Bakana bir yetki daha

HSYK teklifinin Adalet Bakanı’nın Kurul Başkanı sıfatıyla “HSYK üyelerine tek başına suç ve disiplin soruşturması açma ve ceza vermesini” düzenleyen en çok tartışıma yaratan yetkisi başta Bakan'ın yetkileri önergelerle yeniden düzenlendi. Komisyon'da CHP ve MHP'nin anayasaya aykırılık önergeleri de AK Parti oylarıyla reddedildi.

BAKANA BİR YETKİ DAHA
TBMM Adalet Komisyonu’nda bu akşam kabul edilen 27 ve 28 madde değişikliklerine göre, HSYK üyesine Bakan soruşturmayı başlatacak HSYK Genel Kurulu cezaya karar verecek. Değişiklikle bakana bir yetki daha tanındı. Hakim ve savcılara “inceleme ve soruşturmaya yer yok” kararlarına da artık Bakan “olur” verecek. İşlem yapılmaması konusunda da son sözü bakan söyleyecek. Bakan’ın bu işlemlerine yargı yolu açıldı.

DAİRE BAŞKANI SEÇİM SİSTEMİ DE DEĞİŞTİ
Komisyonda kabul edilen 29. maddeye göre ise 7'şer üyeli üç HSYK dairesinden 1 ve 2. daire 5'er üye olarak kalırken, 3. Daire 11 üyeli oldu ve 5'er kişilik iki heyet halinde çalışacak. Kurul Başkanı Bakan üyelerin hangi dairede asıl ve tamamlayıcı üye olarak görev yapacağını belirleyecek.  Bakan'ın daire başkanı olarak iki kişi teklif etmesi ve bu iki kişiden birinin HSYK Genel Kurulu'nda başkan seçilmesi düzenlemesi de değiştirildi. Her daire kendi üyeleri içinden belirlenecek iki aday arasından HSYK Genel Kurul'unda seçilecek.  CHP'li Turgut Dibek maddeyi eleştirirken, "11 kişi kabak gibi cemaatçi. Bu 11 kişinin yerinde olmayı kimse istemez. Daire zaten beş kişi üç kişinin bel" dedi.

MÜSTEŞAR DAİRE BAŞKANI SEÇİLEMEYECEK
Adalet Bakanlığı Müsteşarının daire başkanı seçilebileceğine ilişkin değişiklikten de önergeyle vazgeçildi. Müsteşar mevcut yapıdaki gibi başkan seçilemeyecek. HSYK üyesi olarak yer almaya devam edecek. 
Komisyon 30. maddeyi görüşmeyi sürdürüyor

BAKAN NASIL SAVUNDU
CHP’li Ali Rıza Köktürk’ün, 27. madde değişikliği ile bakanın yetkilerinin arttırıldığı eleştirisinde bulunarak, önergeyle ilgili açıklama istemesi üzerine Bakan Bozdağ şunları söyledi:

BAKAN SADECE İNCELEME VE SORUŞTURMAYI BAŞLATACAK
“Bu teklifle Anayasanın 159. maddesinde sayılan, ancak Kurul’dan alınıp bakana verilen bir yetki yoktur. Önerge, kamuoyundan gelen eleştiriler dikkate alınarak yapıldı. Kurul başkanına, HSYK üyelerine inceleme ve soruşturma başlatıp ceza verme yetkisi çok büyük eleştiri aldı. Önerge ile Kurul Başkanı sadece inceleme ve soruşturmayı başlatan noktaya geliyor. Kurul başkanı soruşturmayı başlatıp yine Kurul’a havale edecek. Kurul üyelerinin herhangi bir suçla suçlandığı zaman, bunlara ilişkin idari ve adli birtakım işlemlerin yapılması tamamen kendi kararına bağlı. Yani kendi kendini denetleyen ve kendi hakkında karar veren bir kurul. Siz, ‘HSYK üyesine Kurul Başkanı soruşturma başlatmasın’ derseniz ona da varız. En azından bir mekanizma kurulacak. Soruşturma ortada kalmayacak.  Kurul başkanı üç kişilik bir komisyon oluşturacak. Daha sonra hiçbir değerlendirme yapmadan HSYK Genel Kurulu'na sunacak.

YARGI YOLUNU AÇIYORUZ
İlgili dairenin soruşturmaya yer yok kararı Bakan’ın önüne gelecek ve olur verecek. Bu kararlar yargı denetimine açılacak. Kurul başkanı olur verince soruşturma kapanmış olacak. Kurul kararları yargı denetimine açılacak. Denetimi güçlendiren bir değişiklik önergesi olarak görüyorum ben bu önergeyi.”

BAKANA YÖNETMELİK YETKİSİ
Kurul Anayasa ve yasalara aykırı yönetmelik veya genelge çıkardığı takdirde, bu kesin ve yargı yolu kapalı olduğu için, yasama organında olmayan bir düzenleme yetkisi kurulda olacaktı. Şimdi bu değişiklikle, başkana ilgili dairelerin de görüşünü alarak, sadece kurulun görev alanı ile sınırlı olmak kaydıyla, yönetmelik ve genelge çıkarma yetkisi veriliyor. Şimdi bu yargı yoluna da açılacaktır. Yargı eğer Anayasa ve yasalara aykırılık varsa verecektir”

HSYK ÜYESİ HAKİM SAVCI GİBİ SORUŞTURULACAK
Kabul edilen 27. madde değişiklik önergesine göre teklifteki Bakan’ın “HSYK üyelerine tek başına suç ve disiplin soruşturması açma ve ceza vermesi” düzenlemesi “Kurul üyeleri hakkındaki suç soruşturması ile disiplin soruşturma ve kovuşturma işlemlerine ilişkin bu kanunla verilen görevleri yerine getirmek” şeklinde değiştirildi. Seçimle gelen HSYK üyeleri diğer hakim ve savcılarla aynı şekilde HSYK Kanunu’ndaki hükümlere göre soruşturulup cezalandırılacak. Hatta görevden alınabilecekler. HSYK Başkanı, ilgili dairenin teklifi üzerine hakim ve savcılar hakkında denetim, araştırma, inceleme ve soruşturma yapılması işlemlerinde “olur” vermenin yanısıra; araştırma, inceleme ve soruşturma yapılmasına yer olmadığına ilişkin işlemlere de olur verecek. Önergenin gerekçesinde, “Bu değişikliklerle anayasa ve yasaların yanında yasama organı ve halkın denetimi altında görev yapan ve anayasa uyarınca kurulu yönetmek ve temsil etmek görevine haiz olan kurul başkanının görev ve yetkileri yeniden düzenlenmektedir. Kurul başkanının işlemleri yargı denetimi altındadır” denildi.