Bank Mellat şubeleri için baskı

Geçen yıl BM’deki İran’a yönelik yaptırımlarla ilgili oylamada Türkiye’nin “hayır” oyu vermesinden beri Ankara ile ciddi görüş ayrılıkları yaşayan Washington, İran’la ticari ve bankacılık ilişkilerini minimuma indirmesi yönündeki güçlü beklentiyi üst düzey bir ismi Türkiye’ye göndererek iletti.
ABD Hazine Bakanlığı’nın Terörizm ve Finansal İstihbarattan Sorumlu Müsteşar Vekili David S. Cohen’in Ankara ve İstanbul’u kapsayan iki günlük Türkiye temaslarının ana gündem maddesi İran’ın Türkiye’deki ticari bağlantıları oldu. Hem hükümetten hem de bankacılık sektöründen isimlerle görüşen Cohen, daha önce kapalı kapılar ardında yaptıkları uyarıları bu kez daha üst perdeden ve kamuoyuna açık bir şekilde dile getirdi. Türkiye’den ayrılmadan ABD’nin İstanbul Başkonsolosluğu’nda konuşan Cohen, İran’ın en büyük ikinci devlet bankası olan Bank Mellat’ın Türkiye’deki şubelerinin izole edilmesi gerektiğini vurguladı. Tahran’ın mali ilişkiler yoluyla nükleer silahları ve terörü finanse ettiğini savunan Cohen’in “İran bu konuda sabıkalı. Daha geçen ay İran’dan Suriye’ye giden bir kargo uçağı dolusu nükleer silah Türkiye’de ele geçirildi” sözleri dikkat çekti. Cohen şöyle konuştu:

Uyanık olun

İran konusunda iki önemli adım var. İlki hiçbir Türk bankasının ABD tarafından terörü ve nükleer silahları desteklediği tescillenen İran bankalarından hiçbiri ile önemli işlem içinde olmaması. Bu bağların tamamen kesilmesi İran’ın nükleer ve terör için kaynak yaratamaması açısından çok önemli. Görüşmelerde bu bankalarla hiçbir iş yapılmamasının önemini vurguladım. Bu nokta Türkiye’de şubeleri bulunan Bank Mellad’ı da kapsıyor. Bu bankanın nükleer silahlanmaya desteği sadece ABD tarafından değil AB, Japonya ve Güney Kore gibi ülkelerce de tescillendi. Türkiye’deki şubeleri de dahil olmak üzere tamamen izole edilmesi gerekiyor. İkinci nokta ise şu: İran ile herhangi bir mali ilişki bu ülkenin bu ilişkileri şeffaf olmayan faaliyetleri için suiistimal etmesi tehlikesini de birlikte getiriyor. Türk hükümetini bu konuda çok uyanık olmaları konusunda uyardım.

Tahran’ın sabıkası

Türk finans sektörü İran’ın faaliyetleri nedeniyle oluşan ortamdan kendisini korumaya çalışıyor. İran’ın mali faaliyetlerinin gerçek doğasını maskelemek için sahte tavırlar takınma konusunda sabıkası var. Bu sadece Türk finans sektörünün itibarını değil nükleer silahlanma konusunda bölgeyi de riske atıyor. Hükümetiniz İran’ın neden olduğu nükleer riskin farkında. Ben de hükümeti İran’ın yaptırımları ihlal eden tavırlarına karşı her adımı atmaları konusunda teşvik ettim. Pazartesi günü Başkan Obama ile Başbakan Erdoğan’ın telefon konuşmasında söylendiği gibi Türkiye ABD’nin stratejik ortağıdır. Benim ziyaretim de devam eden bu diyaloğun parçası.

Suriye için yaptırım gündeme gelebilir

DAVİD S. Cohen “Suriye için yaptırım gündeme gelebilir, ortak tavır bekleriz” dedi. Cohen şöyle devam etti: “Görüşmelerimde Suriye konusunu genel hatları ile ele aldık. ABD, Suriye konusunda mali yaptırımları da içeren farklı opsiyonlar üzerinde çalışıyor. Elbette mali yaptırım söz konusu olacaksa bunlar en geniş uluslararası katılım ile uygulanırsa daha etkin olacaktır. ABD bu yönde karar alırsa müttefiklerinin de benzer adımlar atmasını bekleyecektir. Libya’da ise Kaddafi’nin mal varlıklarının dondurulması konusundaki BM kararını konuştuk. Türk hükümeti bu kararı tam olarak destekliyor.”

1982’den beri Türkiye’de

5 Şubat 1981’deki Bakanlar Kurulu kararıyla Türkiye’de açılmasına izin verilen Bank Mellat, ilk şubesini İstanbul’da açarak 16 Nisan 1982’de faaliyete başladı. Ankara Şubesi 1985’te, İzmir Şubesi ise 1992’de açıldı. Bankanın Türkiye’deki organizasyonunun başındaki isim Yunus Hürmüzi Şeyh Tabagh. Bankanın internet sayfasında Genel Müdür Vekili olarak Keramtullah Ahmedzade’nin ismi görünüyor. Diğer yönetim kurulu üyeleri ise Ahmet Arıöz ve Hocdallah Şeyhaleslami olarak sıralanıyor. Bank Mellat, Türkiye’yi bağlayan Birleşmiş Milletler yaptırımlarında adı geçen bankalardan biri değil; ancak Amerika ve Avrupa’nın kara listesinde.