Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı ve Genel Müdürü İbrahim Turhan, sermaye piyasasına nasıl yatırım yapılacağının yanlış öğrenildiğini ve birçok insanın 'borsada oynamak' tabirini kullandığını belirterek, "Burada bilinçli yatırım yapmak çok önemli. Al-sat yaparak, kulaktan dolma bilgilerle, 'oynama' mantığıyla sermaye piyasalarına yatırım yapılmaz" dedi.
İbrahim Turhan, Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Finansal Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin (BFRC) açılışında düzenlenen "Finans Merkezi: İstanbul" başlıklı panelde, Meksika'nın, Brezilya'nın ve hatta Güney Afrika ülkelerinin gelişmiş ülkelerle aralarındaki iktisadi farkı kapatırken Türkiye'nin çok uzun bir süre olduğu yerde patinaj yaptığını ve çok önemli bir zamanı kaybettiğini söyledi.
Ülkenin kişi başına milli gelir, dünyada kıstas olarak kabul edilen Amerika Birleşik Devletleri'nin kişi başına düşen milli gelire oranla yerinde sayıyorsa aslında ilerlenmediğini dile getiren Turhan, ''Bunu son 10 yılda kapatabildik sadece. Son 10 yılda yüzde 12'den bugün yüzde 30'a getirdik bunu. İki sebebi var. Biri enflasyonu düşürdük. Ama onun da gerisinde enflasyonu düşürmemizi mümkün kılan şey, kamu maliyesini disipline ettik ve Merkez Bankası'nı bağımsız hale getirdik. Bunlar önemli kazanımlar" diye konuştu.
Türkiye'nin enflasyonla, kamu maliyesindeki bozulmayla yeniden tanışmasına yol açacak kararlara ve gelişmelere izin verilmemesi gerektiğini vurgulayan Turhan, bunun sadece milli gelir için değil Borsa'nın uluslararası konumu açısından da önemli olduğunu ifade etti.
Turhan, ''Borsamız aslında rakiplerine göre kötü bir noktada değil, fakat olması gereken noktada da değil. Türkiye bugün dünyadaki toplam üretimin neredeyse yüzde 1,5'ini, dış ticaretin de yüzde 3,5'ini yapıyor. Ama sermaye piyasalarına bakıldığında henüz bu noktada değiliz. Dünyada öz kaynak piyasalarında, yani pay piyasalarında şu an itibariyle 50 trilyon dolar varlık var. Bu 50 trilyon dolar içerisinde Türkiye 400 milyar dolarlık bir yere sahip. Yani yüzde 1 bile değil" değerlendirmesinde bulundu.
Sermaye piyasalarının gelişememesinin bir ülkede yatırımcıya, girişimciye yapılabilecek en büyük kötülük olduğunu ifade eden Turhan, bankaların kredi verdiği yerlerin yanında, sermaye piyasasının kaynak temin ettiği yerlerin de olduğuna dikkati çekti.
-"Türkiye finans sektörü tek kanatlı uçmaya çalışan kuş gibi..."-
Bankacılık sektörünün Türkiye'de bir mucize yarattığını belirten Turhan, şöyle devam etti:
"Fakat Türkiye
finans sektörü tek kanatlı uçmaya çalışan kuş gibi... Bankacılık sektörü çok iyi. Fakat sermaye piyasalarımız olmadan olmaz. Yani bu yükün dengeli bir şekilde paylaşılması lazım. Bankacılık sektörü daha ziyade işletme sermayesi ihtiyaçlarını sağlayacak ve tüketici finansmanını sağlayacak.
Ama uzun vadeli finansman, yatırım finansmanı da sermaye piyasalarından sağlanacak. Start-up'lar sermaye piyasalarından gerçekleşecek. Bunlar olmazsa inovasyonun, yeni fikirlerin hayata geçirilmesi çok zor. Bizim şu anda sermaye piyasalarını büyütmemiz genişletmemiz lazım ki hem bankacılığın üstünden bir miktar yükü alalım, dolayısıyla bankacılık da sürekli hedefteki bir sektör olmasın hem de bankacılık sektörünün gelişimine de imkan verelim."
Geçen yıl yürürlüğe giren 6362 sayılı yeni Sermaye Piyasası Kanunu ile Borsa'nın şirket haline getirilebildiğini hatırlatan Turhan, "1873'te Dersaadet Tahvilat Borsası ismiyle dünyada ilk kurulan borsalardan biri. Bir de onun öncesi var; tezgahüstü piyasalar İstanbul'da 1830'larda başlıyor. Ama bizim borsamız Güney Afrika Borsası'ndan daha sonra şirket oldu. Bu acı bir şey" dedi.
Sermaye piyasası imkanı olmasaydı bugün ABD'nin ABD olamayacağını, ne Apple ne Ford ne de diğer başka şeylerin hayata geçirilemeyeceğini savunan Turhan, bu yüzden sermaye piyasalarını geliştirmenin önemli olduğunu söyledi.
