en fazla 50 TL kredi tahsis ücreti alınabilecek.

* Tüketicilerin en çok yakındığı ücret kalemlerinden hesap işletim ücreti de kanuni dayanağa kavuştu ancak sınırlama getirildi. Bu ücret, finansal tüketicinin hesap sayısına bağlı olmaksızın müşteri bazında alınabilecek. Böylece birden fazla hesabı olan müşteriden, tek bir hesap işletim ücreti tahsil edilebilecek.