-"Oynama mantığıyla sermaye piyasalarına yatırım yapılmaz"-
Turhan, "Ne zaman ki sermaye piyasaları topluma yayılır, sermaye piyasaları yoluyla girişimciler kaynak temin etmeye, tasarruf sahipleri de birikimlerini artırmayı öğrenir işte o zaman bizim
Finans sektörümüz İstanbul
Finans Merkezi vizyonuna uygun hale gelecek" dedi.
Bahçeşehir Üniversitesi Finansal Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin bu noktada önemli katkılar sağlayacağını ifade eden Turhan, şunları kaydetti:
"Biz birçok şeyi bilmediğimiz gibi sermaye piyasasına nasıl yatırım yapılacağını da yanlış öğrendik. Bugün hala birçok insan borsada oynamak diye bir tabir kullanıyor. Yani borsada bir menkul kıymetleri satın alıp tekrar satarak para kazanmak yatırımcıların temel vizyonu. Halbuki bu, kurumsal yatırımcıların yapacağı iş. Bireysel yatırımcılar açısından önemli olan şey, aslında makul bir risk profiline sahip sermaye piyasası araçlarını alıp ondan kazanç elde etmeyi beklemek.
2007-2012 dönemi dünyanın en büyük finansal altüst oluşlarından birinin yaşandığı bir dönem. Aynı dönemde yanı başımızdaki ülkelerin maliyeleri iflas etmiş, Avro Bölgesi'nin dağılıp dağılmayacağını konuşmuşuz, siyasi ve jeopolitik riskler açısından ülkemizin çevresi yine son derece yüksek bir risk ortamı ortaya koymuş. Ama buna rağmen 2007-2012 dönemi itibariyle, sermaye piyasalarında o zaman İMKB 100 Endeksini dikkate aldığımız zaman yüzde 50 reel getiri sağlamış. 2012, bütün dünyada çok ciddi sıkıntıların yaşandığı bir yıldı. Borsamız sağladığı getiriyle dünya yatırım yapılabilir borsalar liginde şampiyon oldu. Ama burada bilinçli yatırım yapmak çok önemli. Yani al-sat yaparak, kulaktan dolma bilgilerle, 'oynama' mantığıyla sermaye piyasalarına yatırım yapılmaz."
Bahçeşehir Üniversitesi’nin (BAU) Beşiktaş Kampusu’nda düzenlenen ve evsahipliğini BAU İşletme Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ümit Erol’un yaptığı Finansal Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin açılış töreni ve panele, Borsa İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Turhan’la birlikte TCMB İstanbul Şube Müdürü Haluk Ersoy, TBB Genel Sekreteri Ekrem Keskin, BAU Uluslar arası Finans Bölüm Başkanı Deniz Gökçe, çok sayıda akademisyen ve öğrenciler katıldı.
BFRC NE YAPACAK
İstanbul’un bir finans merkezi olması hedefiyle yürütülen projelere akademik destek sağlayacak ve araştırmaların yanı sıra alanında uzman isimlerle eğitimler verilecek olan BFRC, finans sektörüne nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi konusunda da çalışmalar yürütecek. Bahçeşehir Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi bünyesinde kurulan merkez, içerisinde bulunan Bloomberg ve Matriks veri terminalleri ile hem yurt içi hem de yurt dışı piyasalara anlık erişim sağlama, veri transferi ve analizler yapma imkanında da sahip olacak.
BFRC gerek ulusal gerek uluslar arası piyasalarda açıklanan makroekonomik verileri analiz ederek dünya piyasalarının gelişimi konusunda finans sektörünü bilgilendirecek ve bültenler yayınlayacaktır. Her ay düzenli olarak çıkarılacak bültenler aracılığıyla piyasaların yönü hakkında araştırmalar paydaşlara sunulacak. İstanbul’un Finans Merkezi olma çalışmaları ve Borsa İstanbul’un kurulması ile birlikte önemi artan finans eğitiminin daha nitelikli ve donanımlı bir alt yapı ile sunulmasına imkan sağlayan BAU Finansal Araştırma ve Uygulama Merkezi (BFRC) güçlü teknik alt yapısı ve Bloomberg, Matriks veri terminallerini kullanarak yapacağı piyasası araştırmaları ile alana katkılar sağlamayı hedefliyor. Ekonomi ve finans sektörünün ihtiyacı olan finansal veri, analiz, raporlarının ve ekonomik beklenti endekslerin sağlanması yoluyla finans sektörüne yön verecek analizlerinin kamuoyu ile paylaşılması da Merkezin hedefleri arasında. Bu sayede hem ulusal hem de uluslararası finans piyasalarının merkezin çıktılarından faydalanması sağlanacak.